Artykuły

Ranking miast prowadzących najbardziej jakościową politykę kulturalną to element raportu "Miejskie Polityki Kulturalne 2016" przygotowanego przez zespół DNA Miasta - piszą Marta Leszczyńska i Aleksandra Lewińska w Gazecie Wyborczej - Bydgoszcz.

Badanie trwało prawie dwa lata, jego twórcy przeanalizowali 1080 dokumentów budżetowych i ponad 200 sprawozdań merytorycznych. O opinię zapytali ponad 1,3 tys. osób. Raport obejmuje 99 największych polskich miast (autorzy wykluczyli Kielce i Starachowice, które w czasie zbierania danych nie udostępniały publicznie uchwał budżetowych, a na ich miejsce włączyli Sopot). Które miasta prowadzą najlepszą politykę kulturalną, które najwięcej na kulturę wydają?

Hojny Sopot, skąpa Bydgoszcz

Autorzy raportu policzyli m.in. ile, w przeliczeniu na głowę, miasta wydają na wspieranie kultury. Pod lupę wzięli zarówno wydatki majątkowe jak i te związane z bieżącą działalnością. Dysproporcje miedzy miastami (niezależnie od ich wielkości i potencjału) - są ogromne.

"W przeliczeniu na mieszkańca najwięcej w badanym okresie wydał Sopot - to najmniej liczne miasto w naszym zestawieniu, o dosyć dużym budżecie na kulturę i specyficznej lokalizacji - czytamy w raporcie. - Tym niemniej jednak kwota 802 zł na mieszkańca robi wrażenie."

Drugim najhojniej inwestującym w kulturę ośrodkiem jest Zamość z kwotą 536 zł (tu jednak kwotę podbija fakt, że władze zaliczyły do tej puli wszystkie koszty związane z remontem rynku). Trzecim miastem są Katowice (398 zł). Wśród miast wojewódzkich na drugim miejscu jest Wrocław (344 zł) i Kraków (294 zł). Najmniej spośród miast wojewódzkich wydaje Rzeszów (88 zł). Na końcu skali są takie miasta jak Rumia (42 zł), czy Pabianice (44 zł).

Sopot także jest liderem wśród polskich miast, jeśli chodzi o wydatki bieżące na kulturę, z kwotą 356 zł. Znacznie wybija się ponad przeciętność, bo średnia dla badanych 99 miast to 105 zł. Kolejne pozycje zajęły Warszawa (208 zł) oraz Płock (201 zł).

"Najgorszym pod tym względem miastem wojewódzkim jest zaś Bydgoszcz, która przeznacza średnio tylko 64 zł na jednego mieszkańca. Poniżej średniej dla 99 miast są także Zielona Góra, Rzeszów, Białystok, Olsztyn, Szczecin i Gorzów Wielkopolski" - czytamy w raporcie.

Wrocław silny różnorodnością

W rankingu wskazującym miasta prowadzące jakościową politykę kulturalną zwyciężył Wrocław, Europejska Stolica Kultury 2016 (34 głosy oddane podczas badania przez urzędników). Całe zestawienie to 21 miast, na które padły głosy.

"Siłą Wrocławia jest przede wszystkim różnorodność oferty kulturalnej i środowiska artystycznego, ze szczególnym uwzględnieniem niezależnych inicjatyw artystycznych. Miasto wyróżnia się też rolą kultury w polityce miejskiej, co znajduje wyraz w wysokich nakładach finansowych na tę dziedzinę. Pewną rolę odgrywa też bliskość granicy i dobre kontakty z instytucjami z zachodu Europy. Jest to miasto, które stara się łączyć tradycję i nowoczesność" - piszą twórcy raportu.

Silny Kraków

Zaraz po Wrocławiu jest Kraków. Zdobył 26 głosów. Uzasadnienie? "Kraków to miasto, które profiluje się przede wszystkim przez swoją historię, zabytki i tradycję. Na tle innych miast wyróżnia się zapleczem instytucjonalnym, siłą środowiska kulturalnego i bogactwem oferty. Jest to miasto mające unikalną markę w świecie" - czytamy w raporcie.

