Artykuły

Po roku czekania i wydaniu z budżetu miasta 200 tys. zł wkrótce mamy poznać szczegóły programów, od których zależy przyszłość warszawskiej kultury.

Władze Warszawy kończą pracę nad dokumentami wykonawczymi Programu Rozwoju Kultury. PRK to "kulturalna konstytucja stolicy" - wyznacza kierunki rozwoju warszawskiej kultury do 2020 r. Szykowane programy to "ustawy" - dzięki nim mamy dojść do celu.

- Dokumenty przekażemy do konsultacji 12 kwietnia - mówi dyrektor biura kultury Tomasz Thun-Janowski. Wcześniej władze Warszawy zapowiadały je już na listopad zeszłego roku.

Warszawskie środowisko kulturalne czeka na "ustawy" z niecierpliwością. Jedną z nich przygotowuje ekonomista prof. Jerzy Hausner - to wytyczne do rozwoju i reformy instytucji kultury. Drugą szykuje publicysta tygodnika "Polityka" Edwin Bendyk - to program rozwoju potencjału twórczego Warszawy i wsparcia warszawskich twórców.

Jaka ma być kultura w Warszawie

Zmagania z miejską polityką kulturalną sięgają 2008 r. Wtedy rozpoczęły się prace nad "konstytucją" - PRK. Program został uchwalony przez radnych dopiero po czterech latach. Zdaniem części środowiska kulturalnego pozostał na papierze. Dyrektor Thun-Janowski uważa natomiast, że dzięki PRK powstają m.in. coraz lepsze załączniki programowe do kontraktów dyrektorów instytucji kultury. To one określają, jak mają działać teatry, galerie itd.

Co jest w "ustawach"? Biuro kultury odmówiło nam dostępu do nich. Najpierw mają je przeczytać dyrektorzy miejskich instytucji kultury. - Zależy nam, by to oni, najważniejsi odbiorcy tych programów, weszli z nami w rozmowę jako pierwsi - wyjaśnia Thun-Janowski.

Programy Hausnera i Bendyka powstawały rok. Thun-Janowski: - Materiał okazał się bardziej wymagający, niż zakładały oba zespoły. Taki dokument rodzi się w rozmowie, wielokrotnie go konsultowaliśmy, odsyłaliśmy uwagi.

Najtrudniejsze okazało się wymyślenie, jak może rozwijać się warszawskie środowisko twórcze. Thun-Janowski: - Ono jest jak baumanowska chmura. Nie ma struktury, ale ma kształt. Mamy narzędzia wpływania na to środowisko, np. stypendia czy rezydencje artystyczne, ale skala możliwych działań jest nieadekwatna do skali zachodzących w nim procesów. Co roku w Warszawie przybywa ok. 1,2 tys. dyplomowanych artystów. Wielu z nich oczywiście nie ma szansy na pracę w zawodzie.

Warszawa: po 100 tys. zł dla każdego zespołu

Bendyk współpracował z DELab - ufundowaną przez Google jednostką Uniwersytetu Warszawskiego. Kierownikiem naukowym jego zespołu była dr Katarzyna Wojnar z Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych UW, geografka zajmująca się rozwojem potencjału kreatywnego miast. Wcześniej przygotowywała m.in. ekspertyzy dla Ministerstwa Kultury, badając rozwój infrastruktury kulturalnej w polskich miastach. Razem z dr Wojnar pracowali socjologowie i kulturoznawcy.

Dokument zespołu Hausnera powstał w Fundacji GAP, tworzonej przez jego dyplomantów i doktorantów z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Prof. Jerzy Hausner nie chciał odpowiadać na pytania "Stołecznej", odesłał nas do biura kultury w ratuszu. - To ono dysponuje opracowaniem - napisał.

Zespoły Bendyka i Hausnera zainkasowały za swoją pracę po blisko 100 tys. zł. - Negocjowaliśmy te stawki. Nie mieliśmy szczególnych zastrzeżeń co do ich wysokości - mówi Joanna Szwajcowska, zastępczyni dyrektora biura kultury. Dodaje: - Stawki wyznaczono według sztywnego kosztorysu, który przewiduje liczbę wywiadów, przepracowanych godzin w związku z ich opracowywaniem itd. Sprawdziliśmy, jak wyglądają na rynku koszty tego rodzaju badań. Myślę, że wydane przez nas sumy są całkiem racjonalne.

O co pytali członkowie zespołów Hausnera i Bendyka w ramach swoich badań? - Rozmawialiśmy o instytucjach publicznych, słabych i mocnych stronach teatrów, realizacji PRK, współpracy międzysektorowej i systemie grantów dla organizacji pozarządowych - wylicza pracownik warszawskiej instytucji kultury, z którym wywiad przeprowadził krakowski doktorant prof. Hausnera.