Prawda was wyzwoli
"Kamień" Mariusa von Mayenburga w reż. Grzegorza Wiśniewskiego w Teatrze Studyjnym PWSFTViT w Łodzi. Pisze Agata Wlazło w Teatraliach.
Dom. Miejsce, w którym żywi i umarli spotykają się, by czcić pamięć. Otoczeni przez przedmioty, które nigdy nie przemówią. Zniewoleni przez historię, która domaga się sprawiedliwości.
Łódzki Teatr Studyjny z dumą prezentuje kolejny świetny spektakl dyplomowy. "Kamień" w reżyserii Grzegorza Wiśniewskiego na podstawie dramatu Mariusa von Mayenburga. Akcja sztuki obejmuje ponad 50 lat (1935-1993). To doskonałe pole do popisu dla młodych aktorów, którzy za sprawą pojedynczych rekwizytów oraz własnego warsztatu młodnieją i starzeją się na oczach widzów. Fabuła skoncentrowana jest wokół historii jednego domu i kilku pokoleń jego mieszkańców.
W roku 1993 przy rodzinnym stole zasiadają Heidrun (Anita Tomczak), jej matka Witha (Barbara Wypych) i córka Hanna (Kaja Walden). Wspólnie będą wspominać bohaterskie czyny nieżyjącego już męża Withy, Wolfganga (Maciej Miszczak). Dom przesiąknięty jest jego legendą. W świecie bez autorytetów rodzina czci pamięć o tych, którzy na to zasługują. A jak można zasłużyć się bardziej, niż ratując żydowską rodzinę podczas II Wojny Światowej? Ukrywają ją w piwnicy, narażając życie swoich bliskich. To bohaterstwo, za które można zostać obrzuconym kamieniami.
Mocną stroną spektaklu jest scenografia. Ciężkie drewniane meble, duży stół w centrum sceny i fortepian budują klimat domu należącego do rodziny z tradycjami. Wiśniewski doskonale wykorzystał możliwości sceny, tworząc głębię mieszczącą w sobie kilka planów akcji. Dzięki przemyślanym rekwizytom i odpowiedniemu operowaniu światłem możliwe stało się płynne nakładanie różnych czasów.
Kamień jest bez wątpienia nie tylko godnym polecenia spektaklem, ale też świetnym dyplomem. Młodej obsadzie udało się udźwignąć ciężar złożonych Mayenburgowskich postaci. Barbara Wypych bezbłędnie wcieliła się w Withę, zdecydowanie najbardziej wymagającą rolę. Świetnie odnajdywała się zarówno jako młoda kobieta kupująca dom od żydowskiego małżeństwa, jak i staruszka obchodząca z sentymentem kolejną rocznicę ślubu. Udało jej się dochować tajemnicy, jaką skrywa w sobie ta postać, co jest kluczowe dla całego spektaklu. Alicja Juszkiewicz z wielką klasą stworzyła kreację Mieze, symbolu przemijającej epoki. Warto zwrócić również uwagę na Anitę Tomczak jako Heidrun. Młoda aktorka zbudowała postać silnej, bezkompromisowej kobiety, która nie potrzebuje w życiu męskiego ramienia.
"Kamień" porusza problemy, które nigdy nie przestaną być aktualne. Okres II Wojny Światowej przysporzył ludzkości tyle cierpienia, że nie sposób do niego wracać. Mayenburg opowiada historię domu zbudowanego na historycznym kłamstwie. I chociaż akcja cały czas zmierza do poznania prawdy, pozostaje pytanie, co przyniesie ona ze sobą. Czy naprawdę powinno się znać każdy kamień własnego domu?
1J 8,32
