Artykuły

Czołowy litewski reżyser Eimuntas Nekrošius, spektakle którego należą do najciekawszych zjawisk we współczesnym świecie sztuki, w Teatrze Narodowym w Warszawie wyreżyseruje "Dziady". Gotowe są już makiety dekoracji, niebawem ruszy dobór aktorów. - To dla mnie zaszczyt i wyzwanie - mówi PAP reżyser.

"Dziady" Adama Mickiewicza Nekroszius wystawi z okazji przypadającej w 2015 roku 250-lecia polskiego teatru publicznego.

- Przygotowane są już makiety dekoracji. Pracę musiałem rozpocząć przed Nowym Rokiem, ale ze względów zdrowotnych wszystko stanęło. Teraz pomału próbuję wracać do życia i realizacji planów - mówi PAP Eimuntas Nekrošius.

Dobór aktorów do "Dziadów" w reżyserii Nekrošiusa ma się odbyć jeszcze zimą, a pod koniec wiosny rozpoczną się próby. Eimuntas Nekrošius mówi, że nie zna języka polskiego, ale nawet jeśli nie ma obok tłumacza, potrafi się dogadać. Litewski reżyser ma już doświadczenie pracy z polskimi aktorami. Przed kilkoma laty w Teatrze Wielkim Operze Narodowej wystawił operę Pawła Szymańskiego "Qudsija Zaher".

Propozycja wystawienia "Dziadów" w Teatrze Narodowym w Warszawie jest dla Niekrošiusa - jak sam mówi - zaszczytem i wyzwaniem.

- Jestem wdzięczny dyrektorowi Teatru Narodowego w Warszawie Janowi Englertowi za tę propozycję. Przyjąłem ją z dużą radością - powiedział PAP reżyser. - Być może teatr oczekuje czegoś pięknego, a wiadomo, jak to bywa. Czasami wkładasz tyle wysiłku, wszyscy bardzo się starają, a wychodzi to zbyt ciężkie, zbyt skomplikowane, coś się nie łączy, nie gra. Chyba tak jest z każdą twórczością... -dodał. Nie chce niczego prognozować. Wie, że scena Teatru Narodowego w Warszawie widziała już kilka inscenizacji "Dziadów".

Przedstawienia litewskiego twórcy są bardzo osobistą i subiektywną wizją pierwowzoru, dalekie do schematów i oczekiwań, wzbudzają emocje nie zawsze pozytywne, są pełne symboli, metafor. Tak ma być też tym razem. - Zapewne pójdę drogą asocjatywną. Tak pracuję. Już się nie zmienię - stwierdził.

Jeszcze nie wie, w jakiej objętości wystawi "Dziady". - Prawdopodobnie to będą trzy części, ale niepełne. Chcę jednak ogarnąć całość - mówi.

Warszawska inscenizacja nie jest pierwszym podejściem Nekrošiusa do poematu Mickiewicza.

- W latach 80., gdy pracowałem Teatrze Młodzieżowym w Wilnie, zaproponowałem, że wystawię "Dziady", na co ministerstwo kultury powiedziało: - w żadnym wypadku. Nie uzasadnili odmowy. W tamtych czasach nikt nie mówił, dlaczego nie pozwolono. Zresztą nikt też o to nie pytał. Wiadomo, o co chodziło: "Dziady" są antyrosyjskie, antyimperialne, w końcu jest tam dużo tematów na owe czasy zakazanych" - mówi reżyser.

60-letni Eimuntas Nekrošius - ponury Żmudzin, małomówny, skromny, o mocnym uścisku dłoni, dobrze znany nie tylko w swym kraju, ale też we Włoszech, Rosji, Gruzji, również w Polsce, zdobywca wielu nagród w kraju i za granicą.

Litewski twórca koncentruje się głównie na klasyce. Z nazwiskiem Niekrošiusa kojarzone są takie tytuły jak "Hamlet", "Faust", "Makbet", "Boska komedia", "Otella".

Eimuntas Nekrošius, rocznik 1952. Reżyser i aktor. Absolwent Instytutu Sztuki Teatralnej im. Łunaczarskiego w Moskwie (1978). W latach 1978-1979 pracował w Teatrze Dramatycznym w Kownie. Od 1979 r. związany był z wileńskim Teatrem Młodzieżowym, gdzie wyreżyserował wiele znakomitych przedstawień, m.in. "Kwadrat" wg Jelisiejewej (1980), "Pirosmani, Pirosmani..." Korostyliowa (1981),"Miłość i śmierć w Weronie" Antalisa i Gedy (1982), "Wujaszek Wania" Czechowa (1986), "Nos" Gogola (1991).

Spektakle Nekrošiusa były nagradzane na festiwalach teatralnych na Litwie, w Tbilisi, na festiwalach państw nadbałtyckich. Z sukcesem uczestniczyły również w międzynarodowych festiwalach teatralnych. Nekrošius jest laureatem wielu nagród państwowych w dziedzinie sztuki. W 1997 r. wyreżyserował "Hamleta" - pierwsze przedstawienie we współzałożonym przez reżysera teatrze Meno Fortas w Wilnie, a w 2001 r. "Otella" Shakespeare'a.

Oba pokazano niemal na wszystkich najważniejszych festiwalach teatralnych. W Toruniu "Hamlet" otrzymał II nagrodę, a Nekrošiusa uznano za najlepszego reżysera festiwalu Kontakt'97.