Artykuły

Zapraszamy na dziesiątą edycję Wdech - kulturalnych nagród "Gazety Co Jest Grane". Przedstawiamy nominacje w kategorii Wydarzenie Roku

Kategoria Wydarzenie

Cykl kabaretowy "Pożar w Burdelu" [na zdjęciu]

Za pierwszy, prawdziwie warszawski kabaret, który opisuje nową tożsamość stolicy.

O ile barwniej wyglądałaby Warszawa, gdyby na ulicy można było spotkać Anię z Polski oprowadzającą Ryana Goslinga, gdyby w którymś z kościołów można było posłuchać kazania duszpasterza hipsterów, czy gdyby zobaczyć ukryte życie, które toczy się w podziemiach metra.

Kabaretowy cykl "Pożar w burdelu" skończył rok. I to był ich rok. Trzymali rękę na pulsie wydarzeń w mieście i przekładali je na komediowe skecze. Pokazali, że można śmiać się na każdy temat. I że Warszawa może konkurować o tytuł stolicy absurdu.

Izabela Szymańska

**

Festiwal teatralny "Polska w Imce. Niecodzienny festiwal teatralny"

W prywatnym teatrze udało się stworzyć ambitny, imponujący nowy festiwal teatralny. Przez cały rok - raz, dwa razy w miesiącu - oglądaliśmy tu wybrane przedstawienia z Polski. Z Krakowa, Wrocławia, Bydgoszczy, Wałbrzycha i Koszalina. Spektakle głośnych twórców: Strzępki i Demirskiego, Klaty i Kleczewskiej, Wyrypajewa i Łysaka, ale też młodych dopiero debiutujących na warszawskiej scenie reżyserów - Eweliny Marciniak i Pawła Świątka.

Przegląd powstał spontaniczne, z entuzjazmem i uporem szefa Teatru IMKA - Tomasza Karolaka oraz kuratora cyklu - Jacka Cieślaka.

Dorota Wyżyńska

**

Projekt P: "Jagoda Szmytka, "Dla głosów i rąk"/Wojciech Blecharz, "Transcryptum" w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej

Nominacja za coś nowego. Niezwykła prapremiera dyptyku operowego młodych kompozytorów.

Jagoda Szmytka napisała pierwszą od dawna polską operę komiczną - wraz z Barbarą Wysocką (jej sceniczne porte parole) i Michałem Zadarą (reżyseria) stworzyła kąśliwą satyrę na środowisko muzyczne.

Wojciech Blecharz do swojego "Transcryptum" zaangażował niemal cały gmach Teatru Wielkiego: jedynie początek i zakończenie rozgrywało się na scenie kameralnej - pozostałe części utworu miały miejsce w malarni, windzie towarowej, prasowalni, sali prób i innych zakamarkach teatru.

Anna S. Dębowska

**

Festiwal filmów dla dzieci i młodzieży "Kino w trampkach"

Nowy festiwal filmowy dla dzieci i młodzieży - w programie kilkadziesiąt tytułów z ostatnich lat z całego świata, nagradzanych na międzynarodowych festiwalach, starannie wyselekcjonowanych - filmów uwrażliwiających, często stawiających niewygodne pytania: dla dzieci, młodzieży i rodziców. W Kinotece i Iluzjonie - tłumy zainteresowanych. Takiego przeglądu w Warszawie brakowało. Czekamy na drugą edycję.

