Jak bawić to na całego...?
"Przekręt (nie)doskonały, czyli kto widział Pannę Flint?" Donalda Churchilla i Petera Yeldhama w reż. Andrzeja Rozhina z Teatru Capitol w Warszawie. Pisze Wiesław Kowalski w portalu Teatr dla Was.
"Przekręt (nie)doskonały, czyli kto widział Pannę Flint?", jako dobrze skrojona komedia, daje spore pole do popisu aktorom, co jak wiemy bywa też niebezpieczne. Jednak humor Donalda Churchilla i Petera Yeldhmana w wielu momentach może naprawdę śmieszyć. W warszawskim Capitolu dzieje się tak przede wszystkim za sprawą trzech ról, które warto obejrzeć i zapamiętać. Pierwsze miejsce przypada Andrzejowi Pieczyńskiemu w roli Pana Doddsa, kolejne Dorocie Nowakowskiej jako Pani Lens i wreszcie na podium może też bez wątpienia jako zwycięzca stanąć Michał Piela z postacią Alberta. To przede wszystkim te trzy prowadzone z wprawą i błyskotliwością role nadają tempo humorystycznej narracji, z momentami, których temperaturę do apogeum podnoszą próby odkrycia prawdziwych tożsamości bohaterów, którzy najczęściej pojawiają się wtedy, kiedy nie powinni lub kiedy fiskusowe nieporozumienia zarówno dla urzędników jak i tych składających zeznania podatkowe stają się niełatwe do ogarnięcia. Klasa trzech wspomnianych ról (rzadko dziś takie perełki można oglądać na scenach parających się repertuarem rozrywkowym), postaci precyzyjnie ustawionych przez Andrzeja Rozhina, jest niezaprzeczalną wartością spektaklu, w którym w odpowiedni sposób akcentowane są również kontrapunkty osi fabularnej.
Tym bardziej musi dziwić katastrofalny w skutkach fakt i związane z nim pytanie - jak to się stało, że reżyserowi wymknął się zupełnie spod kontroli Rafał Cieszyński, który gra w tym przedstawieniu główną rolę Toma. Nie bez wtóru rozweselonej publiczności aktor "komikuje" od początku do końca, co sprowadza jego postać do karykatury człowieka pozbawionego jakiejkolwiek prawdy i wiarygodności. Ten rodzaj grania staje się w dwójnasób bolesny w konfrontacji z Andrzejem Pieczyńskim, który ze spokojem, dystansem, ale i z przymrużeniem oka, niczym detektywi ze słynnych amerykańskich seriali, wciela się w postać urzędnika skarbowego poszukującego tytułowej Panny Flint. Być może należałoby spuścić zasłonę milczenia na całą błazenadę Cieszyńskiego, który w końcu gra tę rolę wymiennie z Łukaszem Nowickim. Tylko kto zada sobie trud, by przyjść po raz kolejny na ten sam spektakl, w którym mogą już nie grać Ci, o których mowa była wcześniej. Jak taki rozdźwięk w aktorskim wyrazie wpływa na całość widowiska pisać chyba nie trzeba - wystarczy powiedzieć jak zgubny skutek ma to na synchronizację i dopasowanie poszczególnych komponentów inscenizacyjnych, które poza tym jednym wybrykiem można by uznać za naprawdę jakościowo przyzwoite, jak łamie to strukturę innych postaci, które podporządkowane są aktorskiej dyscyplinie. Dodatkowo niepokoi fakt, że nie pozbawiona kokieterii clownada Cieszyńskiego sprawia mu zadziwiającą frajdę, aktor idzie jak burza od miny do miny, coraz bardziej idiotycznej, od grepsu do grepsu, coraz mniej wyrafinowanego, i co najgorsze od nieprawdy do nieprawdy, której nic nie jest w stanie zatuszować.
Wiadomo, że "Przekręt (nie)doskonały" ma przede wszystkim bawić, ale to wcale nie znaczy, że na całego. Tekst Churchilla i Yeldhmana w tłumaczeniu Klaudyny Rozhin jawi się jako sztuka łatwa i przyjemna, i jako taka powinna zapewnić publiczności satysfakcję. Nie musi być sprowadzana do serii dowcipów sytuacyjnych ograniczających postać do repetycji w nieskończoność tych samych klisz i schematów. Oczywiście że można posłużyć się wyraźną kreską, nawet znaleźć jakiś charakterystyczny rodzaj nadekspresji, ale nie za wszelką cenę. A tak czyni Cieszyński, co w konsekwencji sprowadza postać Toma do naburmuszonego i mało lotnego dzieciaka, a nie inteligenta, który nagle znajduje się w niemałych tarapatach finansowo-podatkowych, nie tylko z powodu utraty Picassa, który dumnie wisiał w jego salonie
