Artykuły

W okresie świątecznym zobaczymy w Teatrze TV widowisko "Trzy po trzy" Aleksandra Fredry w opracowaniu i reżyserii Adama Hanuszkiewicza. Telewizyjny spektakl realizowany był m.in. w plenerze, a bierze w nim udział cała plejada sławnych aktorów: Andrzej Łapicki, Jadwiga Jankowska-Cieślak, Daniel Olbrychski, Anna Chodakowska, Bożena Dykiel, Andrzej Kopiczyński, Krzysztof Kalczyński, Krzysztof Kolberger, Gustaw Lutkiewicz, Henryk Machalica, Anna Romantowska, Marcin Sławiński i inni. Scenografię do przedstawienia przygotowali Xymena Zaniewska i Mariusz Chwedczuk, autorem zdjęć filmowych jest Zygmunt Samosiuk, a muzykę skomponował Andrzej Kurylewicz.

Drodzy Państwo! Poza klasycznymi arcydziełami Fredry, takimi jak "Zemsta", "Śluby panieńskie", "Pan Jowialski", "Mąż i żona" czy "Dożywocie" pozostało z twórczości tego największego naszego komediopisarza bardzo wiele fragmentów, a i całych komedii - jednoaktówek, a także pełnych, trzyaktowych utworów scenicznych. Nie dorównują one tamtym arcydziełom i nigdy prawie nie są grane, ale każdy z nich zawiera fragment czy choćby jedną scenę wspaniale napisaną. Postanowiłem wybrać te sceny i połączyć je w jednej smutno-wesołej komedii, której dałem tytuł "Trzy po trzy".

"Trzy po trzy" to historia bez linii ciągłej, jakby zestaw różnych form, kształtów i stylów, a także tytuł wspaniałego pamiętnika Fredry, który ukazał się niedawno i który bardzo Państwu przy tej okazji polecam. Stanowi on cenny dokument, jeden z tych dokumentów, które interesują nas, ponieważ opisują wydarzenia nie tak, jak opisuje się je w sztukach. Te bowiem są zawsze taką czy inną "korektą" historii, świadectwem marzeń albo rozczarowań pisarza, jego krytycznej oceny faktów.

Pamiętnik "Trzy po trzy" powraca do czasów, kiedy Fredro włóczył się z Napoleonem po Europie, opisuje wędrówki wojenne od Hiszpanii po Moskwę. Utkany jest wspaniałymi fragmentami na zmianę smutnymi i wesołymi. Bo, jak sam Fredro w tej opowieści mówi, wszystkie polskie historie - choćby się zaczynały wesoło - zawsze smutno się kończą. Na wątkach tego właśnie pamiętnika, jak na sznurku, nanizałem fragmenty jego komedii.

Wątek pamiętnika prowadzi w telewizyjnym przedstawieniu Andrzej Łapicki. I tak jak w pamiętniku, gdzie Fredro nie patrząc na chronologię skacze trzydzieści lat w przód, to znów trzydzieści lat wstecz, tak i w naszym przedstawieniu Fredro raz jest młodzieńcem (gra go wtedy Daniel Olbrychski), a raz mężczyzną w wieku dojrzałym (Andrzej Łapicki), oficerem w mundurze napoleońskim - co staje się, oczywiście anachronizmem, ale w pełni, jak myślę, wytłumaczonym.

Spektakl nasz nie jest tak prosty w odbiorze, jak zwykłe sztuki Fredry. Prosiłbym Państwa, jeśli mi wolno, o wyciszenie rozmów w czasie emisji, ażeby nie umknęły uwagi interesujące refleksje starego pisarza, tego, który od melancholii naród nasz ratował. Wieczór wigilijny wydaje się być szczególnie korzystny dla naszego przedstawienia. Skupienie, jakie nam zwykle towarzyszy, sprzyjać powinno i odbiorowi naszego spektaklu. Bo "Trzy po trzy" - aczkolwiek realizowany przy użyciu techniki filmowej - nie jest filmem, ale i odbiega od poniedziałkowego teatru. Być może jest "trzecią" drogą pomiędzy emisją rejestrowaną w studio i filmem telewizyjnym.

Jeśli Państwo zaakceptują tego rodzaju formę telewizyjną, nastąpią po nim może i dalsze próby. Spektakl jest kolorowy, sfotografował go Zygmunt Samosiuk, a muzykę i piosenki napisał Andrzej Kurylewicz. Z wdzięcznością też myślę o pięknej kreacji Andrzeja Łapickiego, który gra Fredrę. Rolę tę uważam za jedną z jego najwspanialszych. Wdzięczny jestem również wszystkim moim kolegom, którzy zechcieli wziąć udział w tym nietypowym, w trudnych warunkach realizowanym przedsięwzięciu.

Niech wolno mi będzie, korzystając ze świąteczności tego listu, złożyć Państwu, a może i widzom naszego spektaklu - najserdeczniejsze życzenia dobrych Świąt i szczęśliwego Nowego Roku.