A one znów do wzięcia
"Dziewczyny do wzięcia" w reż. Piotra Ratajczaka w Teatrze Powszechnym w Warszawie. Pisze Witold Mrozek w Gazecie Wyborczej.
"Dziewczyny do wzięcia" mogłyby być udaną komedią o złudnych nadziejach na szczęście jak z serialu. Gdyby nie spalone dowcipy.
Reżyser Piotr Ratajczak podkreśla, że chce robić popularny teatr dla normalsów. Czyli - o ważnych sprawach w prosty sposób. A swojej prawdy o polskim społeczeństwie szuka w kultowych filmach sprzed lat.
Bieżący sezon teatru w Wałbrzychu, którego drugi rok jest dyrektorem, poświęcił "Dekalogowi" Kieślowskiego. Wcześniej podbił serca poznańskiej publiczności "Piszczykiem" w Teatrze Polskim, przeniósłszy bohatera Munka w realia czasu transformacji i III RP. Teraz w warszawskim Powszechnym sięga po "Dziewczyny do wzięcia", telewizyjną komedię Janusza Kondratiuka z 1972 r.
Po latach śmiechu co niemiara - znów trzy dziewczyny z prowincji jadą zabawić się do Warszawy. Przegięta "prowincjonalność" to ich główny rys. Na spotkanie dziewcząt wychodzi tym razem dwóch wyjadaczy - knajpianych pozerów snobujących się na kręgi intelektualno-artystyczne. Trochę nie wiadomo, czy ta randka to tylko ironiczny wygłup starzejących się młodzieńców z wielkomiejskimi aspiracjami, czy też rozpaczliwa próba jakiejś zmiany w życiu.
W każdym razie zderzają się światy małomiasteczkowych marzeń i knajp przy warszawskim placu Zbawiciela, co - jak wiadomo - musi być źródłem komizmu. Gdy hipsterzy (Grzegorz Falkowski i Michał Napiątek) dyskutują o Snowdenie, panny myślą, że mowa o śniegu. W końcu angielski miały w szkole. Na teatralną randkę chłopcy chcą iść, jak od lat już każe stołeczny obyczaj, na Jarzynę albo Warlikowskiego. Ich damy zaś... do prywatnego Teatru 6. Piętro, bo gra tam wybitny aktor Kuba Wojewódzki. Słowem - obciach i naiwność kontra grubymi nićmi szyte sznyt i szpan.
Tłem jest Warszawa - miasto, w którym jest "tyle możliwości", jak powtarzają za pierwowzorami z Kondratiuka obie strony płciowej rozgrywki. W czasach, gdy stolica stała się ikoną polskiego kapitalizmu, celem eskapad po lepsze jutro, czyli jakąkolwiek pracę, "możliwości" nabierają nowego, przewrotnego sensu.
Rozpoczyna się odwieczna gra w uwodzenie, tu ubrana w kostium drapieżnej rozgrywki o prestiż. Zasady są proste: dziewczyna chce jechać taksówką, ale chłopaka ledwo stać na bilet ZTM. Mówi więc, że taksówki to od lat szczyt obciachu, a warszawski tramwaj jest z kolei kwintesencją tego miasta. Druga strona nie pozostaje dłużna, też blaguje na całego. Pole po polu, w rytm coraz mniej dyskretnych spojrzeń i dotyków, pionki przesuwają się po planszy w stronę niespodziewanie melancholijnego i przewrotnego zakończenia.
"Dziewczyny do wzięcia" mogłyby być całkiem udaną komedią o strojeniu się w pawie pióra aspiracji i złudnych nadziejach na szczęście jak z serialu. Czego im brakuje? I w stolicy, i w powiecie funkcjonuje powiedzenie: spalić dowcip. To właśnie zdaje się specjalnością autora adaptacji Piotra Rowickiego, który literacko kładzie ciekawy temat.
Film Kondratiuka nawiązywał do czeskiej nowej fali, łączył filmowy realizm z przerysowanym humorem. Na scenie Rowicki nierówno rozkłada realizm po dwóch stronach swojego obrazka. Żarty z knajpianych szpanerów bez grosza przy duszy, nawet jeśli są źle napisane, to dobrze podpatrzone. A dziewczyny? Warszawski autor dawno nie wybrał się chyba za podwarszawskie Janki, bo utkał bohaterki z najgrubszych klisz. Romantyczna fryzjerka, bibliotekarka, co sypia z dyrektorem i marzy o tym, by zastąpić dyrektorową, wreszcie - ekspedientka z mięsnego. Zamiast satyry autor poszedł w groteskę. W kreśleniu tych postaci przeszarżował - choć trzeba przyznać, że Katarzyna Zielińska, Agnieszka Przepiórska i Eliza Borowska robią, co mogą, by ich bronić.
A przecież o prawdziwy mięsny w polskich miasteczkach coraz trudniej. Dyskonty dotarły już właściwie wszędzie. No, ale o kasjerkach na śmieciówkach tylu dowcipów, co o "babie w mięsnym", nie uświadczysz. Ratajczak w Wałbrzychu ma dyskont sto metrów od teatru. Czy zobaczył tam swoje "dziewczyny do wzięcia"?
