Artykuły

Premiera antologii najnowszego dramatu polskiego pt. "Ikony, pseudoherosi i zwykli śmiertelnicy" odbędzie się 17 maja, podczas 6. Warszawskich Targów Książki i towarzyszyć będzie innym działaniom promującym ideę jubileuszu 250-lecia teatru publicznego w Polsce. Patronem tegorocznych Targów jest Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego.

Jak polski teatr poszukuje nowego języka i czy wciąż domaga się opowieści? Będziemy się nad tym wspólnie zastanawiać z zaproszonymi gośćmi: Elżbietą Baniewicz, Romanem Pawłowskim, oraz wybranymi autorami sztuk zawartych w antologii, wśród których znajdują się: Jolanta Janiczak, Szymon Bogacz, Jarosław Jakubowski, Robert Jarosz, Artur Pałyga, Piotr Rowicki oraz Szczepan Orłowski. Rozmówcy przyjrzą się strategiom konstruowania narracji w polskim dramacie współczesnym. Spotkaniu towarzyszyć będą pokazy fragmentów spektakli zrealizowanych na podstawie dramatów zawartych w antologii oraz czytanie performatywne fragmentów sztuk Szczepana Orłowskiego pt. "0" oraz "(Nie)ludzkich dzienników" Szymona Bogacza w wykonaniu Jacka Poniedziałka. W programie spotkania przewidziany jest również konkurs z nagrodami.

Prowadzenie: redaktorka i pomysłodawczyni antologii Kamila Paprocka oraz Piotr Grzymisławski.

***

Publikacja zawiera teksty autorstwa uznanych polskich dramatopisarzy, tworzących wyłącznie w obecnym stuleciu:

"(Nie)ludzkie dzienniki" Szymona Bogacza, "Wieczny kwiecień" Jarosława Jakubowskiego, "Caryca Katarzyna" Jolanty Janiczak, "W brzuchu Wilka" Roberta Jarosza, "0" Szczepana Orłowskiego, "Morrison Śmiercisyn" Artura Pałygi, "Przylgnięcie" Piotra Rowickiego.

Zawarte w tej książce sztuki, poza (Nie)ludzkimi dziennikami, miały już swoje premiery teatralne, zaistniały w opinii krytyków i ludzi teatru, ale nie dotarły do czytelników (za wyjątkiem sztuki W brzuchu wilka, opublikowanej wcześniej w "Nowych Sztukach dla Dzieci i Młodzieży" Centrum Sztuki Dziecka). Wybrane teksty mają w sobie równie silny walor literacki, co (potwierdzony) potencjał teatralny i performatywny.

Antologia to jednak przede wszystkim próba uchwycenia nerwu polskiej rzeczywistości dramatopisarskiej anno Domini 2015. Pobrzmiewa w niej wiele zjawisk, nowych bądź powracających, ale w innej od dotychczasowych formule. Starają się je opisać w swoich esejach teatrolodzy i dramatolodzy reprezentujący odmienne szkoły i podejścia badawcze. Są to Wojciech Baluch, Agata Dąbek, Łukasz Drewniak, Jagoda Hernik Spalińska, Joanna Jopek, Andrzej Lis i Kamila Paprocka, którzy przeprowadzili analizy publikowanych sztuk, pokazując je na tle całokształtu twórczości dramatopisarzy. Punktem wyjścia dla eseistów było pytanie "Czy polski teatr wciąż domaga się opowieści?" oraz potrzeba przyjrzenia się strategiom konstruowania narracji w polskim dramacie współczesnym.

Mamy nadzieję, że Ikony, pseudoherosi i zwykli śmiertelnicy wypełnią lukę wydawniczą, jaką jest brak książkowego wydania najchętniej wystawianych polskich autorów XXI wieku. Tym bardziej że polscy dramatopisarze na nowo nakłuwają społeczną tkankę, inaczej niż robili to ich poprzednicy.

