Artykuły

Dziś o godz. 16.45, w ramach finału dziewiątego konkursu o Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną, w Teatrze Miejskim odbędzie się czytanie sztuki "Ogrody chwały" Jacka L. Zawady w reż. Michała Siegoczyńskiego, a jutro - "Sprawy Gorgonowej" Jolanty Janiczak w reż. Krzysztofa Rekowskiego.

"Ogrody chwały" walczą o główną nagrodę konkursu wynoszącą 50 tysięcy złotych.

Obsada: Beata Buczek-Żarnecka, Marta Herman, Dorota Lulka, Agata Moszumańska, Paweł Klowan, Rafał Kowal, Marcin Miodek, Krzysztof Prałat, Maciej Wizner, Mirosław Zbrojewicz

Anna Zalewska-Uberman z Komisji Artystycznej GND pisze o sztuce: -"Nikt nie wyjdzie stąd żywy". Podpisałeś cyrograf. Jeśli złamiesz zasady gry musisz zapłacić wysokie odszkodowanie lub czeka Cię śmierć. Takie reguły obowiązują w "Ogrodach chwały" - bijącym rekordy oglądalności, telewizyjnym reality show Charlesa Benningtona. Charyzmatyczny prowadzący zaprasza do studia trzy pary (Jeremy i Lisa Laroux, Felix i Diana Warren, Patrick i Karen Falkner), które biorą udział w ryzykownych, międzyludzkich grach: "Płonące szachy", "Gra w morderstwo". Bennington, zawodowy kłamca i manipulator, nadaje zawodnikom imiona znaczące: Karmazynowa Królowa, Chory Zdrajca, Cerber, Pianista, Pajac i Lodołamacz, co jest jednoznaczne z narzuceniem postaciom nowej tożsamości i ubezwłasnowolnieniem. Okrutny showman błyskawicznie przemienia dobrego męża w niewiernego zwyrodnialca a dobrą przyjaciółkę w bezwzględną morderczynię. Charles wyciąga na światło dzienne wstydliwe sekrety bohaterów. Trafia w czułe punkty zawodników, porusza kontrowersyjne tematy, by uderzać coraz mocniej i celniej. Układy sił w związkach zmieniają się radykalnie i zgodne dotychczas pary zaczynają ze sobą rywalizować i walczyć, uciekając się do najpodlejszych metod.

W "Ogrodach chwały" ludzkie tragedie są relacjonowane na żywo i sprzedawane pod szyldem rozrywki. Dalszy ciąg medialnego performansu, sterowanego przez Benningtona, stanowią publiczne egzekucje przegranych na Placu Królewskim, po których oczywiście następuje przerwa na reklamę, bo przecież: "Show must go on".

Za sukcesem podłego dziennikarza, stoi wytresowana przez niego mini-społeczność "podglądaczy": żądna krwi wierna publiczność, aktywnie biorąca udział w "zabawie", uwielbiająca żerować na cudzym nieszczęściu. Dramat Zawady ukazuje medialne piekło i portretuje społeczeństwo, które podporządkowało życie regułom telewizji, gdzie nic nie jest już prawdą. W pewnym momencie Charles zostaje zdemaskowany na antenie jako uzurpator i oszust. Jednak już w kolejnej odsłonie programu wyznaje, że jego detronizacja była celowym i zaplanowanym działaniem.

Wracamy do punktu wyjścia, do świata, w którym każda kompromitacja może okazać się promocją. Kolejne ofiary są gotowe do wyjścia na ring. Igrzyska śmierci ciągle trwają. Za moment pojawią się następni, polegli w chwale zawodnicy.

Wstęp na czytanie jest wolny.

Jacek L. Zawada (1989) - aktor, absolwent Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie, filia we Wrocławiu. Zadebiutował w spektaklach dyplomowych "Nasza klasa" (reż. Łukasz Kos) oraz "Love & Information" (reż. Monika Strzępka). Obecnie występuje gościnnie na deskach Teatru Nowego w Krakowie oraz Teatru Żelaznego w Katowicach. Wraz z kolegami z roku został laureatem nagrody WARTO w kategorii "Teatr" przyznawanej przez wrocławską Gazetę Wyborczą. Prywatnie pasjonat sztuk walki, kultury japońskiej oraz kina grozy.

***

Czytanie sztuki "Sprawa Gorgonowej" Jolanty Janiczak w reżyserii Krzysztofa Rekowskiego odbędzie się 26 maja o godzinie 16.45 w Teatrze Miejskim w Gdyni, w ramach finału dziewiątego konkursu o Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną. "Sprawa Gorgonowej" walczy o główną nagrodę konkursu wynoszącą 50 tysięcy złotych.

