Artykuły

Słynna warszawska galeria sztuki współczesnej - Galeria Foksal obchodzi 50. urodziny. Wernisaż pierwszej wystawy z cyklu "Odsłony" odbędzie się w piątek 11 marca. Eksponowane będą prace Zbigniewa Gostomskiego, Koji Kamoji i Marii Stangret.

W roku 2016 przypada rocznica pięćdziesięciolecia założenia i rozpoczęcia działalności Galerii Foksal. Z tej okazji Galeria organizuje serię wystaw zbiorowych artystów, którzy swoje biografie artystyczne związali z tym miejscem.

Na pierwszą z wystaw złożą się trzy pokazy nazwane "Odsłonami". Do udziału w tym minicyklu wystawienniczym zaproszeni zostali: Zbigniew Gostomski, Koji Kamoji, Maria Stangret, Leon Tarasewicz, Marek Chlanda, Tomasz Ciecierski, Robert Maciejuk, Krzysztof Bednarski i Włodzimierz Zakrzewski. W każdej z trzech ekspozycji weźmie udział trzech artystów. Wszyscy oni należą do kilku generacji twórców najdłużej związanych z Foksalem.

- Tematem przewodnim serii zbiorowych wystaw jest idea "Miejsca", rozumiana bardzo szeroko w wielu kontekstach i na różnych płaszczyznach interpretacji - powiedział PAP Lech Stangret, kurator ekspozycji. - Nawiązujemy do teorii miejsca, którą formułowali Mariusz Tchorek, Anna Ptaszkowska i Wiesław Borowski, założyciele galerii Foksal, ale też do teorii amerykańskiego socjologa Raya Oldenburga, wskazującej na kulturotwórczą i demokracjotwórczą rolę miejsca - dodał.

Takim miejscem - mówił Stangret - może być galeria, kawiarnia, ławki w parku, miejsca, które się tworzą spontanicznie, niezauważalnie, a jednak stają się ważnym obszarem spotkań artystów, odbiorców sztuki i dyskusji o sztuce.

- W pierwszej "Odsłonie" - zapowiada kurator - pokazane będą dzieła, które wybrali sami artyści. Są to np. prace Marii Stangret z 1969 r., m.in. asamblaż zimowy, ale też jej "Progi" czy też nawiązującą do pejzażu pracę - homage "Sergiusz Jesienin", obraz połączony z przedmiotem. Zbigniew Gostomski pokazuje swoje "Wieżę Babel" i "Linię łamaną zmierzającą do nieskończoności" a Koji Kamoji prezentuje m.in. "Modlitwę do bytu", którą prezentował u nas już w styczniu ubiegłego roku.

W poszczególnych "Odsłonach" można też będzie - zdaniem organizatorów - znaleźć odniesienia do wypracowanej w tej Galerii tradycji kooperacji artystów wywodzących się z różnych pokoleń i uprawiających różne kierunki współczesnej sztuki.

Galeria Foksal powstała w 1966 roku. Inicjatywa założenia galerii, rejestrującej radykalne zjawiska współczesnej sztuki pochodziła zarówno od krytyków: Wiesława Borowskiego, Anki Ptaszkowskiej, Mariusza Tchorka, jak i artystów: Tadeusza Kantora, Henryka Stażewskiego, Zbigniewa Gostomskiego, Edwarda Krasińskiego i Romana Owidzkiego.

Od początku istnienia - do dziś - siedzibą galerii jest kilka pomieszczeń zlokalizowanych w oficynie pałacu Zamoyskich. Nazwę przyjęto od ulicy, przy której znajduje się budynek. Galeria Foksal nigdy nie identyfikowała się z jednym tylko kierunkiem awangardowej sztuki czy określoną programowo grupą artystyczną.

Wybór autorów, którzy prezentowali swoje prace określił rangę i znaczenie galerii. Wiele z pokazów, manifestacji, działań czy akcji miało prekursorski charakter przechodząc do historii sztuki. Z Foksalem współpracowali artyści tak wysokiej klasy jak: Tadeusz Kantor, Henryk Stażewski, Edward Krasiński, Zbigniew Gostomski, Lawrence Wiener, Daniel Buren, Ben Vautier, Christian Boltanski, Anselm Kiefer. Należy podkreślić, że jedynie nieliczni tu debiutowali. Wielu rozpoczynało karierę gdzie indziej i kontynuowało ją w rozmaitych miejscach na świecie.

Początkowo Galerię Foksal prowadzili: Wiesław Borowski wraz z Anną Ptaszkowską i Mariuszem Tchorkiem, a potem przez blisko 35 lat placówką zawiadywał nominalnie już tylko Wiesław Borowski. W latach 70. z galerią współpracował teoretyk sztuki - Andrzej Turowski, a później dołączyli m.in.: Milada Ślizińska i Jaromir Jedliński. Towarzyszyli jej także znakomici fotografowie jak: Tadeusz Rolke, Eustachy Kossakowski, Zygmunt Targowski, Jerzy Borowski, Piotr Barącz.

Dzięki ich pracy galeria posiada unikatowy zbiór tekstów i dokumentacji fotograficznej artystycznych wydarzeń z blisko 40 lat. Z działającego w galerii, powszechnie dostępnego archiwum korzysta szerokie grono nie tylko krytyków i badaczy sztuki, ale także socjologów i antropologów kultury. Równolegle z działaniami promującymi młodych autorów Galeria Foksal zajmuje się też utrwalaniem dorobku starszego pokolenia twórców.

Projekt wystaw jubileuszowych dofinansowany jest ze środków miasta stołecznego Warszawy. Pierwsza "Odsłona" w Galerii Foksal trwać będzie od 14 marca do 8 kwietnia.