Bez różnicy?
Kolejna premiera teatralna, zrealizowana na Trzeciej Scenie Teatru Polskiego, to "Pasjans" Pawła Trzaski. Sztuka, której podtytuł brzmi "bardzo komiczna tragedia z happy endem" została nagrodzona na XXI Konkursie Debiutu Dramaturgicznego a we Wrocławiu oglądamy ją w reżyserii autora ( zaaranżował on również scenografię do spektaklu).
W tekście do programu Paweł Trzaska lojalnie uprzedza: "Jeśli mój Pasjans przypomni państwu Emigrantów to by się zgadzało". W charakterze szkicu sztuka powstała podczas studiów autora w Pradze (reżyseria filmowa) jako tekst ćwiczenia aktorskiego. Wydaje mi się, iż w tym właśnie kontekście należy ją oceniać. Czy współczesna dramaturgia polska potrafi powiedzieć coś nowego o problemach umęczonej, pełnej kompleksów jednostkowej egzystencji? Czy stać ją na jakąkolwiek analizę naszych grupowych losów? Czy może powstać o emigracji (ta wszakże się zmienia) lepszy dramat od tego, którym znokautował nas Mrożek? Nie sądzę. Tym jednak, którzy kwestionują zasadność realizacji "Pasjansu" (w myśl zasady "nic nowego a więc po co?") odpowiadam - ćwiczeń aktorskich nigdy dosyć.
Tytułowy pasjans to oczywiście karciana gra o szczęście, igraszka z losem, ucieczka od "tu i teraz". Bohaterami są, skazani na siebie i swój los, Chief i Gruby. Między nimi rozgrywa się niemal wszystko to co między dwoma mężczyznami, wtłoczonymi w ciasne i ponure ramy codzienności, może się rozgrywać. Ze swymi rolami Tadeusz Szymków i Henryk Niebudek zmagają się ze zmiennym szczęściem. Cóż, z pasjansami tak to bywa. Osobiście bardziej mi odpowiadają spokojne, pełne naiwności i smutku "momenty" Henryka Niebudka, z którymi zderza się sztuczność i nadmierna ekspresja (nie zawsze uzasadniona), jaką proponuje Tadeusz Szymków.
W zależności od pogody lub nastroju (nie biorąc za tę radę odpowiedzialności) polecam więc pasjans do ułożenia (w domu wygodniej) lub obejrzenia. Jeśli chodzi o "wykładanie" to najlepszy jest "napoleoński". Polscy emigranci, którzy przed wiekami związali swe losy z tym wielkim imieniem, nie narzekali na brak wrażeń.
