Artykuły

Miast siedzisk, Autorski Ośro­dek Sztuki Teatru GuGalander oferuje torturowisko. Sklecone dla widzów podium nie liczy się zupełnie z anatomią człowieka. Nogi wiszą w powietrzu, kręgo­słup w kabłąku, nos dotyka ko­lan. Z góry kopią w kark, co ła­two można oddać z nawiązką są­siadom niższej kondygnacji. W sali duszno i oczywiście ciem­no. A na scenie dżuma, czyli spek­takl Teatru Provisorium z Lubli­na, nawiązujący do znanej po­wieści Alberta Camusa. Dano mu tytuł "Koniec wieku". Wyje przeraźliwie wicher, muzyka na­pędza z dziesięć amerykańskich tajfunów naraz. Aktorzy walą w kotły, w blaszane beczki, ka­pie woda z rozwieszonych szmat. Apokalipsa, tortura nie tylko dla kręgosłupa i oczu, ale i uszu.

W nieustannej wichurze snują się korowody śmierci, ludzkie cienie przytłoczone beczkami, jakby współcześni ukrzyżowani, poczwary oflagowane szmatami. Pojawia się na szczudłach zło­wrogie ptaszysko, postrzępiony biały kruk.

Raz po raz przebija się po­przez wicher słowo - statystyka zadżumionych, sentencje moral­ne, modlitwa wyjęta z powieści i skarga. Widowisko ma momen­ty przejmujące, szybko jednak staje się monotonne. Trzy, cztery pomysły inscenizacyjne ogrywa­ne są w nieskończoność.

Bardziej pogodny i finezyjnie przygotowany spektakl pokazali w Cogitaturze Włosi - zespół L'ARPA z Sycylii. (Ławy były tym razem wygodniejsze, ale du­chota równie nieznośna). Jest to love story z najniższego piętra społecznego, opowiedziana li­rycznie i z ogromnym poczuciem humoru. Dwoje łachmaniarzy spotyka się we śnie i na jawie. Sen idealizuje pragnienia, rze­czywistość konkretyzuje je naj­częściej w brutalnym lub ośmie­szającym geście, odbierając za­czarowaną moc. Choć spektakl prowadzi dwoje tylko aktorów, obfituje on w coraz nowe zdarze­nia, nieobliczalnie pointowane i ucinane szybkim kadrem. Było to czarujące spotkanie.