Artykuły

XXXIII Festiwal Szkół Teatralnych w Łodzi. Pisze Izabella Adamczewska w Gazecie Wyborczej - Łódź.

Zakończył się 33. Festiwal Szkół Teatralnych. Studenci łódzkiej Szkoły Filmowej zdecydowanie wyróżnili się aktorsko. Grand Prix dla Barbary Wypych za rolę Withy w "Kamieniu" Grzegorza Wiśniewskiego!

Przegląd dyplomowych spektakli pokazuje, jak reżyserzy szukają wspólnego języka z młodymi aktorami (a także studencką widownią). Udało się to duetowi Marcin Liber/ Michał Kmiecik w "Amoku. Pani Koma zbliża się!!!" (i nic dziwnego, nie ma generation gap). Można mieć zastrzeżenia do tekstu - sprint po doskonale znanych z mediów szkolnych masakrach podszyty jest truizmami. Kto zabija? Klasowy kozioł ofiarny, dziecko skrzywdzone przez rodziców, nastolatek marzący o lajkach. Role kata i ofiary są wymienne, kominiarki w modnych fluo barwach przechodzą z rąk do rąk. Ale spektakl jest dynamiczny, bardzo atrakcyjny wizualnie i daje młodym aktorom możliwość pokazania się w różnych rolach i konwencjach, stawiając przed nimi również zadania wokalne (świetna Katarzyna Osipuk). Studenci nieustannie balansują na granicy. Bliska jest im konwencja teledysku. "Amok" warto było obejrzeć choćby dla świetnej sceny z terrorystą rozkazującym czytać własny dramat, brawurowo odegranej przez Piotra Nerlewskiego.

Queerowy kot z Cheshire

We wszystkich dyplomach PWST Kraków młodzi mówili własnym językiem. Remigiusz Brzyk pracował ze studentami nad "Niech żyje wojna!!!" Pawła Demirskiego - tekstem zderzającym "Czterech Pancernych" z narracją o powstaniu warszawskim, o kształtowaniu pamięci historycznej, mitologizowaniu i heroizacji. Powstał spektakl z punkowym pazurem, przeciwko militainment i z bardzo aktualnym hasłem: "Żaden czołg nie wygra z kredytem hipotecznym". Z kalejdoskopu charakterystycznych postaci można wyłuskać nie tylko docenione przez jury Magdalenę Jaworską jako Lidkę i Monikę Frajczyk w roli Marusi, również Roksanę Lewak jako Gustlika-Murzyna i Bartłomieja Kwiatkowskiego schizofrenicznie rozdartego pomiędzy Czereśniakiem i Olgierdem (jak w spektaklu Strzępki).

Sztamę chciała trzymać ze studentami również Aleksandra Konieczna, ale jej "Na L..." rozczarowuje. Alicja Lewisa Carrola nie zasnęła w ogrodzie, tylko budzi się w zielonym seicento po wypadku. Kraina Czarów i druga strona lustra jako narkotyczny haj? Humpty Dumpty (tu - Wańka Wstańka) jest dresiarzem, queerowy kot z Cheshire wygina się na monstrualnych obcasach a upiorny chórek w rzeźnickich fartuchach śpiewa m.in. "Du Hast" Rammsteina. Miało być o "stanie granicznym", powiało nudą. W następujących po sobie scenach giną zabawy logiczne, w studenckim tłumaczeniu - gry słowne. Na plus - charakterystyczne kreacje aktorskie (w tym - Bartosz Bielenia w roli Króla).

Smartfon na "Weselu"

Studenci wrocławskiej filii krakowskiej PWST wzięli się z Moniką Strzępką za "Wesele" Wyspiańskiego. Lektura szkolna, tekst deklamowany wierszem, a jednak młoda widownia się zaśmiewała. Publiczność usadzono na scenie, Rachela toczyła opony, weselnicy robili sobie zdjęcia smartfonami. W przerwie widzów molestował pijany ksiądz, wymiotujący sałatką. W atmosferze przaśnej fety czuć inspirację Smarzowskim. Gdyby Strzępka poszła na całość, ubrałaby studentów w dresy i, zamiast punkowo-folkowej kapeli, zarządziła disco polo.

