Trudna lekcja
NIE jest to ten rodzaj uwspółcześniania, w którym i nad spektaklem, i nad publicznością góruje aluzja. Co prawda pomysł Mikołaja Grabowskiego, by sięgnąć po teksty Jędrzeja Kitowicza mógł łatwo prowadzić do zgrywy. Wspaniale opanowana przez zespół Teatru Stu sztuka imitacji była argumentowana na rzecz plastycznej formy widowiska. Uważnie wsłuchani w barokowy język oryginału aktorzy (Iwona Bielska, Urszula Popiel, Anna Tomaszewska, Jan Frycz, Jerzy Goliński, Andrzej i Mikołaj Grabowski) korzystają z rozmaitych stylistycznych cytatów. Jest między nimi groteska, rodzajowy szczegół, są repliki zachowań autentycznych, prawdopodobnych, powiększonych i pomniejszonych. Krzyż, skąpe rekwizyty, kostiumy uszyte wedle gotowej "powiatowej miary" ograniczają przestrzeń spektaklu. I tam dopiero inscenizator ustala podział kwestii. Opis rozciąga się po granice obyczaju staropolskiego "Pod słodkim panowaniem Augusta III".
Kolejne epizody wielkiego żarcia ("z jednej szklanki pili za koleją, lub z jednego puchara nie brzydząc się kroplami napoju, który z wąsów jednego spadały w puchar podawany drugiemu") i postu służą teatralnej publicystyce. Próba "lekcji mądrości", jaką zapowiadał programowy głos od reżysera nie ułatwia jednoznacznych diagnoz. Profesor Ignacy Chrzanowski wytykając Kitowiczowi umysłową ciasnotę przyznawał tekstom "pamięć nadzwyczajną i równie nadzwyczajny zmysł spostrzegawczy".
Krakowskie przedstawienie proponuje precyzyjną aktorską interpretację wspartą pięknym muzycznym komentarzem Zygmunta Koniecznego - interpretację, której wprost podlega XVIII-wieczna proza. Fakt, że tu Mikołaj Grabowski postanowił obejrzeć naszą współczesność i że znalazł nie tylko bliskie grotesce, ale i literaturze faktu obrazy. Dalszy ciąg ma dotyczyć spraw publicznych i trwać będzie aż wyczerpie się interesujący materiał u autora".
ZWAŻYWSZY świetny debiut spółki Kitowicz - Grabowski rodzi się nadzieja, iż polski teatr spragniony aktualnej dramaturgii otrzyma również znakomicie zrealizowany i równie ważny dla dzisiejszego widza scenariusz.
