Artykuły

Pokazana na tegorocznym festiwalu teatralnym w Awinionie sceniczna adaptacja duńskiego filmu "Festen" ("Uroczystość") Thomasa Vinterberga i Mogensa Roukova w reżyserii Grzegorza Jarzyny uzyskała pochlebne recenzje w prasie paryskiej.

Nie szczędzono Polakom ciepłych słów. Frederic Ferney z "Le Figaro" nie widział wprawdzie filmu, ale twierdzi, że wersja Jarzyny to "cudowna machina teatralna, czysty klejnot". Według Jean-Pierre'a Leonardiniego z "L'Humanite" Jarzyna, ograniczony pod koniec spektaklu niedostatkiem oryginału, wyreżyserował okrutną opowieść, z dziećmi, które straszą się nawzajem w ciemności. To, co Jarzyna wydobywa z aktorów, jest naprawdę zadziwiające. Sztuka, podobnie jak film, jest w końcu potępieniem kazirodztwa w domu, bardziej bliska kampanii antypedofilskiej w prasie niż tragedii najbardziej dotykającej ludzkość na wszystkich symbolicznych poziomach.

Dla krytyka z "Liberation", Jarzyna, uczeń wielkiego reżysera Krystiana Lupy, nie zapomniał niczego z lekcji mistrza, jeśli idzie o głębię przestrzeni teatralnej. Partia jest trudna, a geniusz Lupy wyjątkowy. Reżyser wychodzi z honorem z trudności, jaką było wprawienie w ruch i rytm tak dużej obsady, prawie 25 aktorów.

Nie brak też pochwał pod adresem samych aktorów. Najwięcej zebrał ich odtwórca głównej roli, ojca rodziny Helge, Jan Peszek. On, a także Marek Kalita, Magdalena Cielecka i Danuta Stenka to najlepsi polscy aktorzy - podkreśla Ferney z "Le Figaro". A wieczerza to parodia na wzór Harolda Pintera czy Piera Paola Pasoliniego. Na kwadrans przed końcem Jarzyna proponuje widzom przerwę. Wszyscy się temu dziwią, potem rozumieją. To wytchnienie było potrzebne dla katharsis.

Michel Cournot z "Le Monde" stwierdza natomiast, że ta polska "Uroczystość", pokazana z energią i powagą, odegrana przez doskonałych aktorów nie jest nudna, ale nie ma siły i poezji filmu. Nie wnosi niczego więcej poza rolą ojca, która jest bardziej interesująca, bo Jan Peszek jest bardziej "normalny", bardziej zwyczajny niż lekko stuknięty ojciec z filmu.