Elbląg. "Matnia - sprawa elbląska" w próbach u Sewruka
W elbląskim teatrze trwają próby do nowej sztuki: "Matni - sprawy elbląskiej". Prapremierę zaplanowano na 5. września. W roli głównej, czyli Janka Masłowskiego, obejrzymy Piotra Szejna. To druga, po przedstawieniu "Jak Piekarczyk chwat Elbląg uratował" lokalna historia wystawiana na deskach Sewruka.
Najbardziej odczuwalny w Elblągu akt stalinowskiego terroru doczekał się przeniesienia na scenę naszego teatru. Spektakl "Matnia - sprawa elbląska" jest przygotowywany na rozpoczęcie nowego sezonu, a nawiązuje do wydarzeń związanych z pożarem hali produkcyjnej nr 20 Zakładów Mechanicznych Zamech. Wystąpi w nim, chociaż nie na scenie, ostatni żyjący świadek tamtych dni - Józef Olejniczak.
Po 65 latach, do dramatycznych wydarzeń związanych z pożarem hali produkcyjnej nr 20 Zakładów Mechanicznych Zamech i represji, które dotknęły wówczas sto osób powraca wrocławianin Rafał Matusz.
- Teatry obecnie szukają tematów lokalnych, istnieje dzisiaj taki trend i to nie tylko w Polsce. Jeśli mamy więc poszukiwać takiego, który identyfikuje Elbląg, historię i tożsamość tego miasta, to Sprawa Elbląska sama się nasuwa - mówi Rafał Matusz, reżyser przedstawienia.
Sztuka opiera się na wydanym w 2007 roku dramacie "Matnia" autorstwa Mirosława Dymczaka. Jego głównym bohaterem jest Janek Masłowski, czyli Józef Olejniczak, który otrzymał wówczas wyrok 11 lat więzienia, z czego odsiedział ponad 6. Rolę Masłowskiego zagra Piort Szejn. Chociaż nie na scenie, to w spektaklu wystąpi również Olejniczak, jedyny żyjący do dzisiaj świadek tamtych wydarzeń. - Nagraliśmy z nim trzy godziny wywiadu, który będzie prezentowany na rzutnikach - mówi reżyser.
Przedstawienie ma być widowiskiem multimedialnym i jak podkreśla Matusz nie będzie spektaklem historycznym.
- Będzie rodzajem eseju na temat czasów stalinowskich. Zastanowimy się nad procesami, jakie zachodziły wtedy w ludziach, nad sposobem zadawania tortur, skupiamy się na opresji człowieka. Cały czas mamy w tyle głowy "1984" George'a Orwella, więzienie Guantanamo, więzienia i tortury w Kijekutach. Poruszamy się w kontekście relacji oprawców i ich ofiar - wyjaśnia.
Autorką scenografii i kostiumów do spektaklu jest Iza Toroniewicz, projekcje multimedialne przygotowuje Sławomir Malinowski, a muzykę Hadrian Filip Tabęcki. Prapremiera odbędzie się 5 września, na Dużej Scenie.
***
O Sprawie Elbląskiej
Sprawa Elbląska to wydarzenia związane z pożarem hali produkcyjnej nr 20 Zakładów Mechanicznych Zamech w Elblągu i jego konsekwencji. W nocy z 16 na 17 lipca 1949 spłonęła hala produkcyjna nr 20. Po pożarze, pod zarzutem sabotażu, UB aresztował 100 osób. Część z nich nie miała żadnych związków z Zamechem, areszt miał charakter polityczny. Reemigrantów z Francji oskarżono o tworzenie siatki szpiegowskiej. Troje z aresztowanych skazano na śmierć, sześcioro na długoletnie więzienie. Wiele osób zmarło podczas śledztwa lub krótko po nim.