Nie wiem, po co dano studentom na warsztat "Przypadek Klary" Dei Loher. Bo "Generacja JA" (cytat z programu) to ich pokolenie? Temat odmieniony przez wszystkie przypadki, wtórny tekst, drewniane role.

Na klasykę postawiła Akademia Teatralna w Warszawie. "Poza rzeczywistością" i "Sześć portretów z mewą w tle" to raczej aktorskie ćwiczenia, prezentacja umiejętności, niż skończone spektakle. Scenariusz do "Poza rzeczywistością" w reżyserii Wiesława Komasy powstał zresztą w trakcie prób do egzaminów z przedmiotu "Praca nad rolą". Studenci zdali, ale połączenie "Onych" Witkacego z "Operetką" Gombrowicza, przetykane cytatami z "Wariata i zakonnicy" oraz "Wesela" jest raczej pozbawione sensu. Niedosyt pozostawiło też "Sześć portretów z mewą w tle" (studentów poprowadził Andrzej Domalik) oraz "Mistrz i Małgorzata" [na zdjęciu] w ciekawej koncepcji reżyserskiej Waldemara Raźniaka (bohaterem spektaklu stał się również Bułhakow), ale nie diabelsko dobrym aktorstwem. Studenci AT przepadli w konkursie.

Małpa ściąga z chomika

Wyjątkowo dobrze wypadła w tym roku Łódź. Studenci zrealizowali aż cztery spektakle. Zgodnie z regulaminem, w konkursie mogły wziąć udział trzy. Decyzją szkoły, z rywalizacji odpadła "Cyberiada" w reżyserii Wojciecha Kościelniaka - spektakl o niebo lepszy niż "Jungle People" Pawła Świątka i Mateusza Pakuły. Pakuła miał ciekawy pomysł - za pomocą bohaterów zapożyczonych z "Księgi dżungli" Kiplinga opowiedzieć o śmieciowej kulturze, przedstawić małpy jako anarchistów ściągających pliki z Chomikuj.pl i kompulsywnie oglądających reklamy. Utkał go z cytatów z popkultury i sloganów reklamowych, sztukując niestety pseudofilozoficznym bełkotem. W rezultacie powstała proekologiczna powiastka - Paulo Coelho dla dzieci sieci. Spektakl ratuje ciekawa scenografia z aluzjami do techniki motion capture (witamy w świecie symulacji!). Czy wystawienie "Jungle People" do konkursu było dobrym wyborem? Rozumiem motywację - to spektakl młodych dla młodych, kontrast dla "Ślubu" i "Kamienia". Ale to właśnie "Kamień" był aktorsko najlepszy. Brawa dla Barbary Wypych! Sukces "Kamienia" pokazuje, że nie zawsze warto eksperymentować.

W trakcie tegorocznej edycji festiwalu zaprezentowano pierwszy aktorski dyplom filmowy zrealizowany w polskiej uczelni. "Śpiewający obrusik" w reżyserii Mariusza Grzegorzka to piękny prezent dla studentów - aktorskie portfolio, z którym wyjdą ze szkoły w świat. Czy dokumentalne wstawki z castingów nie obnażają ich za bardzo? Rektor Szkoły Filmowej dał młodym aktorom opowiedzieć o marzeniach, a potem wykazać się warsztatem. Czwarta, tytułowa etiuda kończy się happy endem. Oby proroczym. Dobrze by było, gdyby znaleźli dla siebie miejsce w teatrach repertuarowych i nie musieli paradować w strojach bananów i kurczaków, jak ich młodsi koledzy na otwarciu festiwalu.