Bogata Warszawa

Trzecie miejsce zajęła stolica, zdobywając 12 głosów. "Stolica nie ma wyraźnych cech charakterystycznych. Warszawa to miasto o bogatej i różnorodnej ofercie kulturalnej, wielu instytucjach i inicjatywach. Być może za sprawą tego bogactwa oferty nie można wskazać cech wyróżniających to miasto" - piszą twórcy raportu "Miejskie Polityki Kulturalne 2016".

Alternatywny Gdańsk

Na kolejnym miejscu znalazł się Gdańsk (11 głosów). "Gdańsk charakteryzuje się siłą alternatywnego środowiska kulturalnego - mieści się tam wiele inicjatyw pozainstytucjonalnych i artystów niezależnych. Miasto wyróżnia się podejmowaniem tematów związanych z wolnością i solidarnością. Posiada bardzo silną tożsamość. Adaptacja terenów poprzemysłowych ważna jest dla miast w całej Polsce. W Gdańsku działania artystyczne mają miejsce na terenach postoczniowych" - czytamy w raporcie DNA Kultury.

Oddolny Lublin

Lublin, kolejne miasto w zestawieniu, zdobył 9 głosów. "Siłą Lublina jest wielość inicjatyw oddolnych. Miasto wykorzystuje tradycję wielokulturowości i bliskość wschodniej granicy. Znaczącym atutem jest młodość, liczebność środowiska studenckiego" - podkreślają autorzy raportu o kulturze.

Filmowa Łódź

Łódź zdobyła tyle samo głosów, co Lublin. "Ma dwie charakterystyczne cechy. Pierwsza z nich to tradycje przemysłowe, których pozostałością są obiekty po-przemysłowe zagospodarowane na potrzeby kultury i sztuki. Drugi atut to "Łódź filmowa", czyli tradycje szkoły filmowej i studiów producenckich" - piszą członkowie zespołu DNA Kultury.

Gdynia z silną tożsamością

Kolejne miasto w zestawieniu to Gdynia. "Gdynia, podobnie jak Gdańsk, cechuje się silną tożsamością i lokalnym patriotyzmem. Odbywa się tam wiele festiwali filmowych i muzycznych, ważny jest Teatr Muzyczny" - podkreślają autorzy raportu.

Odrębne Katowice

Katowice wyprzedziły w rankingu Poznań (zdobywając sześć głosów). "Cechą wyróżniającą Katowice, a także sąsiednie miasta, jest odrębna śląska tradycja, znajdująca wyraz w działaniach artystycznych. Pod względem wizualnym - ważne są przestrzenie poprzemysłowe, nadające miastu i regionowi charakterystyczny, niepowtarzalny wyraz" - czytamy w raporcie.

Poznań nie wykorzystuje potencjału

Najsłabiej spośród największych miast wypadł Poznań (3 głosy). "Poznań wyróżnia się dobrym położeniem geograficznym, bliskością do innych ośrodków w Polsce i do stolicy Niemiec. Ważne są dla niego teatry i środowisko muzyczne" - tak w skrócie opisują twórcy raportu profil Poznania.

Zaskakująco kulturalny Sopot

Tyle samo głosów, co Poznań, uzyskał niewielki Sopot. "Sopot, najmniejsze z badanych miast, cechuje duża różnorodność oferty artystycznej, nieproporcjonalna do jego wielkości. Korzysta on przy tym z infrastruktury Gdańska i Gdyni" - czytamy w raporcie.

Białystok i Rzeszów łączą

W zestawieniu znalazły się dwa miasta, które uzyskały po dwa głosy: Białystok i Rzeszów. "Białystok i Rzeszów wyróżniają się, wraz z Lublinem, jako wiodące ośrodki wschodniej Polski, czego wyrazem jest festiwal Wschód Kultury. Są pomostami łączącymi Polskę ze wschodnimi sąsiadami - Ukrainą i Białorusią" - piszą twórcy raportu "Miejskie Polityki Kulturalne".

Pojedynczy urzędnicy wymienili wśród miast prowadzących najbardziej jakościową politykę kulturalną Chorzów, Jarocin, Olsztyn, Płock, Przasnysz, Przemyśl, Szczecin, Tarnowskie Góry i Wałbrzych.