Nadzieja Mandelsztama
Na spektakl, opowiadający o życiu Osipa Mandelsztama, wybrałam się z tomem wierszy poety pod pachą. Gruby tom w czarnych okładkach wydany w Wydawnictwie Literackim w 1983 roku i po paru dniach wycofany ze sprzedaży, dziwnie czuł się w świetle dnia. Dziś można przecież mówić publicznie nie tylko wiersze wielkiego rosyjskiego poety, ale nawet wspomnieć fakt, ze zmarł w 1983 roku z wyczerpania i z głodu w jednym z łagrów pomocnej Rosji (o czym w wyżej wymienionym tomie nie ma słowa). Monodram "Nadieżda znaczy nadzieja" przygotowała Romana Próchnicka na podstawie "Wspomnień" Nadieżdy Mandelsztamowej i powierzyła go Elżbiecie Karkoszce. Aktorce będącej jednym z najwięk-szych talentów Starego Teatru, mającej w swoim dorobku wiele wybitnych ról i opinię posiadania jednego z najciekawszych aktorsko głosów. Doświadczenie i talent bardzo się przydały w kamienno-szarym wnętrzu Piwnicy.
Opowieść Karkoszki, wcielonej w Nadieżdę Mandelesztamową, o tułaczym życiu, aresztowaniach, rewizjach, zesłaniu i śmierci, a przede wszystkim o wierności dwojga ludzi utrzymana była w powściągliwej tonacji. Może nawet za chłodnej i zbyt stonowanej na początku spektaklu, gdy aktorka opisowo, z dystansem relacjonowała los Mandelsztamów. Ale później okazało się, że szarość to jedyny kolor, w który oprawić można tę opowieść o wierności. Tym bardziej, te spektakl szary z pozoru, jak okazało się w finale zdominowany był przez jasność i nadzieję (ukryte). Piwnica przy Sławkowskiej rozświetliła się gdy w ostatniej scenie Karkoszka, po zrelacjonowaniu śmierci Mandelsztama, zapaliła świeczki na drewnianym blacie, mówiąc ciepłym i wibrującym jak instrument muzyczny głosem znaną strofę:
"Był sobie skrzypek
Hercowicz
Co grał z pamięci jak
z nut
Z Schuberta On umiał
zrobić
No brylant, no istny cud".