Paweł Mossakowski

**

Projekt Otwarty Jazdów, kulturalne wydarzenia w Domkach Fińskich

Zaledwie minutę spacerem od hałaśliwej Trasy Łazienkowskiej mamy taki skarb. Doceniliśmy go w pełni dopiero tego lata, w obliczu zagrożenia. Osiedle drewnianych domków na Jazdowie - sielankowa enklawa, która pozostała po Biurze Odbudowy Stolicy - może zniknąć. Dzielnica chciałaby tu budować, część mieszkańców już się wyprowadziła, ale reszta postanowiła się bronić. Założyli stowarzyszenie i na wakacyjne miesiące w ramach inicjatywy Otwarty Jazdów udostępnili kilka pustych domków na projekty kulturalne. W jednym z nich zainstalowała się Fundacja Nowej Kultury "Bęc Zmiana". W środku zawisły fotografie Konrada Pustoły z cyklu "Uzdrowisko" z dziesięciu polskich sanatoriów, a na zewnątrz na wielkich pufach odpoczywaliśmy i braliśmy udział w debatach o mieście. Mieliśmy takie nasze, warszawskie sanatorium. Otwarty Jazdów chcemy wyróżnić za wyjątkowe połączenie sił mieszkańców, organizacji pozarządowych i Ambasady Finlandii w obronie wyjątkowego, wartego zachowania miejsca w naszym mieście.

Agnieszka Kowalska

***

Kategoria Człowiek

Magdalena Cielecka, aktorka

Znakomita aktorka, którą podziwiamy na warszawskich scenach od jej pierwszych, wyrazistych ról w spektaklach Grzegorza Jarzyny - "Niezidentyfikowane szczątki ludzkie i prawdziwa natura miłości" - w Teatrze Dramatycznym czy "Magnetyzm serca" w Teatrze Rozmaitości. Aktorka poszukująca, otwarta na projekty ryzykowne, wymagające całkowitego oddania się teatrowi. Ten rok był dla niej szczególny, pełen nowych wyzwań. W telewizyjnym przedstawieniu Marcina Wrony oglądaliśmy ją jako Dulską - zimną emocjonalnie, luksusową panią domu, która nie okazuje swoich uczuć. Odważnie powróciła do spektaklu sprzed kilkunastu lat i niejednoznacznej, trudnej roli w "4.48 Psychosis" według Sarah Kane w TR Warszawa.

Mistrzostwo pokazała jako Sally Bowles w "Kabarecie warszawskim" (reż. Krzysztof Warlikowski, Nowy Teatr). "Niech się chowa Sally Lizy Minnelli z "Kabaretu"! Takiej Cieleckiej nigdy dotąd nie widzieliście, taką Cielecką Cielecka wyzwala się ze wszystkich dotychczasowych stereotypów i zaszufladkowań" - pisał po premierze Maciej Nowak w "Przekroju". Sally walczyła o szczęście mimo wszelkich przeciwności. Gwiazda rockowa, wamp, dojmująco samotna kobieta - te postaci można znaleźć w jej najnowszej, brawurowo zagranej roli.

Izabela Szymańska, Dorota Wyżyńska

***

Jacek Kaspszyk, dyrygent, dyrektor artystyczny Filharmonii Narodowej

Jeden z najlepszych polskich dyrygentów, cieszący się międzynarodową renomą, zwłaszcza w Anglii, gdzie mieszka i pracuje. Trzeba posłuchać, jak Kaspszyk dyryguje Wagnerem, Mahlerem, Karłowiczem i operami.

Od września ubiegłego roku jest dyrektorem artystycznym Filharmonii Narodowej. Próbuje zerwać z rutyną, zarówno w zakresie prowadzenia instytucji kultury, jak i dyrygowania orkiestrą, przyzwyczajoną do ciężkiej ręki poprzednika. Niemożliwe szybko stało się możliwe: Filharmonia nareszcie oferuje bilety on-line, zaczęła transmitować koncerty na swojej stronie internetowej oraz na antenie radiowej "Dwójki".

Warto dać mu kredyt zaufania.

