Brudny "Fanta$y", surowi "Sędziowie"
"Fanta$y"w reż. Jana Klaty z Teatru Wybrzeże w Gdańsku i "Sędziowie" w reż. Anny Augustynowicz z Teatru im. Osterwy w Lublinie na Opolskich Konfrontacjach Teatralnych Klasyka Polska. Pisze Iwona Kłopocka w Nowej Trybunie Opolskiej.
Jak Diana dała w pysk duchowi Fantazego, tak Klata dał swym przedstawieniem w pysk publiczności. A publiczność przyjęła to z zadowoleniem.
Pierwsza kwestia, jaka padła ze sceny na rozpoczętym w sobotę festiwalu klasyki polskiej, poza zaimkiem "ty" w całości nadaje się do wykropkowania ("Ty w d je ch pie"- niech rozszyfrowuje kto potrafi). Gdański "Fanta$y" [na zdjęciu] brutalnie łamie nasze przyzwyczajenia, że jak klasyka, to musi być pomnikowo. Nic z tych rzeczy. Nie ma dworku na Podolu, jest ohydne blokowisko, w jakim mieszka większość z nas. Takie, w którym drzwi czasem wypadają - i na przedstawieniu, choć było to niezamierzone, właśnie wypadły. Hrabiemu Respektowi egzekutorzy długu obcinają palec piłą elektryczną, Jan wraca nie z Syberii, lecz z Iraku - na wózku inwalidzkim. Rzecznicką wygrzmoci na kilka sposobów amerykański żołnierz, wcześniej odtańczywszy z nią tango do "Czerwonych maków". Właściwie cały spektakl składa się z takich grepsów i chwytów, nieraz bardzo efektownych, często komicznych. Z założenia miał to być spektakl maksymalnie brudny i antyromantyczny, którego forma wizualna kontrastowo nakłada się na wspaniały wiersz Słowackiego - piękne słowa, którymi bohaterowie, jak i my, zakłamują ohydę świata, w którym żyją. Udało się. Tylko, kurczę, jaki prosty jest ten Słowacki. Po prostu nie ma się nad czym zastanawiać. I nie warto.
Zupełnie inny rodzaj teatru zaproponowała Anna Augustynowicz w lubelskich "Sędziach". Odrzuciła cały naturalizm scenografii, zapisany przez Wyspiańskiego w didaskaliach. Na czarnej surowej scenie, ubrani na czarno aktorzy budują uniwersalny moralitet. Z ducha antycznej tragedii i starotestamentowej opowieści wyrasta przejmujący spektakl o zbrodni, karze i sprawiedliwości. Króluje słowo, jego najgłębszy sens. Także uczucia i emocje, w najczystszej, krystalicznej formie. Piękne przedstawienie.
Konkurs ocenia jury XXXI OKT, któremu przewodzi znany reżyser i aktor Krzysztof Zaleski.
