Artykuły

Prapremiera sztuki Jana Dormana pt. "O talerzu Nierozbitku" zainauguruje w sobotę obchody 70-lecia Teatru Dzieci Zagłębia. Dorman - ceniony twórca teatralny i eksperymentator, założyciel będzińskiego teatru, jest też jego patronem.

Jak poinformował w poniedziałek PAP dyrektor teatru Gabriel Gietzky, obchody jubileuszu zaplanowane na cały rok, zamknie w grudniu przyszłego roku również prapremiera tekstu Dormana pt. "O Nieudałku". Obie sztuki mają wspólnego bohatera i nawiązują do autentycznego duńskiego rytuału - podczas duńskich jarmarków w specjalnych kramach można rzucać kamieniami w talerze, rozładowując napięcie.

- Teksty pozyskaliśmy od córki Jana Dormana Iwony Dowsilas. Według naszych ustaleń, nie miały premier, choć odbywały się próby. Oba są piękne, mądre i piekielnie aktualne, bo poruszają temat porażek i presji sukcesu, pod jaką żyją współczesne dzieci - powiedział PAP Gabriel Gietzky.

Sobotnia premiera to opowieść o talerzu, który w efekcie nieudanego rzutu nie został stłuczony oraz o jego porozbijanych, a następnie posklejanych przyjaciołach. - Spektakl pokazuje, że z porażkami można sobie poradzić z pomocą bliskich i przyjaciół. Bardzo pozytywnie ocenił to przesłanie zaproszony przez nas na próby psycholog - podkreślił Gietzky, który reżyseruje spektakl.

W interaktywnym przedstawieniu znajdą się elementy rytmizacji wypowiedzi z włączeniem chóru dzieci, czy wspólne z widzami kibicowanie poszczególnym wydarzeniom scenicznym.

Spektakl uzyskał dofinansowanie w pierwszej edycji Konkursu im. Jana Dormana na produkcję spektaklu prezentowanego w szkołach i przedszkolach z towarzyszącymi mu działaniami edukacyjnymi, organizowanego przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Jak zapowiada dyrektor Gietzky, na roczne obchody jubileuszu Teatr Dzieci Zagłębia złoży się prawdopodobnie 7 prapremier, w tym jedna polska premiera sztuki ze światowej klasyki. - Liczymy na to, że jubileusz stanie się okazją do przypomnienia postaci naszego twórcy i patrona, wielkiego eksperymentatora teatru, niesłusznie nieco w Polsce zapomnianego, choć za granicą jest wymieniany jednym tchem z Kantorem i Grotowskim - mówił.

Jan Dorman (1912-1986) w 1945 r. wraz z żoną, Janiną Dormanową (1910-2004) założył w Sosnowcu Międzyszkolny Teatr Dziecka. 22 grudnia 1945 r. wystawili w Sosnowcu przedstawienie "Malowane dzbanki".

W 1947 r. teatrzyk przekształcono w Eksperymentalny Teatr Dzieci z siedzibą w domu Związku Zawodowego Górników przy ul. Żytniej. Z powodu trudności lokalowych Dorman od 1949 r. organizował nową placówkę teatralną w budynku dawnego domu parafialnego w Będzinie przy ul. Sobieskiego (obecnie Teatralna), dokąd przeniósł teatr w 1950 r. 1 kwietnia 1951 r. placówka otrzymała dzisiejszą nazwę - Teatr Dzieci Zagłębia.

Dorman kierował nim do chwili przejścia na emeryturę w 1978 r. W tym czasie teatr uchodził za jedną z najbardziej awangardowych scen polskich dla dzieci i młodzieży oraz jedną z najlepszych scen dziecięcych w kraju. Był to teatr inspirowany rytuałem dziecięcej zabawy, odwołujący się do gry skojarzeń i wyobraźni odbiorcy, posługujący się lalkami, maskami, znakiem plastycznym.

W swoim teatrze Jan Dorman stworzył 59 przedstawień, w 22 innych teatrach przygotował 32 inscenizacje, a także kilka przedstawień dyplomowych i warsztatowych ze studentami wydziału lalkarskiego Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej we Wrocławiu.