Artykuły

Rosną wydatki samorządów w dziedzinie kultury. Budowane są nowe placówki, odnawiane zabytki, organizowane cykliczne festiwale. Kultura staje się ważną gałęzią gospodarki, służy podniesieniu jakości życia, zwiększeniu ruchu turystycznego. W Lublinie nakłady na kulturę wzrastają systematycznie od kilku lat - w 2010 r. wydano na te cele prawie 30,8 mln zł, a w 2015 r. było to już ponad 54 mln zł.

Dyrektor wydziału kultury urzędu miasta Michał Karapuda podkreśla, że kultura stanowi ważną gałąź gospodarki, ale też ma wpływ na podnoszenie jakości życia mieszkańców, zachęca do współdziałania, no i zwiększa atrakcyjność miasta dla turystów. - Kulturę postrzegamy jako czynnik wzmacniający kapitał i zaufanie społeczne oraz poszanowanie wspólnego dobra - powiedział.

Głównym źródłem utrzymania miejskich instytucji kultury są dotacje gminne. Instytucje te obecnie zatrudniają ponad 460 osób. Na płace rocznie przeznacza się ok. 18 mln zł, a wydatki (m.in. media, czynsze, hotele, ochrona imprez) pochłaniają rocznie ok. 13 mln zł.

Lubelskie instytucje pozyskują też środki z innych źródeł m.in. ministerstwa kultury, Instytutu Książki, Narodowego Centrum Kultury. W roku 2014 pozyskały w ten sposób ponad 3,65 mln zł, a przychód, jaki uzyskały w 2014 r. z prowadzonej działalności (m.in. sprzedaż biletów, opłaty za warsztaty, wynajem pomieszczeń) to 4,92 mln zł.

W ostatnich latach w Lublinie odrestaurowano i wybudowano kilka ważnych miejsc kultury. W 2012 r. rozpoczął działalność Teatr Stary, obecnie jedna z najbardziej obleganych instytucji w Lublinie. Jego renowacja pochłonęła ponad 25 mln zł (18,8 mln pokryła dotacja unijna).

Od 2013 r. w odrestaurowanym zabytkowym klasztorze powizytkowskim działa Centrum Kultury. Renowacja budynku kosztowała 38,5 mln zł (w tym 15,2 mln zł dofinansowania unijnego). Mieści się tu m.in. miejska biblioteka, Ośrodek Międzykulturowych Inicjatyw Twórczych "Rozdroża", działają teatry, galeria sztuki.

Miasto inwestuje też w rozwój kultury w dzielnicach - nowe domy kultury powstały m.in. w dzielnicach Węglin i Czuby. W latach 2011-2015 utworzono osiem filii Miejskiej Biblioteki Publicznej, pełniących funkcję lokalnych centrów kultury.

Rosnącą popularnością wśród mieszkańców miasta, regionu i turystów cieszą się organizowane w Lublinie od kilku lat imprezy cykliczne. Według szacunków w ub.roku w Nocy Kultury wzięło udział 70 tys. ludzi, w Carnavale Sztukmistrzów - 120 tys., w festiwalu Inne Brzmienia - 45 tys., w Jarmarku Jagielońskim - 170 tys., w festiwalu sztuki w przestrzeni publicznej Open City - ponad 100 tys.

Nakłady na kulturę systematycznie rosną również w Zamościu. W roku 2013 r. wydatki na te cele pochłonęły ok 9,9 mln zł, w roku 2015 r. - ponad 10,6 mln zł, a w roku 2016 planowane jest wydanie już prawie 12 mln zł.

W Zamościu funkcjonuje sześć samorządowych instytucji kultury (w tym m.in. Orkiestra Symfoniczna im. Karola Namysłowskiego czy Książnica Zamojska), ale tylko jedna - Centrum Kultury Filmowej "Stylowy" nie korzysta dotacji miejskich, a jej dochody w pełni pokrywają koszty funkcjonowania (niespełna 4 mln zł rocznie).

W ostatnich latach odrestaurowano i zrewitalizowano pozostałości po dawnej zabytkowej Twierdzy Zamość i utworzono Muzeum Fortyfikacji i Broni obejmujące teren XVII-wiecznego Bastionu III oraz obiekty zabytkowe tj. Arsenał i Prochownię. Prace kosztowały ponad 27,6 mln zł (20 mln dofinansowanie unijne). Udostępniony zwiedzającym 1 maja 2015 r. obiekt w ciągu pierwszych ośmiu miesięcy odwiedziło ponad 48 tys. osób.

"Nie ma w Polsce drugiego takiego muzeum, w którym można byłoby prześledzić rozwój sztuki wojennej od XVI wieku do czasów II wojny światowej poprzez ekspozycję broni i wyposażenia żołnierzy" - podkreślił rzecznik prasowy prezydenta Zamościa Marek Gajewski.

Prace przy rewaloryzacji i adaptacji na cele kultury zespołów fortyfikacji w Zamościu trwały od 2007 r. Odnowiono też zabytkowe Stare Miasto. "Dbałość o jakość oferty kulturalnej i jej różnorodność, zagospodarowanie przestrzeni zrewitalizowanej pod potrzeby kultury to wszystko miało wpływ m.in. na wzrost liczby turystów. W roku 2015 było ich więcej o 8 proc. niż w 2014" - dodał Gajewski.

Coraz więcej pieniędzy na kulturę - działalność kulturalną i inwestycje - przeznacza również samorząd województwa lubelskiego. W 2014 r. wydano na te cele 47,2 mln zł, w 2015 - 50,4 mln zł, a w 2016 r. wydatki mają wzrosnąć do blisko 66 mln zł.

Województwo lubelskie jest organizatorem dla 11 wojewódzkich instytucji kultury, które utrzymują się i działają głównie w oparciu o dotacje organizatora.

W połowie roku 2016 ma rozpocząć działalność Centrum Spotkania Kultur (CSK) w Lublinie. Zaplanowano w nim już m.in. Festiwal Podróży i Reportażu "Kontynenty" oraz Festiwal Scenografii i Kostiumów.

Budowa CSK to największa inwestycja samorządu województwa w infrastrukturę kultury w regionie, której łączny koszt wynosi prawie 172 mln zł (z czego 129 mln zł to dotacja unijna). Centrum ma być ośrodkiem nawiązującym do tradycji współistnienia różnych kultur na Lubelszczyźnie. Powierzchnia nowego gmachu wynosi blisko 30 tys. mkw. Jest w nim m.in. nowoczesna, wielofunkcyjna sala widowiskowa na tysiąc miejsc oraz sala kameralna na 200 miejsc i kinowa na 64 miejsca. Na dachu mają być ogrody i kino letnie, a na elewacji budynku jest ekran multimedialny, na którym można będzie wyświetlać m.in. relacje ze spektakli czy transmitować na żywo wydarzenia kulturalne.

- Działalność instytucji kultury nie jest działalnością przynoszącą zyski. Jest przede wszystkim realizacją misji związanej z szeroko pojętym upowszechnianiem kultury, wspieraniem rozwoju kultury, ochroną dziedzictwa kulturowego i promowaniem najcenniejszych wartości, zarówno w obszarze sztuki współczesnej, jak i tradycji - powiedziała rzeczniczka marszałka województwa lubelskiego Beata Górka.