Artykuły

W niedzielę ruszył cykl koncertów "Lato w Synagodze". Potrwa do 3 września. W tym czasie zaplanowano niedzielne koncerty. Tym, co je łączy, są elementy żydowskiej kultury zawarte w repertuarze.

W przypadku Leny Piękniewskiej, która wystąpiła we wrocławskiej Synagodze pod Białym Bocianem w niedzielę z własnym zespołem, są to teksty śpiewanych przez nią piosenek, autorstwa żydowskich poetów, pisane podczas II wojny światowej. Dwóch z nich - Abraham Koplowicz i Abram Cytryn - zginęło w obozie koncentracyjnym w Auschwitz, Zuzanna Ginczanka została rozstrzelana na dziedzińcu krakowskiego więzienia przy Montelupich lub według ostatnich ustaleń historyków w obozie w Płaszowie. Przeżyła jedynie Janka Hescheles - po wojnie wyjechała do Izraela.

Z ich tekstów Piękniewska oraz kompozytor i aranżer Paweł Skorupka ułożyli program zatytułowany "Coś przyjdzie: miłość lub wojna". Tytuł został zaczerpnięty z jednego z wierszy Ginczanki, "Maj 1939": "Raz wzbiera we mnie nadzieja,/ raz jestem niespokojna./ Zbyt wiele rzeczy się dzieje -/ coś przyjdzie: miłość lub wojna". Jednak główną inspiracją był wiersz Abramka Koplowicza "Marzenie", napisany w łódzkim getcie, przetłumaczony na kilkanaście języków: "Jak ja mieć będę dwadzieścia lat,/ Zacznę oglądać nasz piękny świat./ Usiądę w wielkim ptaku motorze/ I wzniosę się w wszechświata przestworze". Wymowa staje się wstrząsająca, kiedy uświadomimy sobie, że Koplowicz nie dożył dwudziestki, zginął w Auschwitz jako 14-letni chłopiec. Elementem spajającym te utwory w całość była z jednej strony wspólnota doświadczeń autorów, z drugiej - przekonanie, że słowo może nieść nadzieję.

Kolejne niedzielne wieczory przyniosą muzykę ze Słowacji, Iranu, Austrii, Argentyny, Włoch i Niemiec. W ostatnią niedzielę lipca wystąpi w synagodze słowacki Mojše Band, przywożąc ze sobą interpretacje muzyki klezmerskiej balansujące na granicy między tradycją a nowoczesnością. Tydzień później będziemy gościć muzyka z Oslo. Javid Afsari Rad jest Irańczykiem, imigrantem z rodzinnego kraju i honorowym obywatelem norweskiej stolicy. Zagra na santurze, instrumencie strunowym uważanym za starszego brata cymbałów. 13 sierpnia dostaniemy wyjątkowy koktajl brzmień - Vienna Tango Quintet i Paula Barembuem to połączenie argentyńskiej muzyki folkowej z tradycyjnymi tangami, śpiewanymi w jidysz.

Tydzień później pod Białym Bocianem pojawi się Jalda Rebling. Ta urodzona w Holandii aktorka i kantorka dorastała, słuchając piosenek swojej matki, słynnej, ocalałej z Zagłady pieśniarki Lin Jaldati, która wraz z siostrą towarzyszyła Annie Frank w obozie w Bergen-Belsen. Jalda Rebling kontynuuje rodzinną tradycję, także prowadząc badania nad wczesnoniemieckimi żydowskimi źródłami, z których ewoluowały język i kultura jidysz. W 2007 r. została ordynowana na kantorkę. We Wrocławiu pokaże multimedialny show, w którym opowie historię dorastania w Berlinie Wschodnim, obejmującą Międzynarodowy Festiwal Jidysz, jidyszowy teatr i ponad 40 lat śpiewania w tym języku na całym świecie.

27 sierpnia odbędzie się wyjątkowy koncert kończący też letni Międzynarodowy Festiwal Muzyki Kameralnej "Krzyżowa-Music". Usłyszymy Trio na klarnet, skrzypce i fortepian Paula Schoenfielda, Oktet Es-dur op. 20 Feliksa Mendelssohna-Bartholdy'ego oraz inne utwory. "Lato w Synagodze" zakończy się koncertem perskiego kwartetu Mish Mash, który przyjedzie do Wrocławia z Rzymu, przywożąc muzykę klezmerską, sefardyjskie romanse oraz tradycyjne bliskowschodnie melodie. Koncert odbędzie się z gościnnym udziałem Bente Kahan - ten szczególny wieczór to część obchodów Europejskiego Dnia Kultury Żydowskiej.

Początek każdego koncertu w niedzielę o godz. 18. Bilety kosztują 25 i 35 zł. Można je rezerwować, wysyłając mail na adres bilety@fbk.org.pl lub telefonicznie, wysyłając SMS pod nr tel. 692 804 540.