Artykuły

Konkursy na dyrektorów i społeczne protesty przeciwko likwidacji różnych instytucji przyćmiły muzyczne wydarzenia. Tych zresztą nie było wiele - o muzyce w mijającym roku pisze Jacek Marczyński w Rzeczpospolitej.

Życie muzyczne biegło utartym i sprawdzonym torem, choć zdarzały się wyboje i przeszkody. Do sukcesów zaliczyć należy fakt, że kolejna edycja festiwalu "Chopin i jego Europa" - jednej z najciekawszych imprez naszego kontynentu - w ogóle doszła do skutku. Powołanie z początkiem roku nowego dyrektora Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina wygasiło konflikty w tej instytucji i można było w ekspresowym tempie przystąpić do przygotowań.

Hity i kity 2012

Ciekawszy niż w poprzednich latach okazał się Wielkanocny Festiwal Beethovenowski, z koncertami Paavo Järviego i Deutsche Kammerphilharmonie czy Walerego Gergiewa z orkiestrą Teatru Maryjskiego. Udana okazała się Warszawska Jesień, ważne rzeczy działy się na Sacrum Profanum w Krakowie, gdzie zaprezentowano nową generację polskich kompozytorów, powierzając ich utwory wybitnym zespołom europejskim. Zobacz galerię zdjęć

Fenomenem jest mnogość festiwali muzyki dawnej. Do uznanych - "Misteria Paschalia", "Muzyka dawna persona grata" czy "Muzyka w Raju" - doszły kolejne: gdański "Actus Humanus" i "Mazovia Goes Baroque" w Warszawie. Polska przyciąga sławy tzw. historycznego wykonawstwa i można żałować, że gwiazdy innych stylów odwiedzają nas zdecydowanie za rzadko.

Niemal wszyscy zmuszeni byli do oszczędności, a gdy trzeba ciąć budżety, decydenci dochodzą do wniosku, że słuchanie Beethovena czy Mozarta jest kosztowną fanaberią. Ci jednak, którym muzyka jest w życiu potrzebna, potrafili się o nią upomnieć i to chyba najważniejsze zdarzenie minionych miesięcy.

Tak właśnie zrodził się ruch społeczny w obronie Warszawskiej Opery Kameralnej. Postanowił się z nią rozprawić marszałek Adam Struzik wraz z mazowieckim samorządem. Tysiące fanów tego wyjątkowego teatru skrzyknęło się na Facebooku, pisano listy protestacyjne, a z artystami organizowano uliczne protesty i happeningi.

Mazowieckie władze zrezygnowały więc z dyscyplinarnego zwolnienia założyciela i dyrektora WOK Stefana Sutkowskiego. I choć konkurs na jego następcę miał kabaretowy przebieg, bo dopuszczono tylko jedną osobę: urzędnika marszałka Struzika, to wyłoniony tą drogą nowy szef Jerzy Lach wziął pod uwagę opinie obrońców teatru. Profil repertuarowy ma być zachowany, a zamierzenia na 2013 rok w dużej mierze pokrywają się z wcześniejszymi planami Stefana Sutkowskiego.

Społeczne protesty zapobiegły też likwidacji Chóru Polskiego Radia w Krakowie. Znaleziono więc inne rozwiązanie, jesienią Polskie Radio SA podpisało umowę o współpracy z Fundacją Rozwoju Sztuki Sonoris, która przejęła prowadzenie zespołu.

Sporo szumu było wokół Filharmonii Krakowskiej. Konkurs na szefa nie został rozstrzygnięty, a marszałek województwa mianował na to stanowisko reżysera teatralnego Bogdana Toszę. Zadecydowała jego ciekawa koncepcja prowadzenia instytucji muzycznej, ale publiczność jeszcze jej nie poznała, bo obecny sezon zaplanował poprzedni dyrektor.

Przeciwników ma nierozstrzygnięty konkurs na szefa Filharmonii Narodowej, gdyż uważają oni, że tą instytucją muzyczną w kraju powinni kierować najwybitniejsi artyści. Ci jednak nie będą rywalizować z "wyjadaczami", którzy zgłaszają się przy każdej okazji, licząc, że wreszcie zdobędą jakieś stanowisko. Minister Bogdan Zdrojewski decyzję scedował jednak na konkursową komisję. Ta natomiast, sądząc z nazwisk kandydatów, nie ma łatwego zadania. Faworyta trudno wskazać.

W czasach kryzysu, sporów i protestów najciekawsze dokonania naszych artystów miały miejsce poza Polską. Na krajowych scenach zabrakło wybitnych premier, za to Krzysztof Warlikowski wystawił w Teatro Real w Madrycie "Koronację Poppei" Monteverdiego, a w Théatre La Monnaie w Brukseli - "Lulu" Berga. Druga inscenizacja należy do najciekawszych odczytań tej XX-wiecznej opery. Warlikowski dodał jej nowych znaczeń, uwznioślił bohaterkę i okazał pokorę wobec muzyki.

Ciekawie zinterpretował "Króla Rogera" Szymanowskiego Michał Znaniecki w Operze w Bilbao. Powiększa się grono polskich śpiewaków odnoszących sukcesy w świecie. Do Aleksandry Kurzak, Ewy Podleś, Mariusza Kwietnia, Artura Rucińskiego i przede wszystkim Piotra Beczały, który kontraktem z Deutsche Grammophon potwierdził gwiazdorski status, dochodzą kolejni: Tomasz Konieczny, Agnieszka Zwierko i Arnold Rutkowski, który niebawem zaśpiewa w "Cyganerii" Pucciniego w Królewskiej Operze w Sztokholmie.

Swoisty rekord pobił Antoni Wit, który właśnie otrzymał siódmą nominację do Grammy, tym razem za zestaw utworów Pendereckiego z solistami i orkiestrą Filharmonii Narodowej nagranymi dla koncernu Naxos. Gdyby nareszcie otrzymał tę nagrodę, byłoby to efektowne zwieńczenie 11 lat pracy w Filharmonii Narodowej.

***

Hity 2012

"Lulu" Albana Berga, reż. Krzysztof Warlikowski [na zdjęciu]

W Théatre La Monnaie w Brukseli polski reżyser zrealizował jedno z najlepszych swoich operowych przedstawień. Intrygująco odczytał arcydzieło XX w., zachował własny styl, a przestał powielać te same pomysły.

Martha Argerich i Maria Pires na festiwalu "Chopin i jego Europa"

Muzyka w wykonaniu wielkich dam światowej pianistyki wyraża charaktery obu artystek: dynamizm Argerich, subtelność Pires. Obie są naturalne, szczere i stylowe. Do ich poziomu zbliżył się jedynie Janusz Olejniczak.

Piotr Beczała w "Cyganerii' na festiwalu w Salzburgu i na płycie DVD

Salzburska premiera dzieła Pucciniego z Netrebko i Beczałą była operowym wydarzeniem roku w Europie. Wkrótce potem polski tenor podpisał ekskluzywny kontrakt płytowy, potwierdzający jego gwiazdorski status.

***

Kity 2012

Marszałek Struzik zwalnia dyr. Sutkowskiego

Wyjątkowa arogancja władzy wobec niezwykle zasłużonego dla kultury artysty i menedżera.

Valentina Lisitsa "Chopin i jego Europa"

Gwiazda YouTube i koncernu Decca zaprezentowała zestaw tanich pianistycznych chwytów.

"Wojna i Pokój" Teatru Maryjskiego

Kicz operowo-historyczny sprowadzony dla polskiej publiczności za gigantyczne pieniądze.