Artykuły

Dyrektor Cezary Morawski, w odpowiedzi na krytykę, zapowiedział na ten rok aż osiem nowych tytułów w repertuarze teatru. Tyle że nie sposób tych przedstawień nazwać premierami.

Z czystym sercem premierą można nazwać jedynie zaplanowane na marzec dwa spektakle, "Chory z urojenia" Moliera w reżyserii Janusza Wiśniewskiego i "Mirandolina" Turriniego, którą wystawi Bartłomiej Wyszomirski.

Bo już "Kordian. Panopticum strachów polskich" w reżyserii Adama Sroki (data przedstawienia we Wrocławiu nie jest jeszcze znana) miał premierę trzynaście lat temu w radomskim teatrze. W Polskim zobaczymy "Kordiana" prawdopodobnie w nowej wersji, ze zmienioną obsadą. Pozostałych pięć tytułów anonsowanych przez dyrektora Morawskiego jako nowości to przeniesione na wrocławską scenę spektakle, które premiery mają już dawno za sobą. Zdążyła je obejrzeć publiczność teatrów, ośrodków kultury, a nawet szkół w całej Polsce.

Tak jest z "Barem pod Zdechłym Psem" [na zdjęciu] w wykonaniu Dariusza Bereskiego na motywach twórczości Władysława Broniewskiego. Spektakl wyreżyserował dla warszawskiego Teatru Kamienica w 2014 roku Emilian Kamiński, jednak tam przedstawienie zdążyło już zejść z afisza. Co nie znaczy, że zniknęło całkiem, bo eksploatuje je Kujawsko-Pomorski Impresaryjny Teatr Muzyczny [w Toruniu]. "Bar" można tam zobaczyć 25 i 26 lutego, u nas 11 marca.

Co ciekawe, choć Polski na swoim facebookowym profilu twierdzi, że spektakl reżyseruje Emilian Kamiński, to Teatr Kamienica tę informację zdementował. "Nie wiemy, kto jest reżyserem nowej wersji [Baru Pod Zdechłym Psem - przyp. red.], ale nie jest to Emilian Kamiński" - czytamy w oświadczeniu. Próby do spektaklu w Polskim trwają, ale pytanie, czy jest na nich reżyser i kto nim jest, pozostaje bez odpowiedzi.

Kolejne "premiery" dyrektora - "Edukacja Rity", "Na pełnym morzu" i "Pułkownik Ptak" w reżyserii Tomasza Mędrzaka - to produkcje od dawna obecne w repertuarze Teatru Mędrzaka, grane na wielu scenach teatralnych, ale też w ośrodkach kultury w całej Polsce. Natomiast "Baśnie pana Perrault" (reż. Michał Białecki) to spektakl prywatnego Teatru Artenes, objazdowej sceny grającej dla szkolnych grup, wcześniej znanej jako Wrocławski Teatr Edukacji. To, co widzieli już uczniowie, publiczność Polskiego "premierowo" ma obejrzeć 24 lutego.

Cezary Morawski apeluje, żeby nie sądzić po pozorach i dać szansę staro-nowym przedstawieniom, bo pojawią się w nowych aranżacjach muzycznych, kostiumach, scenografii, będą nawet modyfikacje tekstu.

Sedno sprawy nie leży nawet w tym, że premiery dyrektora wcale nimi nie są. Dużo istotniejsze jest, że jego pomysł na kształtowanie repertuaru Polskiego w praktyce prowadzi do przekształcenia Teatru Polskiego w scenę impresaryjną.

Pod pozorami koprodukcji (tak zapowiadane jest pięć z "premierowych" spektakli") publiczne pieniądze wydane będą na przedstawienia, które radzą sobie na wolnym rynku. We Wrocławiu podobne do nich regularnie grane są w studio ATM. Zdarzało się zresztą, że miejsca użyczał im w przeszłości Polski, ale na zasadach wynajmu, zarabiając, a nie wydając nań pieniądze.

Teatr publiczny tym się różni od scen prywatnych, że otrzymuje publiczne finansowanie na produkcje, które nie realizują biznesowego modelu, ale artystyczne założenia. Że utrzymuje zespół, który w dużej mierze wyznacza rangę sceny. O tym też Cezary Morawski zapomina, a w czwartek na konferencji prasowej wbił ostatni być może gwóźdź do trumny Polskiego, oświadczając rozbrajająco, że teatr może istnieć bez stałego zespołu. "Znam takie przykłady i przedstawienia są tam nieźle zagrane" - powiedział.

Przez kolejne dekady Polski stopniowo przebijał się do teatralnej krajowej czołówki. Ostatnie lata wysforowały scenę na sam jej szczyt. Zmiana formuły w stronę teatru impresaryjnego, pozbawionego silnego zespołu, a w niektórych przypadkach (vide "Bar") nawet reżysera, to już nie ostre pikowanie, ale skok na główkę do pustego basenu.