Rewolucja we mgle
"Bezimienne dzieło" w reż. Jana Englerta w Teatrze Narodowym w Warszawie. Pisze Aneta Kyzioł w Polityce.
Trzecie podejście Jana Englerta do "Bezimiennego dzieła" Witkacego zaowocowało spektaklem o rewolucji w oparach mgły smoleńskiej, z kibolskimi bojówkami w czarnych kominiarkach przebiegającymi przez scenę i widownię. Cały dramat rozgrywa się między dwiema scenami. Ta pierwsza dzieje się na cmentarzu, a jej tematem jest kryzys władzy: zagubionej, pozbawionej tożsamości i szacunku poddanych, stojącej - jak hrabia Giers (Jerzy Radziwiłowicz) - nad grobem jeszcze w sile wieku. Pojawiają się również artyści wyobcowani ze społeczeństwa. W jednej zaś ze scen końcowych widzimy groźną wizję czarnej, zamaskowanej masy przejmującej władzę pod hasłami unifikacji i dehumanizacji społeczeństwa. Reszta dwugodzinnego przedstawienia to w większości znane z innych dramatów Witkacego rozważania o rewolucji, która okaże się oszustwem, i bezradności artysty wobec okropnej rzeczywistości. Akcja ożywia się, kiedy na scenę wchodzi Grzegorz Małecki, grający pewnego siebie przywódcę rewolucji, któremu ta rewolucja zostaje wyjęta, jak dziecku, z rąk. Niestety, nie udało się ożywić retorycznych i martwych dyskusji o sztuce. Sceny w więziennej celi z Patrycją Soliman i Marcinem Hycnarem w rolach awangardowej kompozytorki i awangardowego malarza przerzucających się złotymi myślami o istocie sztuki są trudne do zniesienia.
