Stefan Jaracz przed wojną występował na scenach Poznania
"Jestem wyznawcą idei takiego teatru, który byłby jednocześnie czynnikiem wychowawczym, ale nic nie traciłby na swojej wartości widowiskowo-scenicznej Teatr powinien być dostępny dla najszerszych mas" - tak aktorstwo i misję teatru definiował Stefan Jaracz, wybitny polski aktor i założyciel teatru Ateneum w Warszawie. Uważany za jednego z największych aktorów polskich i współtwórcę nowoczesnej sztuki aktorskiej.
Stefan Jaracz, urodził się 24 grudnia 1883 w Żukowicach Starych koło Tarnowa. Ukończył szkołę podstawową w Tarnowie i gimnazjum w Jaśle. Studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zaraz po studiach występował w teatrach w Krakowie, Poznaniu i Łodzi. Od wczesnej młodości przyjaźnił się z Juliuszem Osterwą, również aktorem i reżyserem. Pracowali wspólnie w teatrach Krakowa i Poznania. Reżyserski debiut Osterwy miał miejsce w stolicy Wielkopolski, gdzie wystawił "Horsztyńskiego".
Po latach, gdy obaj mieszkali już w Warszawie, Osterwa zaprosił Stefana Jaracza do zespołu Reduty, a później także Teatru Narodowego. Jaracz specjalizował się w tworzeniu postaci "z ludu". Najprostszymi środkami opartymi na naturalistycznej metodzie mistrza Kazimierza Kamińskiego ukazywał złożoną psychikę człowieka. "W zwykłym teatrze trudno się obyć bez kostiumu i bez przeinaczania twarzy. Obywał się bez tego Jaracz, gdy grywał w teatrze radiowym. Niewidzialny, a tylko słyszany, zjawiał się w wyobraźni jako pełny człowiek. Bowiem wszystko, co najtęższego w tym artyście, mieściło się w jego niezrównanej mowie - pisał Jerzy Szaniawski w swojej książce o Stefanie Jaraczu.
Stanisław Marczak-Oborski, krytyk teatralny, zwracał uwagę na to, że Jaracz choć obdarzony ciężką kanciastą sylwetką jakby wyciosaną z twardej bryły i głosem chrapliwym, był niezmiernie sugestywny. Zdobył sobie sławę najdoskonalszego wykonawcy ról "skrzywdzonych i poniżonych", które traktował bez sentymentalizmu.
Do pamiętnych ról Stefana Jaracza należą między innymi: role tytułowe w "Szczęściu Frania" Perzyńskiego i "George Dandin" Moliera, Smugoń w "Przepióreczce" Żeromskiego, Rejent w "Zemście" Fredry, czy Kaliban w "Burzy" Szekspira.
Po wykonaniu w marcu 1941 wyroku sądu Polski Podziemnej na Igo Symie został aresztowany przez gestapo i 4 kwietnia 1941 wywieziony do obozu w Oświęcimiu. Zwolniony po licznych interwencjach 15 maja 1941 roku. Zmarł 11 sierpnia 1945 w Otwocku na gruźlicę gardła.
