Być wolnym i kochać
"Raj" w reż. Marcina Bortkiewicza w Teatrze Rampa w Warszawie. Pisze Wiesław Kowalski w serwisie Teatr dla Was.
"Raj", w reżyserii Marcina Bortkiewicza, na kameralnej Scenie Mrowisko, to spektakl inscenizacyjnie szalenie prosty, skromny, ascetyczny, za to w swej autonomii nie pozbawiony tego, co najbardziej tajemnicze w relacjach dwójki bohaterów w scenariuszu Piesiewicza i Kieślowskiego. Reżysera zresztą zdaje się najbardziej ta tajemnica interesować, bardziej niż motywy popełnionej przez owdowiałą kobietę zbrodni.
Wszystko dzieje się w przyciemnionym świetle, łamanym na okamgnienie punktowcem w momencie wyznań miłosnych monologujących postaci. Poszczególne miejsca akcji, rozpoczynającej się w tonącej w mroku sali przesłuchań, też budowane są najprostszymi środkami, by nie zgubić tego co, maluje się w sercach, dłoniach oraz na twarzach Filipiny i Filipa, w ich spojrzeniach, pocałunkach, w chwilach, kiedy wybucha namiętność i pragnienie zbliżenia. W końcu urodzili się tego samego dnia. Są zatem jakby sobie przeznaczeni. Dlatego próbują, pomimo dramatycznej sytuacji, szukać tego, co da im choćby namiastkę prawdziwego, niepowtarzalnego i głębokiego szczęścia. Ucieczka bohaterów ma ich zabrać do krainy wolności, gdzie będą mogli wspólnie budować przyszłość. Tylko czy mają do tego prawo? To tylko jedno z pytań i niedopowiedzeń, które stawia Bortkiewicz w swoim spektaklu, będącym przekazem niezwykle syntetycznym i świadomie operującym teatralnym skrótem. Nastrój poszczególnych scen bardzo sugestywnie konstruują też aktorzy, którzy każdą sekwencję w tej misternie tkanej strukturze wypełniają emocjonalnym skupieniem, dojrzałością i sugestywnym zaangażowaniem. Magdalena Waligórska i Józef Pawłowski potrafią czerpać aktorską siłę z każdego obrazu, czują jego specyfikę, siłę i energię. Każde słowo jest dla nich niczym forma komponująca ich własne uczucia i refleksje. Są znakomitym tworzywem dla Bortkiewicza, który zrealizował przedstawienie nie tylko o trudnych do nazwania związkach rodzących się między ludźmi, ale także o naszej wrażliwości i przeczuciach.