Anna S. Dębowska

***

Dawid Ogrodnik, aktor

Jeszcze nie ma trzydziestki, a już tak wiele osiągnął. Ten rok należał do niego. Dostał etat w swoim wymarzonym teatrze TR Warszawa, gdzie gra m.in. w "Nietoperzu" Kornéla Mundruczó. Ale przede wszystkim stworzył wielkie aktorskie kreacje w ważnych filmach. Po roli Rahima w "Jesteś Bogiem", nagrodzonej w 2012 r. na festiwalu w Gdyni, w 2013 r. poruszył publiczność, wcielając się w rolę Mateusza - chłopaka z porażeniem mózgowym w filmie Macieja Pieprzycy "Chce się żyć" (zdobył on m.in. główną nagrodę na festiwalu w Montrealu). Zagrał również w wielokrotnie nagradzanej "Idzie" Pawła Pawlikowskiego, którą krytycy New York Times'a polecają jako jeden z filmów, które koniecznie trzeba zobaczyć w 2014 r.

Miał 12 lat, gdy wyjechał z rodzinnego Wągrowca do szkoły muzycznej w Poznaniu. Szkołę aktorską skończył w Krakowie. Ciągle w ruchu, niezwykle ambitny i pracowity. Życzymy mu jak najwięcej ról na miarę jego talentu.

Agnieszka Kowalska

***

Wojtek Smarzowski, reżyser

To był jego rok: "Drogówka", którą obejrzało ponad milion widzów, okazała się największym hitem polskich kin w ostatnich dwunastu miesiącach. Po tym filmie, ale też po "Weselu", "Domu złym" i "Róży", pozostaje jedynym bodaj dziś reżyserem w Polsce, o którym śmiało można powiedzieć: kultowy. Bo to nie tylko pierwszorzędny fachman, jeśli chodzi o robotę filmową, ale też twórca, który ma odwagę wciąż na nowo, precyzyjnie i przewrotnie, wadzić się z polskością, wywracać stereotypy, obnażać nasze mity i wbijać kij w mrowisko.

Ale "Drogówka" - skąd nominacja do Wdech - to przede wszystkim film o Warszawie. Pokazywanej nie, jak w niedawnych komediach romantycznych, z perspektywy ślicznego Mostu Świętokrzyskiego, ale z perspektywy śmietnika, zapitej speluny i burdelu. To wizja miasta, które chleje na umór i rzyga, klei się brudem, śmierdzi i odrzuca, a jednocześnie fascynuje, wciąga, wsysa w grzeszny amok. Nie chodzi tylko o to, że rządzą nami tandetny seks i korupcja, ale o to, że pod ładną fasadą kryje się coś jeszcze. Bo może nie o Warszawie zrobił Smarzowski film, tylko o naszej duszy?

Paweł T. Felis

***

Maciej Łubieński i Michał Walczak, twórcy "Pożaru w Burdelu"

Autorski tandem, który rozpalił w ubiegłym roku Warszawę. Kabaret "Pożar w Burdelu", którego są współtwórcami to pierwszy w III RP warszawski kabaret artystyczno-literacki. Bez taryfy ulgowej i bez cenzury wyśmiewają w nim stołeczne elity: od mieszkańców strzeżonych osiedli przez hipsterów z placu Zbawiciela po urzędników ratusza. Maciej Łubieński jest historykiem z wykształcenia, dziennikarzem i scenarzystą z zawodu, varsavianistą z powołania. W "Burdelu" nie tylko pisze teksty i muzykę, ale także występuje w roli szalonego profesora Maksa oraz gra na różnych instrumentach. Michał Walczak to jeden z najciekawszych polskich dramatopisarzy, autor głośnych sztuk: "Piaskownica", "Podróż do wnętrza pokoju", "Pierwszy raz". W kabarecie pisze teksty i reżyseruje. Ich wędrowna burdeltrupa uderza celnie w warszawskie kompleksy, z ironią i sarkazmem atakuje władzę, ale jednocześnie buduje nową tożsamość i mitologię miasta. Postaci z ich programów: Ania z Polski, Podpalacz Tęczy, Duszpasterz Hipsterów, Zdzisław Metroman, Charlotta weszły na stałe do galerii warszawskich bohaterów i bohaterek. Łubieński i Walczak - najlepsze towary w mieście!

Roman Pawłowski