"Publikacja ma szanse wypromować nowe pokolenie polskich autorek i autorów teatralnych, a w szerszej perspektywie zwrócić uwagę na nowe tematy i nowe formy ekspresji w dramacie. Niesie ona obraz Polski początku XXI wieku i traumatycznych wydarzeń, które są dzisiaj przedmiotem debaty publicznej. Ważnym wątkiem, przewijającym się w tych tekstach, jest kwestia indywidualnej i zbiorowej pamięci historycznej, kluczowa dla zrozumienia dzisiejszej sytuacji społecznej i politycznej w Polsce. Wybrane dramaty mówią o tym w sposób nowatorski, wolny od ideologicznego zacietrzewienia, niepokoją i zmuszają do nowego spojrzenia na kulturę i historię."

Roman Pawłowski

--

"Na tle dostępnych obecnie antologii najnowszego dramatu książka ma z dwóch względów charakter nowatorski. Gromadzi teksty, które wcześniej nie były publikowane, lecz mają już za sobą teatralne prymicje, a więc sprawdziły się na scenie, zostały dopracowane i dostrzeżone przez praktyków teatru. Zazwyczaj jest tak, że nowa twórczość długo oczekuje na specjalistyczny komentarz naukowy, który pojawia się, gdy dorobek jest już zweryfikowany przez czas i ucukrowany. W tym przypadku dzieje się inaczej. Do fachowego skomentowania publikowanych dramatów zaproszono uznanych i doświadczonych badaczy, dzięki którym wybrane teksty nie zawisną w próżni, lecz zostaną odczytane w kontekście współczesnych zjawisk artystycznych, kulturowych i społecznych."

Prof. dr hab. Małgorzata Leyko

--

"Zamieszczone tu dramaty opisują różne aspekty naszej dzisiejszej rzeczywistości, ukazują miejsca drażliwych sporów, także historycznych, a najszerzej mówiąc, diagnozują współczesne zło, w jakikolwiek sposób się przejawia. Autorzy poszukują niebanalnych form dramatycznych, środków literackich i nowego języka, często poetyckiego, by najdokładniej oddawały skomplikowany obraz współczesnego świata. [...] Teatr jak zawsze bywa zwierciadłem swych czasów." z posłowia Elżbiety Baniewicz

***

"Ikony, pseudoherosi i zwykli śmiertelnicy. Antologia najnowszego dramatu polskiego"

Wyd. Agencja Dramatu i Teatru ADiT, Warszawa 2015

Redakcja: Elżbieta Manthey, Kamila Paprocka, Piotr Grzymisławski

Korekta: Iga Kruk

Okładka: Rene Wawrzkiewicz

Skład: Aleksandra Ziemlańska

Druk: Oficyna Wydawnicza READ ME

ISBN 978-83-60699-26-3

Cena detaliczna: 35 PLN

Spis treści:

Zamiast wstępu

Artur Pałyga Morrison Śmiercisyn

Andrzej Lis Zwątpienia i nadzieje Artura Pałygi

Jarosław Jakubowski Wieczny kwiecień

Jagoda Hernik Spalińska Jakubowski, czyli Polska

ponowoczesna

Piotr Rowicki Przylgnięcie

Łukasz Drewniak Piekłu - wolność, ludziom - piekło...

Szymon Bogacz (Nie)ludzkie dzienniki

Wojciech Baluch Dramat pełen rytmów

Jolanta Janiczak Caryca Katarzyna

Agata Dąbek Autobiograficzne (re)konstrukcje

Robert Jarosz W brzuchu Wilka

Joanna Jopek Dramaturgia crash testu

Szczepan Orłowski 0

Kamila Paprocka Narracje płci

Elżbieta Baniewicz Nowy dramat

***

Premiera książki: Niedziela, 17.05 godz. 10.00 - 12.00, scena A (Biznes Klub), Stadion Narodowy