Zemsta czy sprawiedliwość
"Wizyta starszej pani" Friedricha Dürrenmatta w reż. Wawrzyńca Kostrzewskiego w Teatrze Dramatycznym w Warszawie. Pisze Marzena Rutkowska w Tygodniku Ciechanowskim.
60 lat po premierze Warszawa znowu gości Klarę Zachanassian. Po wielkich kreacjach Barbary Krafftówny, Anny Polony, Haliny Winiarskiej, Niny Andrycz w jej roli wystąpiła równie znakomita Halina Łabonarska.
Po słynną sztukę Dürrenmatta "Wizyta starszej pani" chętnie sięgają polskie teatry. Z powodzeniem wystawiana jest (i była) na scenach nie tylko w Warszawie, ale i w Krakowie, Gdańsku, Poznaniu czy Łodzi.
Jest ona wciąż atrakcyjna inscenizacyjnie i nic nie straciła na aktualności. Porusza bowiem ważne aspekty psychologiczne na bogatym podłożu społeczno-politycznym, tworząc wielobarwny, soczysty obraz społeczno-polityczny.
W warszawskim Teatrze Dramatycznym po sztukę sięgnął młody, zdolny i sprawdzony już artystycznie Wawrzyniec Kostrzewski, tworząc zupełnie nową, świeżą inscenizację. Zupełnie inna niż dotychczas jest główna bohaterka Klara Zachanassian. Nie stara, stetryczała, pełna zemsty i nienawiści, ale młoda, promienna, atrakcyjna kobieta - manipulatorka. Przyjechała do swojego rodzinnego Gnojewa szukać albo zemsty, albo sprawiedliwości. Czy ją znajdzie? Odpowiedzi należy szukać w spektaklu. Klara ma przewagę nad małomiasteczkową tłuszczą, bo ma pieniądze. A ci ludzie właśnie tych pieniędzy potrzebują. Więc nie mają oporów przed popełnieniem niecnego czynu.
Klara bowiem proponuje im zabicie swojego dawnego kochanka. Kobieta nie ma skrupułów. Uważa, że świat babrał się i babrze w podłości, zemście i nicości. Nie oszczędza więc swoich ziomków. Przestawia ich jak pionki na szachownicy, chcąc osiągnąć zamierzony cel. Na pewno niejeden z widzów zada sobie pytanie, czy Klara szuka zemsty, czy sprawiedliwości. I choć na teatralnym plakacie Halina Łabonarska (jako Klara) trzyma naostrzoną kosę, to chcemy wierzyć, że jednak nie będzie się mściła, a będzie szukała sprawiedliwości.
Halina Łabonarska to aktorka o ogromnym wachlarzu interpretacyjnych możliwości. I w tej inscenizacji w pełni go zaprezentowała. Epatuje widza urodą, urokiem osobistym i bogactwem aktorskiego warsztatu. Grana przez nią Klara jest piękna i wyniosła. Nie widać jej fizycznego kalectwa. Jej inteligencja predestynuje ją do manipulacji. Ma pieniądze, więc płaci i wymaga. Zawładnęła ziomkami i prowincjonalną rzeczywistością. Łabonarska trzyma swoją Klarę w artystycznych ryzach, kreśli postać cienką, wysublimowaną kreską, ale konsekwentnie i wielowymiarowo. Taka Klara (mimo swojego okrucieństwa) zyskuje sympatię widzów.
"Wizytą starszej pani" teatr uczcił zloty jubileusz pracy artystycznej Haliny Łabonarskiej. Niemal koncertowej grze Łabonarskiej partneruje, co prawda w epizodycznej roli, Małgorzata Rożniatowska. Aktorka stworzyła bardzo wyrazistą postać, zdecydowanie wyróżniającą się w małomiasteczkowej społeczności. Widz na pewno ją zapamięta.
Pełnowymiarową postać nauczyciela stworzył Łukasz Lewandowski. Aktor znakomicie prezentuje meandry swojej osobowości. Swoją sceniczną postać wykreował konsekwentnie i niezwykle precyzyjnie. Na uwagę widza zasługują też role Małgorzaty Niemirskiej, Mariusza Wojciechowskiego i Henryka Niebudka.
Zawodzi Adam Ferency w roli Alfreda III. Aktor tworzy postać mało wyrazistą, jednowymiarową. Nie wypunktował przejścia od kata do ofiary. Nie potrafimy mu współczuć ani go bronić.
Przedstawienie w Dramatycznym robi na widzach wrażenie. Ma dużo humoru sytuacyjnego, inscenizacyjny rytm, który nadaje mu znakomita i interesująca muzyka Piotra Łabonarskiego. Spektakl kłuje widza, pokazując nicość świata zdominowanego przez pieniądze. A pieniądze potrafią zabijać najszlachetniejsze wartości ludzkiej egzystencji. Spychają człowieka w czeluście nihilizmu i destrukcji.
