Artykuły

Światowa prapremiera opery Aleksandra Tansmana "Złote runo" odbędzie się w piątek w Teatrze Wielkim w Łodzi. Prezentacja dzieła nieznanego do tej pory operowej publiczności to ostatnie wydarzenie trwającego od połowy listopada Tansman Festivalu.

"Złote runo" to opera komiczna, którą Aleksander Tansman napisał w roku 1938. Ze względu na trwający wówczas kryzys ekonomiczny i polityczny, dzieło nie doczekało się adaptacji scenicznej - zostało zrealizowane jedynie w formie audycji radiowej w paryskiej rozgłośni w cyklu "L'Opera de Dix-Heures", prowadzonym przez Bronisława Horowicza.

Promotor dzieł Tansmana i dyrektor Festiwalu jego imienia Andrzej Wendland przez kilka lat poszukiwał zaginionej partytury "Złotego runa", kontaktując się z wydawcami muzycznymi z całej Europy oraz córkami kompozytora. Ostatecznie oryginalny rękopis Tansmana odnalazł się w Bibliotece Narodowej w Paryżu.

Jak zapewniają organizatorzy, na pierwszą sceniczną realizację opery komicznej Tansmana z niecierpliwością oczekują znawcy opery z całego świata. Prapremiera w łódzkim Teatrze Wielkim została wymieniona wśród dziesięciu najbardziej oczekiwanych realizacji operowych przez opiniotwórczy magazyn specjalistyczny "Opera Magazine"- obok spektakli przygotowanych przez tak renomowane sceny jak wiedeńska Staatsoper, mediolańska La Scala, czy londyńska Covent Garden.

Autor libretta Salvador de Madariaga wykorzystał w "Złotym runie" jeden z wątków mitu greckiego o cudownym baranku o złotej sierści, który pomógł uciec dzieciom króla Atamasa (Po runo tego baranka wyprawił się później Jazon na czele Argonautów). Potraktowany swobodnie mit pozwolił wykreować opowieść w klimacie teatru absurdu. O specyficznym poczuciu humoru librecisty świadczą m.in. imiona bohaterów widowiska - Król Strzałwgłówkę, Premier Ostrożny Małymózg, Minister Publicznej Rozrywki Analfabeta Osioł czy Minister Skarbu Wincenty Długarączka.

Zdaniem reżyser prapremierowego przedstawienia Marii Sartovej, libretto przypomina stylem sztuki Ionesco oraz Jarry'ego i w takiej konwencji utrzymana będzie sceniczna adaptacja dzieła. Będzie to realizacja w formule "semi staged" - co oznacza ograniczone środki sceniczne, np. w przypadku "Złotego runa" artyści będą występować z nutami w ręku. W spektaklu będą też partie mówione oraz projekcje wideo.

- To będzie bardziej instalacja niż przedstawienie z góry zaplanowane i zagrane. Ale ta improwizacja będzie bardzo dokładnie przemyślana i zorganizowana - zaznaczyła Sartova.

Orkiestrą łódzkiej opery będzie dyrygował Łukasz Borowicz. "Złote runo" zostało zrealizowane przez Teatr Wielki we współpracy z organizatorami Tansman Festivalu. Honorowy patronat nad wydarzeniem objął prezydent Andrzej Duda.

Patronem medialnym jest m.in. Polska Agencja Prasowa.

Aleksander Tansman to polski kompozytor pochodzenia żydowskiego, który urodził się w 1897 roku w Łodzi. Był współtwórcą neoklasycyzmu w światowej muzyce. W 1920 roku przeniósł się na stałe do Paryża. Komponował m.in. symfonie, utwory kameralne, dzieła fortepianowe, a także oratoria, psalmy, pieśni solowe, muzykę teatralną i filmową. Artysta koncertował na całym świecie; przyjaźnił się m.in. z Charliem Chaplinem, Georgem Gershwinem i Igorem Strawińskim. Kompozytor zmarł 15 listopada 1986 roku w Paryżu.