Artykuły

Choć nazwisko Lessinga historycy literatury wy­mieniają obok Goethego i Schillera, nigdy nie do­równał swoim wielkim następcom w pozycji, popu­larności i ponadczasowości utworów. Gotthold Ephraim Lessing uważany jest natomiast za największą in­telektualną postać niemieckiego oświecenia. "Był założycielem nowej, oryginalnej niemieckiej literatu­ry - komplementował go poeta Heinrich Heine. -W je­go utworach wyczuwa się wielką społeczną myśl." Jesz­cze w czasie studiów jego komedie odnosiły sukce­sy, ale prawdziwym przełomem była sztuka napisa­na prozą "Miss Sara Sampson". Dziś Lessing - poza niemieckim obszarem językowym - jest autorem za­pomnianym. Najbardziej znaną jego sztuką, ciągle pozostaje "Natan Mędrzec".

Napisana w 1772 roku tragedia "Emilia Galotti" mia­ła w tamtych czasach wielką siłę demaskatorską, ujaw­niającą zakłamanie i niemoralność władzy, która dla spełnienia swoich zachcianek gotowa jest posunąć się nie tylko do manipulacji, oszustw, ale i do zbrodni. Prze­zornie autor jej akcję umieścił we Włoszech.

Hektor Gonzaga, książę Guastalli ma niedługo wstą­pić w związek małżeński, ale mimo to ciągle nie stro­ni od kolejnych miłostek. Ledwie ostygło uczucie do hrabiny Orsiny, a już w jego żyłach gotuje się krew na myśl o młodziutkiej Emilii Galotti. Władcę podnieca i to, że Emilia ma wkrótce wyjść za mąż za hrabiego Appiani. Ale od czegóż usłużny szambelan, markiz Marinelli. Wpada na szatański pomysł wysłania hrabie­go z nie cierpiącą zwłoki dyplomatyczną misją. Gdy młodzieniec odmawia - wybiera miłość i służbę u bo­ku ukochanej - sprawy komplikują się coraz bardziej. Zachowania i problemy bohaterów sztuki Lessin­ga są dziś co najmniej anachroniczne i ani reżyseria Krzysztofa Babickiego, ani nawet tłumaczenie Jacka St. Burasa nie są w stanie tchnąć współczesnego du­cha w starą sztukę.