Artykuły

"Królowa Margot" Grzegorza Wiśniewskiego eksponuje dramat rodzinny. Premiera w sobotę.

Powieść wyszła spod pióra autora znanego m.in. z "Trzech muszkieterów" i "Hrabiego Monte Christo", na których wzorował się Henryk Sienkiewicz w Trylogii. Książka nawiązuje do rzezi hugenotów w noc św. Bartłomieja. W 1572 r., w dobie wojen religijnych, we Francji miało dojść do bezprecedensowego mariażu katolickiej księżniczki Małgorzaty (Margot) i protestanckiego króla Nawarry Henryka. Fanatyzm francuskiej królowej Katarzyny Medycejskiej doprowadził do katastrofy.

Nie spodziewajmy się jednak teatru aluzyjnego, monumentalnego, serii scenicznych pojedynków, a co dopiero batalistycznych obrazów. - Na pewno nie zrobię spektaklu w konwencji płaszcza i szpady - powiedział "Rz" reżyser. - Interesuje mnie bardziej kameralne ujęcie: sprawy rodzinne.

Bez płaszcza i szpady

- Rzeczywiście Grzegorz Wiśniewski zrobił wszystko, by oczyścić spektakl z motywów charakterystycznych dla konwencji płaszcza i szpady - mówi Wiktoria Gorodeckaja, która gra w spektaklu tytułową rolę. - Wszystko koncentruje się wokół relacji rodzinnych, rozgrywa pomiędzy matką - królową Katarzyną - a jej dziećmi: dwoma synami i córką. W spektaklu przewija się wątek wojny religijnej, sporu między katolikami i protestantami, ale jest tylko jednym z elementów w głównej, rodzinnej rozgrywce. Najważniejszy okazuje się temat miłości, jej braku i nienawiści między najbliższymi sobie ludźmi. Matka, chcąc obronić dzieci, myśląc o ich dobru, o interesach rodziny, popełnia wielkie, nieodwracalne pomyłki. Doprowadza do jej zguby.

Powieść Dumasa była historyczna, Wiktoria Gorodeckaja ujawnia, że spektakl równie dobrze może rozgrywać się współcześnie.

- Gram młodą kobietę, która jest wyłączona z głównej intrygi, prowadzonej przez matkę i dwóch braci - mówi aktorka. - Małgorzata jest traktowana przedmiotowo. Moim zadaniem jest pokazanie dziewczyny, która ma wszelkie dane, by zdobyć władzę, ale jest od niej separowana. Znajduje się w pustce i stara się ją wypełnić. Stąd bierze się jej seksualne wyuzdanie, mające korzenie w dziecięcym rozpieszczeniu.

Grzegorz Wiśniewski pracuje w wyjątkowy sposób.

- Nie dopuszcza do udziału w próbach nikogo poza aktorami - nawet suflera ani asystentki - mówi Wiktoria Gorodeckaja. - Podoba mi się, że potrafi stworzyć atmosferę intymności. Poszukiwania aktorskie odbywają się w aurze prywatności. Po tygodniu prób powiedział mi: "Wiem, że jesteś wrażliwa i delikatna, ale nie chcę tego na scenie". Stymulował mnie do szukania innych środków i emocji. Ciągle się zastanawiam, co zaproponować, co wymyślić.

Katarzynę Medycejską zagra Danuta Stenka. Kluczowa dla zrozumienia jej roli jest kwestia: "Nie, nigdy! Mój ród nigdy nie ugnie się przed cudzym rodem. Nigdy Bourbon nie będzie panować we Francji, dopóki w niej żyje choć jeden Walezjusz".

Najważniejsza rodzina

Grzegorz Wiśniewski nie jest tak popularny jak Krzysztof Warlikowski, Grzegorz Jarzyna czy Piotr Cieplak, ale od lat ma swoją mocną markę w polskim teatrze, pracując głównie na najważniejszych pozawarszawskich scenach. Jego ostatnie spektakle oparte są na sztukach i filmach, które konfrontują bohaterów z wielką historią, jednak dla reżysera jest ona tylko tłem. Najważniejsze są relacje rodzinne. Tak jest w "Ryszardzie III" z Teatru im. Jaracza w Łodzi, który wygrał tegoroczny Festiwal Szekspirowski w Gdańsku. Tak było w głośnym "Zmierzchu bogów" wg filmu Luchino Viscontiego z gdańskiego Teatru Wybrzeże, który został wyróżniony Nagrodą im. Konrada Swinarskiego. "Królowa Margot" wpisuje się w ten cykl. Udana premiera na Dużej Scenie im. Wojciecha Bogusławskiego mogłaby wzmocnić pozycję reżysera.

W spektaklu zagrają również Jadwiga Jankowska-Cieślak (Rene) i Marcin Hycnar (Karol IX ). Scenografia Barbara Hanicka.

Spektakl Teatru Narodowego będzie pierwszą od 150 lat teatralną adaptacją powieści Dumasa w Polsce. Prapremiera pod tytułem "Rzeź św. Bartłomieja, czyli królowa Marguerita" odbyła się w Krakowie w 1857 r.