Cesarz Romulus hoduje kury...
F.Durrematt: Romulus Wielki. Przekład Ireny Krzywickiej. Scenografia - Andrzej Sadowski. Reżyseria - Halina Mikołajska i Andrzej Sadowski. Prapremiera polska Teatr Dramatyczny w Warszawie.
Friedrich Durrenmatt - to jeden z najwybitniejszych dramaturgów współczesnych. Urodzi się w Szwajcarii w r.1921 v Kunolfingen(Szwajcaria)w rodzinie pastora. Studiuje filozofię,historią sztuki i zajmuje się krytyką teatralną. W latach 1947-1948 pisze swoje pierwsze utwory dramatyczne "Der Blinde" i "Romulus Wielki". Polskiej publiczności Durrenmatt jest znany ze swojej znakomitej sztuki "Wizyta starszej pani",granej w Warszawie,Krakowie i Łodzi. Durrenmatt uprawia przede wszystkim komedie,gdyż uważa,że "nasza epoka nie godna jest tragedii,ale poprzez wszystkie jego komedie przebija tragizm i rozpacz."Romulus Wielki" - niehistoryczna komedia historyczna jest bardzo charakterystyczna dla jego twórczości. Ostatni cesarz rzymski,zramolały Romulus,obojętnie i konsekwentnie przyspiesza upadek imperium. Uważa,że państwo rzymskie jest przegniłe,musi się rozpaść i lepiej zajmować się hodowlą kur niż rządzeniem. Z całą świadomością rozbija tradycyjny patriotyzm cesarzowej Julii,swojej żony i chęć do poświęceń dla dobra ojczyzny,jedynej zresztą przez niego kochanej istoty,córki Rei. Germanie opanowują imperium rzymskie, zbliżają się do Rzymu,siejąc wokół zagładę i zniszczenie,zaś cesarz Romulus nie chce słuchać żadnych wiadomości z pola walki,namiętnie zajmuje się kurami,zajada ze smakiem świeże jajka,które zresztą są podstawą jego utrzymania,gdyż skarb królewski jest zupełnie wyczerpany. Gdy do opustoszałego pałacu wejdzie zwycięski wódz germański Odoaker,Romulus ogłosi go królem Italii,sam zrzeka się tronu za dożywotnią rentę,którą mu będzie wypłacał nowy władca. Sztuka skrzy się od dowcipów i paradoksów. Za mądrością Romulusa kryje się zwątpienie we wszystkie przyjęte wartości moralne. Romulus jest śmieszny w swoim zniszczonym purpurowym szlafroku,ze swoimi kurami,które noszą imiona wybitnych cesarzy rzymskich i jednocześnie pełen tragizmu,gdy każe swej córce kochać: człowieka,nie ojczyznę i dobro jednostki stawia ponad Interesy swego kraju. Dlatego też sprzeciwia się małżeństwu swej córki z bogatym fabrykantem spodni,którego miliony mogą ocalić królestwo rzymskie. Znakomitą sceną jest próba zamachu na cesarza,który swoim dowcipem i spokojem rozbraja zamachowców,pochowanych pod łóżkiem,w szafie,za firankami itp. Ta bardzo dobrze napisana sztuka jest typowa dla twórczości zachodnio-europejskiej,przytłacza nas swoim pesymizmem,niewiarą we wszelki postęp. Człowiekiem kierują prawa historii,którym powinien się biernie poddać. W Teatrze Dramatycznym wielką kreację w roli tytułowej stworzył Jan Świderski. Ten znakomity aktor jest obecnie w pełnym rozkwicie swego talentu. Jego Romulus pokazał całą skomplikowaną psychologię cesarza,jego pozorną obojętność i lenistwo,jego dowcip i filozofię,a jednocześnie jakiś rozkład moralny,który pożera tego ostatniego władcę rzymskiego.
Opracowana w najmniejszym szczególe gra Świderskiego przyćmiewa pozostały zespół aktorski. Reżyseria Haliny Mikołajskiej i Andrzeja Sadowskiego(który jest jednocześnie scenografem spektaklu),poprawna.
