Artykuły

W Teatrze Na Woli, 3 lutego 2012 roku, odbędzie się premiera spektaklu "Matka i dziecko/Letni dzień" Jona Fossego w tłumaczeniu Haliny Thylwe. Reżyseruje Izabella Cywińska.

Izabella Cywińska: - Dramaty Jona Fossego to nie są łatwe czytanki, ani teatr obyczajowy, mówiący językiem, do którego przyzwyczaiły nas seriale. Jego sztuki dotykają najgłębszych ludzkich uczyć i język próbuje temu sprostać. "Matka i dziecko" opowiada o tragedii matki, nie mogącej porozumieć się z synem (chciała się go pozbyć przed urodzeniem, wbrew woli ojca) i o tragedii syna, który przyjechał do niej "w odwiedziny", by poznać tajemnice sprzed lat. Ten sam bohater występuje w "Letnim Dniu" (oba dramaty nie były dotąd łączone w jedną całość). Pojawia się we wspomnieniu żony, która przez lata całe, niezmiennie, wypełnia swój "wdowi rytuał" odkrywając tajemnice jego ucieczki (śmierci?). Kobieta na oczach widzów odtwarza ich ostatni wspólny dzień.

Fosse pisze zrytmizowaną prozą, posługuje się przemiennie językiem wyrafinowanym i potocznym. Ta proza bez znaków przystankowych daje aktorom dużą wolność interpretacji intencji, równocześnie dyscyplinując ich rytmem. Można powiedzieć, że twórczość Fossego to - paradoksalnie - teatr rapsodyczny, wypełniony emocją. Autor mówiący o najgłębszych ludzkich namiętnościach w sposób tak oszczędny to dziś rzadkość w teatrze. Wydaje mi się, że ogromny wpływ na Fossego miał Bergman i jego obrazowanie, a w dalszej kolejności Ibsen z jego klimatami. Od Czechowa nauczył się niedopowiedzeń, ciszą potrafi czasem powiedzieć więcej niż słowami. U Fossego treść staje się formą, a forma treścią.

Warto zaznaczyć, że Jon Fosse dostał od norweskiego rządu dożywotnie stypendium. Dzięki temu nie tylko może poswięcić się spokojnemu pisaniu nie troszcząc sie o chleb powszedni, ale może również pozwolić sobie na odważną twórczość, poszukującą nowych dróg dla współczesnej dramaturgii.

Prawa autorskie do dramatów Jona Fossego reprezentuje w Polsce Agencja Dramatu i Teatru (ADiT).