Artykuły

Dziś premiera "Dożywocia" Aleksandra Fredry w reż. Filipa Bajona w Teatrze Polskim.

- Widzowie zobaczą kolaż świata Fredry z okrutnym światem finansjery. Myśląc o "Dożywociu", szukałem inspiracji w kinie. I bardzo szybko ją znalazłem - w filmie Martina Scorsese "Wilk z Wall Street"z Leonardo DiCaprio - mówi reżyser Filip Bajon.

W Teatrze Polskim wystawia "Dożywocie" Aleksandra Fredry. Premiera w piątek 29 stycznia. Reżyser filmowy, który w kinie często zajmował się polską literaturą ("Przedwiośnie", "Śluby panieńskie", "Panie Dulskie"), do teatru wraca po 12 latach. Ostatnio w 2004 roku wyreżyserował "Tango" Sławomira Mrożka w Teatrze Śląskim w Katowicach.

"Dożywocie" Fredry w Teatrze Polskim przedstawi w wersji uwspółcześnionej. Historia częściowo będzie się działa w oberży, ale też w budynku giełdy. Aktorzy będą ubrani zarówno w stroje przypominające te z I połowy XIX wieku, jak i we współczesne garnitury. Na scenie znajdą się m.in. załadowany wóz, automaty do gry oraz tablice, na których wyświetlane będą aktualne kursy giełdowe. - Ucieszyłem się, gdy zadzwonił do mnie Andrzej Seweryn, dyrektor Teatru Polskiego, i zaproponował przygotowanie "Dożywocia" dla jego teatru. Przeczytałem tekst ponownie, bo chciałem sprawdzić, czy porwie mnie na nowo. I absolutnie zostałem porwany - mówi Filip Bajon. I dodaje: - Fredro był świadkiem powstawania kapitalizmu, który rodził się dzięki zaborcom. Drobiazgowo, z kronikarskimi detalami opisał wszystkie operacje finansowe z tamtych czasów, gdy w miastach powstawały banki i obrót pieniądza był, sądząc po sztuce, bardzo gwałtowny.

Reżyser podkreśla, że tak jak w jego filmowych "Ślubach panieńskich" z 2010 r. i tu dokonał sporej dekonstrukcji tekstu Fredry. - Robię to po to, żeby sztukę sprawniej opowiedzieć, dojść do jej współczesnych akcentów, mieć możliwość pewnego skrótu i odwołania do emocji widza. Nie wyobrażam sobie dekonstrukcji dla dekonstrukcji - podkreśla Bajon.

"Dożywocie" to sztuka w trzech aktach, którą hrabia Fredro napisał latach 1834-35. Przedstawia pogoń za pieniędzmi prowadzącą do zejścia na niewłaściwą drogę. Autor przedstawia Polskę w XIX wieku, odwołując się do postaci z epoki szlacheckiej.

Głównymi bohaterami komedii Fredry są hulaka Leon Birbancki (w tej roli Krzysztof Kwiatkowski) i lichwiarz Łatka. To jedna z tych ról w historii teatru polskiego, z którą mierzyli się najwybitniejsi aktorzy. Pierwszym scenicznym Łatką, podczas prapremiery w czerwcu 1835 r. we Lwowie był przyjaciel Fredry - Jan Nepomucen Nowakowski. Łatkę grali aktorzy w różnym wieku. Pierwszy warszawski odtwórca tej roli Józef Rychter na premierze w 1845 roku w Teatrze Rozmaitości miał zaledwie 25 lat. Ludwik Solski grał Fredrowskiego lichwiarza w kilku inscenizacjach przez ponad 50 lat. Po raz pierwszy w Krakowie w 1894 roku, mając niespełna 40 lat, po raz ostatni w Poznaniu w 1948 w wieku 93 lat.

Teraz z postacią zmierzy się Jarosław Gajewski, aktor i dyrektor artystyczny Teatru Polskiego. - Gdy gra się Łatkę, nie bez znaczenia są poprzednicy. To wszystko tworzy poczucie dużego wyzwania. Każdy odpowiadał na nie w swoim czasie, swojej publiczności. Dla mnie również ważne jest pozyskanie zainteresowania dzisiejszej publiczności - tłumaczy aktor i dodaje: - Gdyby Łatka dziś żył, miałby apartament w hotelu, w którym jest dom maklerski. Łatka to postać, która doskonale poradziłaby sobie w dzisiejszych czasach. Miałby zapewne lombard, akcje na giełdzie i kamienicę w Śródmieściu.

Teatr Polski: "Dożywocie" Aleksandra Fredry. Reżyseria: Filip Bajon, scenografia: Anna Wunderlich, kostiumy: Dorota Roqueplo, muzyka: Michał Lorenc. Występują m.in.: Krzysztof Kwiatkowski, Adam Biedrzycki, Piotr Cyrwus, Marta Kurzak, Jarosław Gajewski i Szymon Kuśmider. Premiera w piątek 29 stycznia na Dużej Scenie.

Następne spektakle 30, 31 stycznia, 2, 3 lutego oraz 11, 12 marca.