Przejmujące prowokacje
"White Star" z belgijskiego Teatru Victoria i "Książę Myszkin jest idiotą" z Teatru Husa na Provazku z Brna w Czechach na 15. Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym Kontakt w Toruniu. Pisze Janusz R. Kowalczyk w Rzeczpospolitej.
Im ciekawsze festiwalowe przedstawienie, tym gęściej na wieczornych spotkaniach z twórcami.
Po pokazie "White Star" Vanessy van Durme teatru Victoria z belgijskiego Gent, sala pękała w szwach. Przerzedziło się przy dyskusji z zespołem Divadlo Husa na Provázku z czeskiego Brna, który dał adaptację powieści Dostojewskiego - "Książę Myszkin jest idiotą" [na zdjęciu].
Efektowny popis aktorsko-tanecznego zespołu z Gent w reżyserii Lies Pauwels był artystyczną i obyczajową prowokacją. Jako pretekst fabularny posłużyły losy autentycznego transseksualisty -mężczyzny Lothara Berfelde, który część życia przeżył jako kobieta, Charlotte von Mahlsdorf.
Widowisko mierzy się z problemem odmienności, w tym z kalectwem. Inną jego bohaterką jest dziewczyna o twarzy zniekształconej poparzeniem. Mówi, że kiedyś brała udział w konkursach dziecięcych piękności. Bunt przeciw traktowaniu jej przedmiotowo sprawił, że zanurzyła twarz we wrzątku. Następuje wyliczanka najdziwniejszych operacji, którym się poddała,z usuwaniem niezbędnych do życia organów włącznie. Mistyfikację zakończył jeden z partnerów, zrywając jej z twarzy maskę udającą oparzeniowe blizny.
Inny osobnik, poruszający się jak paralityk, okaże się nieprawdopodobnie sprawnym tancerzem akrobatą, przeciskającym ciało w plątaninie drabinek-przeplatanek w kształcie... krzyża. Podobną drogę odbędzie później z unieruchomioną nogą i ręką, co graniczyło z cudem. Wirtuozeria wykonawcza zespołu łączyła się z wyczuciem, by w łamaniu przyzwyczajeń widzównie przekroczyć granicy dobrego smaku.
Natomiast Czesi wystawili Dostojewskiego nieortodoksyjnie, w haszkowsko-hrabalowskim duchu, co nie powinno dziwić w teatrze nazwanym Gęś na Postronku. Reżyser Vladimir Morávek odarł tekst z mroku "dostojewszczyzny", eksponując groteskowość postaci i rozwiązań fabularnych. Ciekawa, przekorna propozycja, w roli Myszkina świetny Pavel Liška, do złudzenia przypominający młodego Jiřiego Menzla.
