Zbliża się rok romantyczny
2013 ogłoszono w Niemczech Rokiem Richarda Wagnera z okazji 200-lecia urodzin kompozytora. Do jubileuszu wielkiego kompozytora romantyzmu, twórcy monumentalnych oper "Tannhäuser", "Lohengrin", "Tristan i Izolda", "Złoto Renu", "Walkiria", "Pierścień Nibelungów", dołączą melomanii z całego świata. Międzynarodowe Towarzystwo Wagnerowskie liczy 135 stowarzyszeń z różnych krajów - pisze Monika Kuc w Rzeczpospolitej.
W Polsce miewamy pretensje, że Wagner po swej śmierci stał się ulubionym kompozytorem Hitlera. Ale warto też nie zapominać, że wagnerowskie idee syntezy sztuk miały potężny wpływ na wizję Teatru Ogromnego Stanisława Wyspiańskiego.
W Niemczech większość scen muzycznych zapowiada nowe inscenizacje dzieł wagnerowskich. Jednym z pierwszych jubileuszowych wydarzeń będzie prapremiera "Boginek" - 16 lutego w Lipsku, rodzinnym mieście Wagnera, we współpracy z Teatrem Festiwalowym w Bayreuth.
A biograficzna wystawa "Ryszard Wagner - między Lipskiem a Bayreuth" (13.02-26.05) w lipskim Muzeum Historii Miasta opowie o jego burzliwym życiu.
Wagner urodził się 22 maja 1813 roku w Lipsku. Był dziewiątym dzieckiem Carla Friedricha Wagnera, urzędnika policyjnego. Miał pół roku, gdy jego ojciec zmarł. Matka Johanna wkrótce wyszła powtórnie za mąż za aktora i dramaturga Ludwiga Geyera. Richard młodość spędzał przeważnie u krewnych. Naukę gry na fortepianie rozpoczął jako siedmiolatek. Gdy miał 15 lat, potrafił zapisać transkrypcję i uwerturę dziewiątej symfonii Beethovena. Studiował kompozycję na Uniwersytecie w Lipsku. W latach 30. XIX wieku pracował jako kapelmistrz i dyrygent w teatrach operowych w Würzburgu, Magdeburgu, Królewcu i Rydze. Początkowe jego utwory nie odnosiły sukcesów i Wagner popadał w coraz większe długi. W końcu musiał uciekać z Rygi przed wierzycielami wraz z pierwszą żoną, śpiewaczką Minną Planer. W Paryżu i Londynie żył w nędzy. Ale W 1842 sukces premiery opery "Renzi" w drezdeńskim Teatrze Królewskim nagle zmienił losy kompozytora. W Dreźnie dostał posadę kapelmistrza i mógł zająć się komponowaniem "Tannhäusera" i "Lohengrin". (Na jubileusz Drezno zapowiada m.in. otwarcie muzeum poświęconego latom saksońskim i wagnerowski festiwal śpiewaczy).
Po Wiośnie Ludów w latach 1948-1949, którą Wagner entuzjastycznie wspierał, znów musiał uciekać z Niemiec. Z pomocą Franciszka Liszta wyemigrował do Zurychu, gdzie po okresie depresji, zaczął intensywnie tworzyć. Gdy w 1861 roku Niemcy ułaskawili Wagnera, wrócił do kraju. W 1865 w Monachium doszło do wystawienia "Tristana i Izoldy", pierwszej premiery Wagnera od 15 lat.
Do Bawarii sprowadził go rok wcześniej rozmiłowany w muzyce król Ludwik II, który spłacił wszystkie długi kompozytora. W tym czasie rozpoczął się też romans Wagnera z 24-letnią Cosimą von Bülow,, nieślubną córką Franciszka Liszta. W Monachium wybuchł skandal, bo Cosima była żoną dyrygenta "Tristana i Izoldy". Pięć lat później Richard i Cosima pobrali się i zamieszkali z trójką dzieci w Bayreuth.
Tu w 1876 roku dzięki wsparciu króla artysta wybudował teatr operowy według własnego projektu, którego otwarcie dało początek słynnemu wagnerowskiemu Festiwalowi w Bayreuth.
Kompozytor zmarł na atak serca w Wenecji w 1883 roku; pochowano go w Bayreuth.
W obchodach Roku Wagnera uczestniczą wszystkie miasta w Niemczech, w których żył i tworzył. Kulminacja uroczystości nastąpi w maju. Zwłaszcza Lipsk zapowiada wówczas mnóstwo wydarzeń, m.in. Festiwal Ryszarda Wagnera, odsłonięcie jego pomnika, międzynarodową naukową konferencję badaczy spuścizny kompozytora i kongres stowarzyszeń wagnerowskich, otwarcie wystawy "Instrumenty muzyczne dla Ryszarda Wagnera" oraz nowego muzeum.
Przyszłoroczny Festiwal w Bayreuth (25.07-28.08) oczywiście także będzie miał jubileuszowy charakter, m.in. zostanie zaprezentowana na nim skrócona wersja "Pierścienia Nibelungów" - "Pierścień w jeden wieczór"(w oryginalnej trwałaby 16 godzin).
