Artykuły

Światowy Dzień Teatru dla Dzieci i Młodzieży ASSITEJ jest obchodzony w ponad 85 krajach. W ramach kampanii "Zabierz dziecko do teatru" opublikowano przesłanie promujące to święto i samą kampanię. W roku 2013 autorami tekstu są prezes ASSITEJ Yvette Hardie oraz brytyjski pisarz Michael Morpurgo.

Yvette Hardie

Jaką wartość ma teatr w życiu dzieci i młodzieży?

Wiele napisano o wartości sztuki, a na całym świecie prowadzi się obecnie badania (w takich obszarach jak neuronauka, neuroedukacja, psychologia rozwojowa itp.) potwierdzające ogromny wpływ sztuki na dzieci. Jednak bez względu na to, jak bardzo będziemy się starać zmierzyć efekty naszych działań, zawsze będzie istniał poziom, na którym wpływ sztuki na jej odbiorców pozostanie zagadką i nie da się go określić ilościowo. To właśnie głęboka i niepowtarzalna konfrontacja sztuki teatralnej z publicznością w określonym czasie i miejscu sprawia, że teatr jest tak nieprzewidywalny i ekscytujący.

Ktoś ostatnio przypomniał mi takie powiedzenie: "Można policzyć ziarenka w jabłku, ale nie można policzyć jabłek, jakie wyrosną z ziarenka". Precyzyjne określenie wpływu doświadczenia teatralnego na dzieci i młodzież może być niewykonalne, ale uważam, że jego potencjał jest ogromny, porównywalny do ziaren dla niezliczonej liczby jabłek.

Pieter-Dirk Uys, ceniony południowoafrykański aktor i pisarz, pracujący z upośledzonymi społecznie dziećmi w małej wiosce Darling, opowiadał o tym, jak pewnego razu zabrał grupę dzieci na wycieczkę do miasta. Prowadził autobus długą drogą wiodącą pod górę za ową wioską, gdy zauważył, że mały chłopczyk siedzący obok niego na przednim fotelu jest coraz bardziej zdenerwowany. Gdy dotarli na szczyt wzgórza i ów chłopczyk zobaczył rozciągającą się przed nim drogę oraz leżące w oddali morze, krzyknął pełen zachwytu i ulgi: "Więc tam jest jeszcze coś!". Uważam, że ci z nas, którzy tworzą teatr dla dzieci i młodzieży, czynią to właśnie w tym celu - aby obudzić w każdym dziecku poczucie, że rzeczywiście "tam jest jeszcze coś". I jeszcze, i jeszcze.

Tworząc teatr dla dzieci i młodzieży, siejemy zatem ziarno niezmierzonych możliwości i pozwalamy odkryć, że "jest coś jeszcze" - radość, śmiech, ciekawość, olśnienie, inny rodzaj postrzegania, łzy empatii, zachwyt i pasja. Jest to coś, co składa się na sens życia.

Przyłącz się do obchodów Światowego Dnia Teatru dla Dzieci i Młodzieży 2013, biorąc udział w kampanii "Weź dziecko do teatru". Kto potrafi zliczyć jabłka, jakie wyrosną z ziarenka, które zasiejesz?

Ivette Hardie jest prezesem ASSITEJ Międzynarodowego Stowarzyszenia Teatru dla Dzieci i Młodzieży (2011 - 2014). Jest producentem i reżyserem teatralnym oraz pedagogiem i pisarzem aktywnym w świecie teatru i sztuk widowiskowych, ze szczególnym uwzględnieniem teatru dla młodzieży. Była inicjatorką założenia ośrodka ASSITEJ w RPA w 2007 roku, któremu obecnie przewodniczy. Była dyrektorem Out The Box Festival of Puppetry and Visual Performance 2011 pełniąc rolę kuratora Family Festival. Jest producentką nagradzanego spektaklu Colonnades Lab, "Truth n Translation", który obejrzało ponad 55 000 osób na całym świecie. Obecnie jest producentką iędzynarodowej trasy "Mother to Mother" z udziałem Thembi Mtshali-Jones. Jej ostatnie realizacje reżyserskie to: "The Ogreling" Suzanne Lebeau, spektakl uhonorowany nagrodą Standard Bank Ovation Award podczas National Arts Festival w 2011 oraz "Is it because I'm Jack"? Mike'a van Graana. Hardie jestrównież zastępcą prezesa Arterial Network SA.

***

Michael Morpurgo

Szekspir napisał kiedyś, że "Sztuka jest wszystkim". I miał rację, ale nie do końca! To opowieść jest wszystkim, a sztuka jest po prostu najskuteczniejszym sposobem jej przekazania.

Przekonałem się o tym zaledwie kilka dni temu. Poszedłem na spotkanie z nowymi aktorami, którzy mieli zagrać w sztuce War Horse (jest to opowieść, która ma swoją wersję książkową i - oczywiście - filmową). Gdy spotkaliśmy się po raz pierwszy by opowiedzieć historie z farmy w Devon i I wojny światowej siedziało wokół mnie około 40 aktorów, którzy nie znali siebie nawzajem. Nie było jednej osoby snującej opowieść - a taka zwykle jest moja rola - lecz grupa osób wkładających serce, duszę i całą swoją wielką energię emocjonalną, swój intelekt i talent aktorski w proces tworzenia przedstawienia, które wzbudzi zachwyt i przerażenie, pobudzi publiczność do śmiechu i wzruszy do łez. Wiedziałem, że dołożą oni wszelkich starań, by każdy spektakl (a będą grać przed dziesiątkami tysięcy dzieci i nastolatków) stał się niezapomnianym przeżyciem.

Siła teatru, niezależnie od wieku publiczności, to wspólne tworzenie opowieści i pomysłów. Zarówno aktorzy (i oczywiście wszystkie osoby pracujące za kulisami), jak i my - widownia - wszyscy współtworzymy sztukę, przeżywamy ją razem, wspólnie zawieszając niewiarę na kołku, złączeni w tym samym twórczym wysiłku.

Dla młodych ludzi przychodzących po raz pierwszy do teatru efekt jest elektryzujący, wręcz zniewalający. Wszystko rozgrywa się na ich oczach - opowieść, spektakl, muzyka, światło, ruch, dźwięk, aktorzy. Takie doświadczenie może zmienić nie tylko życie młodego człowieka. To uczy i wzbogaca nas wszystkich.

Michael Morpurgo jest autorem ponad stu książek i zdobywcą wielu nagród. W 1976 roku roku, Michael wraz z żoną Clare założyli charytatywną organizację Farmy dla Miejskich Dzieci, której celem jest rozwiązywanie problemu ubóstwa doświadczeń dzieci z dużych miast i obszarów miejskich. Organizacja została wyróżniona nagrodą MBE w 1999 roku, a sam Michael w 2006 otrzymał nagrodę OBE. Na podstawie powieści "War Horse "przygotowano niezwykle popularny i doceniony przez krytyków spektakl na West Endzie oraz nakręcono film w reżyserii Stevena Spielberga. Michael jest niekwestionowanym mistrzem literatury dziecięcej. Uwielbiany przez dzieci (które wyróżniły go nagrodą Children's Laureate), nauczycieli i rodziców, Michael Morpurgo zdobył następujące nagrody: Whitbread Award, Smarties Award, Circle of Gold Award, Children's Book Award, a także był czterokrotnie nominowany do Carnegie Medal.

(źródło: Lovereading4Kids.co.uk)

Materiał przygotowany przez Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu.