Mistrz mistyfikacji
28 listopada w Starym Teatrze kolejne ''Spotkanie z premierą''. Tym razem będzie to kameralne spotkanie na Małej Scenie wokół przedstawienia ''Niebo - Piekło'' wg komedii Prospera Mérimée, przygotowanego przez młodą reżyserkę z Warszawy, Agnieszkę Glińską. Wybrała ona jako materiał do swojego spektaklu trzy komedie ze zbioru ''Teatr Klary Gazul'' zafascynowana okolicznościami, w jakich te utwory powstały.
Początek lat 20. XIX wieku w Hiszpanii był bardzo burzliwy. Wybuchło powstanie przeciwko absolutnej władzy Ferdynanda VII. Żądano zniesienia gnębiącej ludzi inkwizycji, nałożenia podatków na szlachtę i duchowieństwo, zamknięcia klasztorów i konfiskaty olbrzymich posiadłości ziemskich szlachty. Triumf hiszpańskich buntowników poważnie zaniepokoił Święte Przymierze. Z inicjatywy cara Aleksandra I stutysięczna armia przekroczyła hiszpańską granicę.
Nastroje antyfeudalne i antyklerykalne przeniknęły oczywiście do Francji, gdzie w tych latach dojrzewał literacki i teatralny talent Prospera Mérimée. Oczywiście nie było można otwarcie przyznać się do wspólnoty poglądów z buntowniczą Hiszpanią, jednak od czegóż jest mistyfikacja - Mérimée okazał się jej mistrzem.
Autor wystąpił bowiem w roli tłumacza i komentatora - podpisał się jako Joseph d'Estrange - utworów znanej aktorki hiszpańskiej Klary Gazul, która naprawdę istniała tylko w jego wyobraźni. Książka wydana została w cyklu Arcydzieła Literatury Zagranicznej i opatrzona podobizną rzekomej autorki, wykonaną przez Stefana Delecluze'a, przyjaciela Mériméego. Jednak po odrzuceniu szczegółów kobiecego stroju w portrecie można było rozpoznać samego Prospera Mérimée.
Utwory ''hiszpańskiej aktorki'' przez sto lat czekały na swoją premierę, były bowiem zbyt ironiczną krytyką rządów reakcyjnych, bezlitośnie też traktowały kler. Poza tym dość ostentacyjnie zrywały z klasycznymi regułami dramatu.
Obecna inscenizacja idzie jeszcze dalej, naruszając integralność poszczególnych komedii. Wątki utworów przenikają się wzajemnie, dzieją równocześnie. Postaci z różnych historii zostały przeniesione w jedną wspólną przestrzeń, aktorzy grają równolegle kilka ról. Będzie więc okazja po obejrzeniu spektaklu zapytać twórców, dlaczego?
