Damy i Huzary
Major huzarów wraz z serdecznymi przyjaciółmi z pułku spędza wolny czas w swym wiejskim majątku. Wojacy czują się znakomicie we własnym towarzystwie, będąc z najgłębszego przekonania zatwardziałymi kawalerami.
Sielankę kawalerskiego gospodarstwa zakłóca przyjazd sióstr majora otoczonych zastępami damskiej służby. Dom zostaje przewrócony do góry nogami, a męskie przyzwyczajenia i rozrywki idą w kąt. Paniom udaje się zbałamucić bohaterów, że nawet major odmienia gruntownie swój pogląd na małżeństwo i gotów jest ożenić się ze swą młodą siostrzenicą, zakochaną zresztą w jego podwładnym.
Szczęśliwy finał wyjaśnia nieporozumienia, jakie wśród przyjaciół posiała kobieca przebiegłość.
Krytyka chciała w tym utworze Aleksandra Fredry widzieć komedię narodową, wskazując na wprowadzenie postaci oficerów polskich jako bohaterów oraz na istnienie licznych realiów odtwarzających życie żołnierskie. Szczegóły te autor zaczerpnął z pewnością z własnych wspomnień z okresu służby w latach 1809-10 w 13. Pułku Jazdy Księstwa Warszawskiego. Na tym wszakże kończy się dbałość Fredry o autentyzm historyczny dzieła.
W sztuce dominuje niewątpliwie charakter farsowy, a źródłem komizmu są nieporozumienia i konflikty, jakie wynikają z kontrastowania męskiej pedanterii, rubaszności i małomówności z kobiecym bałaganem, delikatnością i gadatliwością.
Te cechy, a także znakomite tempo i dialogi sprawiają, że "Damy i huzary" należą do najbardziej zabawnych i lubianych komedii autora "Zemsty".
