Artykuły

- Trzeba przełamać stereotyp, że poza centrum nie ma miejsca na sztukę eksperymentalną, awangardową, a wybitni twórcy chcą pracować jedynie w dużych miastach - mówi Agata Siwiak, kuratorka projektu "Wielkopolska: Rewolucje". Za ten projekt nominowano ją do tegorocznych Paszportów "Polityki".

Agata Siwiak została nominowana w kategorii teatr. "Za konsekwentną kuratorską pracę u podstaw burzącą skostniałe hierarchie w polskim życiu teatralnym; unikatowy pod względem ideowym i artystycznym projekt Wielkopolska: Rewolucje to wzór nowoczesnego, zaangażowanego, a zarazem niedogmatycznego myślenia o tym, jaką rolę odgrywa sztuka w dzisiejszym społeczeństwie" - uzasadniała swój wybór Anna R. Burzyńska z "Didaskaliów", jedna z grona jurorów. A Witold Mrozek, recenzent "Gazety Wyborczej", pisał: "Sprowadzani przez nią awangardowi twórcy na prowincji zapomnianej przez Tuska i ludzi wykonują świetną, potrzebną robotę".

Do zobaczenia w Poznaniu

"Wielkopolska: Rewolucje" to przedsięwzięcie artystyczne i społeczne. W jego ramach awangardowi twórcy (a także kuratorzy, dziennikarze, socjolodzy, architekci, a nawet projektanci mody), gwiazdy swoich środowisk, pracują ze społecznościami Wielkopolski. "Wraz z artystami chcielibyśmy zająć się mikrorewolucjami, które podobnie jak mikrohistorie nie są na językach wszystkich, nie rozpisują się o nich podręczniki i światowe media. A jednak są twórcze, szalone, wywrotowe" - opisuje Agata Siwiak.

Co już się wydarzyło w ramach Rewolucji? Projekty zrealizowane w wielkopolskich wsiach i miasteczkach przez Joannę Warszę, Mikołaja Mikołajczyka, Janusza Orlika, Magdę Hasiak, Antoniego Beksiaka, Bartka Frąckowiaka i Monikę Jakubiak. Artyści sięgnęli po rozmaite media i środki wyrazu - sztukę performatywną, film, muzykę, modę czy design. Efektom ich ubiegłorocznej pracy można się było przyjrzeć także podczas tegorocznej edycji festiwalu Malta, w ramach Generatora Malta.

Widzowie festiwalu obejrzeli tu m.in. spektakl "Teraz jest czas" - finalny efekt spotkań seniorów z Domu Kultury "Dom Polski" we wsi Zakrzewo z choreografem i tancerzem Mikołajem Mikołajczykiem. Na początku września w Zakrzewie artyści pokazali swoją drugą pracę: "Projekt. Noce i dnie", w której seniorzy weszli nieco głębiej w opowieść o własnym życiu. Zdradzili, co im się udało, a co nie. Inspiracji szukali w powieści "Noce i dnie" Marii Dąbrowskiej. W spektaklu wystąpiła też tancerka Iwona Pasińska i aktor Adam Ferency. Jeszcze w tym roku "Projekt. Noce i dnie" zawita do Poznania: 8 i 9 grudnia pokaże go Studio Słodownia Starego Browaru.

Teraz tam nie idź

Na początku września odbyła się też inna odsłona projektu Wielkopolska: Rewolucje. W Szamocinie można było obejrzeć premierę spektaklu "Teraz tam nie idź", który Michał Borczuch, jeden z najzdolniejszych reżyserów teatralnych młodego pokolenia (także nominowany w tym roku do Paszportu "Polityki", w kategorii teatr), przygotował wspólnie z dziećmi z miejscowego Domu Dziecka i z Teatru Stacja Szamocin.

Wrześniowy spektakl został pokazany na Stacji Szamocin - w opuszczonym dworcu, w którym działa teatr prowadzony przez społeczniczkę i artystkę Lubę Zarembińską. A już 10 grudnia zobaczymy go w Poznaniu - na Scenie Nowej Teatru Nowego.

To nie koniec Rewolucji w tym roku. Od września na terenie sołectwa Zakrzew w gminie Rzgów trwają warsztaty architektoniczne, a w listopadzie ruszą finalne prace remontowe w niezagospodarowanym budynku, który pierwotnie miał być remizą strażacką. Mieszkańcy wymarzyli sobie, by zrobić w tym miejscu dom kultury. Wspierani przez wójta rozpoczęli już nawet remont. Naprzeciw ich oczekiwaniom wyszedł Paweł Grobelny - architekt i designer mający doświadczenie w działaniach mających oswajać miejskie przestrzenie. Tym razem przyszło mu się zmierzyć z realiami wsi.

Dom kultury wciąż powstaje - w wyniku wspólnych dyskusji i pracy z mieszkańcami. Grobelnego wspiera projektantka i filozofka pisząca o designie - Agata Dąbrowska. Otwarcie świetlicy kultury zaplanowali na 14 grudnia.

W gronie artystów uczestniczących w tegorocznym projekcie "Wielkopolska: Rewolucje" znalazł się też Marcin Masecki - znany artysta eksperymentator, niepokorna osobowość polskiej muzyki improwizowanej, inteligentnie przetwarzający i łączący z humorem rozmaite gatunki muzyczne. W wielkopolskim projekcie Maseckiego wsparła Orkiestra Dęta Ochotniczej Straży Pożarnej w Słupcy. Specjalnie dla niej artysta napisał Symfonię nr 1 na orkiestrę dętą.

Niezwykły koncert zostanie zagrany 22 grudnia w Miejskim Domu Kultury w Słupcy oraz 19 grudnia w Filharmonii Poznańskiej.

Agata Siwiak

Agata Siwiak (rocznik 1974) jest absolwentką Kulturoznawstwa i Zarządzania Instytucjami Kultury na UAM w Poznaniu. Kuratorka i producentka festiwali: wrocławskich EuroDramy i Dialogu oraz krakowskich baz@rtu i re_wizji. W latach 2008 i 2009 współszefowała Festiwalowi Dialogu Czterech Kultur w Łodzi. Kuratorka projektu Trickster 2011 - programu performatywnego prestiżowego Europejskiego Kongresu Kultury we Wrocławiu. W Katedrze Teatru, Dramatu i Widowisk na UAM prowadzi specjalizację dla kuratorów teatralnych. Od 2012 r. jest kuratorką zainicjowanego przez Samorząd Województwa Wielkopolskiego programu "Wielkopolska: Rewolucje", który przyniósł jej nominację do Paszportu "Polityki".

Oprócz niej, w kategorii teatr nominowano reżysera Michała Borczucha oraz razem Jolantę Janiczak i Wiktora Rubina - dramatopisarkę i reżysera, "parę na scenie i w życiu".