Artykuły

Lubelskie grupy Teatr Provisorium i Kompania "Teatr" pokażą dzisiaj w warszawskim Teatrze Na Woli, w ramach cyklu prezentacji najciekawszych scen alternatyw­nych, spektakl "Koniec wieku" według "Dżumy" Alberta Camusa. Realizatorzy wybrali niektóre tyl­ko wątki tej jednej z najsłynniej­szych powieści XX wieku. Nie ma na przykład w przedstawieniu końcowej konstatacji Camusa, że po ustąpieniu zagrożenia ludzka solidarność wygasa i powraca zło. Reżyser spektaklu, Janusz Opryński, spojrzał na "Dżumę" przez pryzmat mitu Syzyfa, ale Syzyfa, który staje ponad swoim losem. "Koniec wieku" jest sceniczną me­taforą wieku zagrożonego terrorem i, jak określają twórcy, totalitar­nym strachem. Od początku obcu­jemy ze światem obcym, wrogim, wyzutym z przytulności - ze światem we władzy zła. Powtarza­jące się, natrętne obrazy, powolny ruch metalowych beczek - które trzeba dźwigać jak krzyż, jak ka­mień Syzyfa - nadają spektaklo­wi swoisty rytm. W przedstawie­niu działają cztery postaci: Doktor, Moralista, Ksiądz i Dziennikarz. W rolach tych zobaczymy: Jacka Brzezińskiego, Witolda Mazurkie­wicza, Piotra Szamryka, Jarosława Tomicę i Michała Zgieta.

Reżysera nie interesuje psy­chologiczny wizerunek postaci, a racje, jakimi w swoich posta­wach i osądach się kierują. Taki wybór decyduje o tym, że "Ko­niec wieku" staje się scenicznym traktatem moralnym, który w swej ascetycznej, symbolicznej i niepokojącej formie jest tym bar­dziej sugestywny.

Premiera spektaklu odbyła się 15 lutego 1997 roku w Centrum Kultury w Lublinie. "Figura zadżumionego miasta stała się pre­tekstem dla targanej niepewnościami, wątpliwościami i zwątpie­niem modlitwy, która miesza się z bluźnierczym buntem" - pisał po premierze w "Gazecie w Lubli­nie" Mirosław Haponiuk. "Spek­takl zmierza w kierunku uniwersalizacji poprzez jednostkowe spojrzenie na dzieje i świat bez Bo­ga, na rodzące się postawy, obro­nę przekonań i ich metamorfozę na skutek doznawanego wstrząsu" - recenzował w "Kurierze Lubel­skim" Andrzej Molik.