Bies unoszący się nad sceną
"Biesy" w reż. Marka Fiedora w Teatrze Polskim w Poznaniu. Pisze Michał Wybieralski w serwisie PMedia.pl.
Stawrogin to człowiek pozbawiony jakiejkolwiek moralności. Poszukuje w sobie miłości do różnych kobiet, lecz nie może jej znaleźć w głębi swojej chorej duszy. Żyje z piętnem strasznej zbrodni, związanej z pewną niewinną dziesięciolatką.
Wokół jego losu toczą się wydarzenia. Stawrogin jest na niej najważniejszy, to on pojedynkuje się na słowa i emocje z innymi postaciami. Każdy jest pod jego wpływem. Nic dobrego z tego nie wynika.
Gdzieś obok funkcjonuje Wierchowieński, cień Stawrogina, chcący wywołać rewolucję, wzniecać pożary, zaprowadzić anarchię. Na scenie następują po sobie kolejne obrazy, coraz to szybciej, coraz mocniej, coraz groźniej. Klimat przedstawienia buduje psychodeliczna muzyka i gra aktorska pełna ekspresji, świadomie przerysowana.
"Biesy" to spektakl niepokojący, tajemniczy, przepełniony szaleństwem. Pełen furiackich scen, takich jak starcie Wierchowieńskiego (świetny ŁukaszPawłowski) z Kiryłowem, czy Stawrogina (równie dobry Michał Kaleta) z Daszą. Jest w nim szept, krzyk, komizm, tragizm, nagość. Jest też mocne, zapadające w pamięć zakończenie.
Fiedor ponawia pomysły, które sprawdził już w "Procesie". Ponownie zabudował scenę konstrukcją z aluminiowych rur i folii, scenografie tworzy z mebli, które ustawiają przed każdą sceną sami aktorzy. Reżyser miesza epoki, nie wiemy, w jakiej czasoprzestrzeni się znajdujemy. Może w uniwersalnej?
Może też uniwersalne są prawdy zawarte w powieści Fiodora Dostojewskiego. Ale spektakl nie broni się słowem. Czasem wydaje się, że nie ono jest najważniejsze, bo za cicho wyszeptane, lub za głośno wykrzyczane, chodzi na dalszy plan, przyćmione przez reżyserskie pomysły, muzykę i brawurowe aktorstwo.
O czym jest ta sztuka? O Diable i Złu, o Bogu i Dobru? O Miłości? Najpewniej o Człowieku. Spektakl zasługuje na uwagę dzięki aktorstwu i niezwykłemu, ezoterycznemu klimatowi. Tego wieczoru w teatrze poczułem biesa unoszącego się nad sceną. Intrygujące uczucie.
