Wrocław. Prezentacja kultury ukraińskiej w ramach ESK 2016
Na cały kwiecień Wrocław zamieni się w Lwów za sprawą ukraińskich artystów i ogromu wydarzeń. W programie są koncerty, spotkania z literatami, wielka wystawa sztuki ukraińskiej, przegląd kinematografii, debaty o miastach - pełen przekrój przez współczesną ukraińską kulturę w ramach ESK 2016.
Polscy i ukraińscy organizatorzy Miesiąca Lwowskiego są zgodni w tym, że Lwów jest jak soczewka, w której skupia się Ukraina i to, co w jej kulturze najciekawsze i najważniejsze. To ewenement, że w program europejskiej stolicy kultury zostało wpisane miasto, które leży poza granicami Unii Europejskiej.
- Przypominamy, że Europa nie kończy się na wschodnich granicach Polski - mówi Krzysztof Maj, dyrektor generalny ESK 2016. - Wykorzystując fakt, że wielu wrocławian ma korzenie za Bugiem, chcemy pokazać, że pojęcie Europy ma znacznie szersze znaczenie.
Pomysł na prezentację ukraińskiej kultury narodził się w Lublinie, który też starał się o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016. Po wygranej Wrocławia, pomysłodawca przedsięwzięcia i animator kultury Rafał Koziński, zgodził się przenieść je do nas. - Chcemy pokazać nową twarz Ukrainy nie zapominając o historii i rozgrywających się tam dziś wydarzeniach - mówi.
Miesiąc Lwowski w klubach i galeriach
Przez cały kwiecień we Wrocławiu będzie obecna sztuka i kultura zza Bugu. Termin został wybrany nieprzypadkowo i ma znaczenie symboliczne - to okres między katolicką Wielkanocą i prawosławną Paschą.
W kamienicy nr w 25, gdzie mieściła się Moda Polska, stanie wystawa sztuki współczesnej Ukrajins'kyj Zriz (Ukraiński Przekrój). To wydarzenie otworzy Miesiąc Lwowski - już zawisły tam banery reklamujące prezentację, we wnętrzach kamienicy trwają przygotowania i remont.
Na przestrzeni 1,5 tys. m kw., na sześciu piętrach zostanie zaprezentowanych ok. 200 prac i ponad 70 projekcji multimedialnych. Głównej ekspozycji będzie towarzyszyć prezentacja nowej sztuki mediów oraz wydarzenia performatywne (w każdy czwartek). - Wydaje się, że w Europie performance przeżywa kryzys i osłabienie, natomiast ukraiński jest bardzo mocny i świeży. Stał się nośnikiem komentarza do rzeczywistości - mówi Zbigniew Sobczuk, jeden z kuratorów wystawy. - Takiej prezentacji w Polsce jeszcze nie było.
Przyjedzie wielu ukraińskich artystów, muzyków rozmaitych gatunków: Dakh Daughters, Vivienne Mort, Dagadana [na zdjęciu], Tik Tu, a wrocławskie Karbido da jubileuszowy koncert z Jurijem Andruchowyczem. Pisarz spotka się również z czytelnikami. Nie tylko on - w programie są spotkania z Andrijem Bondarem, Ireną Karpą, Noc Ukraińskiej Poezji, podczas których żywo będą obecne tematy rewolucji na Majdanie, aneksji Krymu i wojny na Ukrainie Wschodniej.
Zaplanowano też cykl debat poświęconych miejskiej tożsamości, polityce czy architekturze z udziałem aktywistów, filozofów i socjologów. Większość spotkań odbędzie się w klubie Poczytanka należącym do Domu Literatury Wrocław (Przejście Garncarskie).
W Kinie Nowe Horyzonty zobaczymy przegląd ukraińskiej kinematografii - pełnometrażowe produkcje kinowe, filmy dokumentalne i artystyczne. Wśród nich dzieła klasyków takich jak Ilienko czy Paradżanow, ale też Myrosława Słaposzpyćkiego, Achtema Sejtabłajewa czy Ołeha Sencowa. Pokazy zostaną połączone z prelekcjami i spotkaniami z twórcami.
Zespół Dagadana przygotował program dla dzieci "Pozytywka". Czytać im będzie pisarz i botanik Taras Prochaśko, a z artystką Olą Krawczenko pomalują pisanki, nauczą się też śpiewać i tańczyć wesnianki i hajiwki -obrzędowe pieśni wiosenne i wielkanocne.
Miesiąc Lwowski na ulicach
Kultura ukraińska będzie widoczna także w przestrzeni miejskiej. Przejście Garncarskie zamieni się w Uliczkę Lwowską. Jak to będzie wyglądać, mogliśmy przekonać się podczas weekendu otwarcia ESK, gdy w taką uliczkę zostały przeobrażone Sukiennice. Teraz obok świecących dekoracji pojawią się tu liczne stoiska z rękodziełem (tzw. majsternie ceramiki, kowalstwa, zabawek, malarstwa na szkle czy pisania ikon) oraz z jedzeniem. Będzie można skosztować smaków Lwowa, tradycyjnych potraw i przekąsek: czebureków, gałuszek, czekolady, chałwy i pralinek, kwasu chlebowego oraz prażonej na miejscu zielonej kawy. Będzie też funkcjonować ogródek klubokawiarni lwowskiej, w której napijemy się ukraińskiego piwa? Tam również grywać będą muzycy jazzowi, bluegrass i eksperymentalni w ramach akcji "Muzyka na ulicy".
Symbolem graficznym, który można zobaczyć na wszystkich materiałach dotyczących Miesiąca Lwowskiego, ulotkach czy plakatach obecnych w mieście, są różnokolorowe trójkąty. To motyw nawiązujący do awangardowych twórców Wasyla Jermiłowa i Heorhija Narbuta, który zaczerpnęli go ze sztuki ludowej i wprowadzili do kultury wysokiej, upowszechniając w teatrze, scenografii i grafice wydawniczej.
- Jeśli Miesiąc Lwowski okaże się sukcesem, może Unia Europejska rozszerzy projekt ESK na miasta spoza strefy Schengen - mówi Rafał Koziński. - Bo dla kultury granice się nie liczą.
