Poznań. Dziś premiera "Parsifala" w Teatrze Wielkim
W tym roku przypada 200. rocznica urodzin Ryszarda Wagnera. Najnowszą premierą Teatru Wielkiego w Poznaniu będzie ostatnie z jego wielkich dzieł.
Misterium sceniczne, do którego muzykę skomponował i libretto napisał Ryszard Wagner - "Parsifal", jedno z jego ostatnich wielkich dzieł, trafia właśnie na deski Teatru Wielkiego. Wyreżyseruje je holenderska grupa Hotel Pro Forma.
To pierwsza ich produkcja w pełni realizowana na zamówienie polskiej sceny operowej. Grupę tworzą Kirsten Dehlholm, Jon R. Skulberg oraz Iury Trojaborg. Projekty zespołu bazują na eksperymentalnych technologiach audiowizualnych i iluminacjach świetlnych.
- Wierzymy, że wzajemne oddziaływanie materiałów wizualnych, muzyki, tekstu i przestrzeni jest częścią opowiadania i treści - mówi Kirsten Dehlholm.
- Przed rozpoczęciem prac nad tym projektem nie znaliśmy muzyki Wagnera. Teraz, kiedy coraz lepiej ją poznajemy, zrozumieliśmy, że pojęcie czasu oraz trwania w "Parsifalu" odpowiada istocie przedstawień Hotelu Pro Forma.
Jak mówi Kirsten, "Parsifal" w wykonaniu Hotelu Pro Forma jest poematem scenicznym, w którym przedmioty są metaforami, scena jest krajobrazem, oświetlenie - narratorem, głosem - ludzkie ciało, zaś muzyka mostem prowadzącym do naszego "wewnętrznego Wagnera".
Punktem wyjścia dla grupy stała się postać Kundry, w którą wcieli się Agnieszka Zwierko. Kundry będzie jednak miała sobowtóra.
- Kiedy po raz pierwszy przeczytaliśmy libretto i wysłuchaliśmy nagrania opery, natychmiast stało się jasne, że postać Kundry to pewnego rodzaju klucz do szowinistycznego - w naszym odbiorze - świata Wagnera. Kundry, będąc jedyną kobietą w tej historii, jest także jedyną osobą całkowicie świadomą prawdy o okolicznościach, w jakich wszyscy się znaleźli. Jest jednocześnie przyczyną i rozwiązaniem dramatycznej sytuacji. Przez Wagnera nakreślona jest jako przedstawicielka kilku wzorów kobiecych, obecnych w różnych społeczeństwach: żony, matki, kochanki, wiedźmy, panny, dziwki. Pomysł, by grały ją dwie osoby - solistka i performerka-tancerka - pozwolił, aby ta wielowymiarowa postać w pełni pokazała swoją siłę - mówi Iury Trojaborg.
Swoje monumentalne dzieło Wagner przygotowywał przez dziesięciolecia, a temat zaczerpnął z przeczytanego w 1845 r. w Dreźnie poematu "Parzival" Wolframa von Eschenbacha, opiewającego życie i czyny króla rycerstwa na Monsalvacie. Tematyka "Parsifala" jest syntezą idei zawartych w różnych wersjach legend o świętym Gralu i odzwierciedla przekonanie Wagnera, że "tam, gdzie religia staje się sztuczna, zadanie ratowania ziarna religii przypada sztuce". "Parsifal" jest także wcieleniem wagnerowskiej koncepcji totalnego dzieła sztuki.