Obsada: Monika Babicka, Marta Kadłub, Elżbieta Mrozińska, Kinga Suchan, Piotr Michalski, Rafał Pyka, Bogdan Smagacki, Dariusz Szymaniak, Grzegorz Wolf, Mariusz Żarnecki

Według Anny Zalewskiej-Uberman z Komisji Artystycznej GND autorka dramatu wskrzesza kontrowersyjną historię Rity Gorgonowej, oskarżonej o zamordowanie 17-letniej Elżbiety (Lusi) Zarembianki, córki swojego kochanka, lwowskiego architekta Henryka Zaremby. Rita skazana na karę śmierci, zamienioną drugim wyrokiem na 8 lat, natychmiast stała się bohaterką medialnego skandalu i, jak donosiła ówczesna prasa - "najgłośniejszego procesu sądowego II Rzeczypospolitej". Janiczak odtwarzając rozprawę i proces Gorgonowej nie ulega pokusie stworzenia literackiej rekonstrukcji wydarzeń i wejścia w rolę adwokatki podejrzanej. Za to bardzo konsekwentnie demontuje atrakcyjną fabułę kryminalną, odsłaniając wszystkie rysy, skazy i pęknięcia.

Polifoniczna i dygresyjna struktura dramatu pozwala na współistnienie zwalczających się wzajemnie narracji. Ze zderzenia perspektyw: Lusi, Stasia, Henryka, Detektywa, Sędziego, Radioodbiornika, Amerykańskiego Producenta i Stanisławy Temidy P., wyłania się niezwykle ambiwalentna postać głównej bohaterki. Zbrodnicze monstrum, wściekła socjopatka, święta męczennica i ofiara patriarchalnego systemu sprawiedliwości, ulegającego presji kołtuńskiego mieszczaństwa - to tylko niektóre twarze Gorgonowej. Zaklęta w słowach innych bohaterów Rita ma zwichniętą tożsamość. Grając własnymi wizerunkami nieustannie się przepoczwarza nie pozwalając się nam dokopać do jądra zatraconej osobowości.

Bohaterka stworzona przez Janiczak ze sceny na scenę wydaje się coraz mniej realna. Przywoływana niczym duch na seansie spirytystycznym przez postaci dramatu, Gorgonowa była i jest jedynie projekcją tłumu, społecznym fantazmatem. "Prawdopodobnie to zdarzenie nigdy nie miało miejsca, ale jest prawdą" - przekornie stwierdza Amerykański Producent.

Jolanta Janiczak (1982) jest absolwentką psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, dramaturżką i dramatopisarką. Laureatka Paszportu Polityki 2013 oraz laureatka programu stypendialnego ministra kultury i dziedzictwa narodowego "Młoda Polska" 2014. Stale współpracuje z Wiktorem Rubinem, z którym adaptowała między innymi Drugie zabicie psa Hłaski, Cząstki elementarne Houellebecqa i Lalkę Prusa (wyróżnienie na Opolskich Konfrontacjach Teatralnych "Klasyka Polska", 2009) . Jest autorką dramatów: James Bond: świnie nie widzą gwiazd (Teatr im. Szaniawskiego w Wałbrzychu, 2010), Joanna Szalona; Królowa (Teatr im. Żeromskiego w Kielcach, 2011; Teatr Miejski w Gdyni, 2013), Ofelie (Teatr im. Horzycy w Toruniu, 2011), Tak powiedział Michael J. (Teatr Wybrzeże w Gdańsku, 2012), Karzeł, down i inne żywioły (Teatr Nowy im. Dejmka w Łodzi w koprodukcji z Festiwalem Boska Komedia, 2012), Caryca Katarzyna (Teatr im. Żeromskiego w Kielcach, 2013), Towiańczycy, królowie chmur (Teatr Stary w Krakowie 2014), Detroit, historia ręki (Teatr Polski w Bydgoszczy, 2014), Sprawa Gorgonowej (Teatr Stary w Krakowie, 2015) wszystkie w reżyserii Wiktora Rubina. Razem również przenieśli na scenę Orgię Pasoliniego (2010) i Emigrantów Mrożka (2011). Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie wystawił według jej adaptacji i scenariusza Klub miłośników filmu Misja w reżyserii Bartosza Szydłowskiego, 2013). Spektakle Jolanty Janiczak i Wiktora Rubina są obecne na wszystkich ważnych festiwalach w Polsce. Na IV Międzynarodowym Festiwalu Boska Komedia w Krakowie (2011) otrzymali wyróżnienie za dramat Joanna Szalona; królowa, który był także w finale Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej 2012 oraz został wydrukowany w "Dialogu" (kwiecień 2013). W roku 2013 jej tekst Caryca Katarzyna znalazł się w finale Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej, a w 2014 Caryca Katarzyna wygrała Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych R@Port w Gdyni.