Artykuły

Pokazy rejestracji spektakli "Wielopole, Wielopole" i "Dziś są moje urodziny" oraz spotkania ze współpracownikami Tadeusza Kantora wypełnią rozpoczynający się w piątek program poświęcony artyście na Yale University. Uzupełnią go "zajęcia z mistrzem" w Watermill Center.

Chciałam, aby studenci mieli bezpośredni kontakt z aktorami Cricot 2 i aby praktyczne warsztaty były bodźcem dla ich własnej twórczości. Z tego pnia naturalnie wyrósł aspekt publiczny programu w formie pokazów filmów i publicznego dialogu z aktorami - wyjaśniła PAP dr Dominika Laster, dyrektor studiów licencjackich na wydziale teatralnym Yale (Undergraduate Studies Theatre Studies Program Yale University).

Jak dodała seminarium obejmie m.in. rozważania na temat manifestów, obrazów i przedstawień artysty. Zderzenie naukowych i teoretycznych badań z praktycznymi eksperymentami zaowocować ma natomiast powstaniem sztuki, opartej na dialogu z twórczością Kantora. Będzie ona pokazana w USA i w Polsce.

Seminarium The Kantor Centennial dla uczczenia 100. rocznicy urodzin twórcy otworzy w Yale projekcja wideo przedstawienia "Wielopole, Wielopole", którego tytuł pochodzi od nazwy wsi, w której urodził się Tadeusz Kantor (1915-1990) - reżyser, scenograf, malarz, autor manifestów artystycznych i happeningów.

"Wielopole, Wielopole" przywołuje wspomnienia z dzieciństwa i czasów wojny. Nasycone jest, jak podkreślają krytycy, melancholią, metafizyką, przemijaniem; cechuje je dwuznaczność, powtarzalność zdarzeń i podwójność postaci. Reprezentuje nurt zwany "teatrem śmierci" i przywołuje koncept scenicznego "pokoju pamięci" artysty.

Po projekcji doświadczeniami z współpracy z Kantorem podzieli się aktor Cricot 2, reżyser, malarz, grafik i pedagog Andrzej Wełmiński. - Naszym głównym zadaniem jest rozprzestrzenianie wiedzy o Cricot, bo ze spotkań ze studentami - współpracujemy z kilkoma uczelniami na świecie - wynika, że niewiele o nim wiedzą, a szkoda. Teatr Cricot 2 był bowiem szczególnym zjawiskiem i nie ma odpowiedników - powiedział Wełmiński. W Yale chce skoncentrować się m.in. na specyfice tego teatru, jako gatunku sztuki. Jego zdaniem młodzi ludzie często mylą Kantora z Jerzym Grotowskim.

Za jedną z najważniejszych różnic Wełmiński uznał to, że Cricot odnosił się - zwłaszcza na początku, do innej niż Grotowski metody aktorskiej, "aktora-cyrkowca". Nie ilustruje bohatera dramatu, czy literatury, lecz jest sam sobą - jak żongler. Teatr Grotowskiego czerpie natomiast z idei przeżywania w stylu Stanisławskiego.

13 lutego, Yale przedstawi ostatni wykreowany przez Kantora spektakl "Dziś są moje urodziny", zarejestrowany na wideo. Po raz pierwszy został on zeprezentowany publicznie już po śmierci artysty, który zmarł po jednej z ostatnich prób. Przedstawienie pokazuje "przestrzeń życiową" Kantora odzwierciedlającą zarówno realność, jak też iluzje oraz granicę między tymi światami. Wypełniają je stare rekwizyty, duchy, obsesje, jak też przemoc i gwałt.

Po projekcji Bogdan Renczyński - aktor, reżyser, kurator, uczeń Kantora, znawca jego sztuki - opowie o swych związkach z artystą i Cricot 2. Moderatorami obydwu wydarzeń będą wykładowcy Yale Krystyna Iłłakowicz i Marc Robinso.

15 lutego, cykliczne "zajęcia z mistrzem" Renczyński poprowadzi w Watermill Center, ufundowanym przez czołowego reżysera awangardy teatralnej XX wieku Roberta Wilsona. Ośrodek mieści się w Water Mill na Long Island w stanie Nowy Jork. Zajęcia obejmą analizę tekstu, akcji scenicznej oraz gry aktorskiej przy użyciu metod inspirowanych twórczością Kantora. Warsztaty poprzedzi projekcja spektaklu "Dziś są moje urodziny".

Amerykańskie projekty powstały przy współpracy z warszawskim Instytutem Adama Mickiewicza oraz Instytutem Kultury Polskiej w Nowym Jorku. Zbiegają się z serią, sponsorowanych też przez UNESCO, wydarzeń artystycznych poświęconych Kantorowi z okazji 100 rocznicy jego urodzin.