Warszawa. Debata performatywna "1968 PRZEPRASZAMY"
Centrum Społeczności Żydowskiej JCC Warszawa, Fundacja JDC Poland oraz Polski Ośrodek Międzynarodowego Instytutu Teatralnego /PO ITI/ zapraszają na pierwsze w tym sezonie spotkanie z teatralnego cyklu Bima, które odbędzie się 31 października o godz. 19.00 na Chmielnej 9a. Tym razem czeka nas debata performatywna pt. "1968 PRZEPRASZAMY" w reż. Katarzyny Szyngiery.
Obowiązuje mailowa rezerwacja bezpłatnych wejściówek pod adresem biuro@jccwarszawa.pl (z dopiskiem "Bima")
Wystąpią: Beata Bandurska, Martyna Peszko, Magdalena Wrani-Stachowska, Maciej Pesta, Krzysztof Ogłoza, Mirosław Guzowski.
Reżyseria: Katarzyna Szyngiera
Konsultacja merytoryczna & prowadzenie debaty: Marcin Napiórkowski
Wideo: Szymon Kluz
Opis projektu:
Żyjemy w epoce przeprosin. Publiczne ceremonie, w ramach których wyznaje się winy i prosi o wybaczenie w imieniu określonej grupy społecznej, stały się czymś równie naturalnym, jak pomniki sławiące męczenników i bohaterów. Przeprosiny są dziś narzędziem uprawiania polityki, prowadzenia działalności społecznej, biznesu. Publiczne przyjęcie odpowiedzialności za doznane przez innych krzywdy okazuje się istotnym wymiarem budowania tożsamości narodowej i przeżywania doświadczenia religijnego.
Projekt "1968 PRZEPRASZAMY" podejmuje próbę refleksji wokół pytania "Jak my, Polacy, możemy przeprosić Żydów za marzec '68?". W ogólnym haśle "marzec '68" zawierają się zarówno oficjalna kampania PZPR skierowana przeciwko Żydom, jak i narastająca fala antysemityzmu w społeczeństwie, które doprowadziły do emigracji około 15 tysięcy osób. Ujęcie wydarzeń sprzed pięćdziesięciu lat jako "przedmiotu przeprosin" stanowi okazję do opowiedzenia ich w głębszy sposób niż kronikarska relacja czy samo tylko opłakiwanie tego, co minione. Przeprosiny są formą zwrócenia się ku negatywnemu dziedzictwu przeszłości tak, by zarazem zaakceptować je w formie przyznania i odciąć się od niego w akcie pokuty. Wydarzenie zostaje opowiedziane na nowo jako przedmiot winy i wstydu.
Projekt przeproszenia Żydów za marzec '68 w imieniu Polaków jest ważnym gestem oraz ciekawym eksperymentem, choć jest w znacznym stopniu utopijny. Tak postawione zadanie stanowi prowokację, która pozwala ukazać ukryte warunki umożliwiające czy uniemożliwiające dokonanie tego rodzaju aktu. Publiczne przeprosiny w imieniu grupy społecznej wymagają przemyślenia na nowo ram wspólnoty przepraszających.W zadanym przez nas pytaniu społeczność żydowska zostaje celowo wyłączona ze zbioru Polaków, jak sugeruje obowiązujący dyskurs. Manifestuje się tu założona potrzeba jednorodności etnicznej obywateli Polski, rzadko negowana przez naszych dotychczasowych rozmówców. Występowanie "w imieniu" narodu zakłada, że zamiast jednostkowej odpowiedzialności otrzymujemy zbiorową tożsamość. Budzi to sprzeciw dużej części społeczeństwa, choć nie dzieje się tak w wypadku wydarzeń, które przynoszą Polsce chwałę.
Debata performatywna będzie przestrzenią, podczas której skonfrontowane zostaną koncepcje przeprosin zgromadzone wcześniej podczas rozmów z autorytetami z różnych dziedzin oraz z przypadkowymi osobami wypowiadającymi się w ramach sondy ulicznej. Pomysły zostaną przedstawione publiczności, przyjmującej rolę współuczestników i współuczestniczek dyskusji. W wyniku rozmowy oraz głosowania zostanie wyłoniona najlepsza formuła przeprosin.
