Dramat romantyczny i komedia dell'arte
PRAPREMIERA "Wyzwolenia" St. Wyspiańskiego odbyła się 28.11.1903 r., na scenie teatru krakowskiego, na której zresztą umieścił autor akcję swego dramatu. W ciągu tych prawie 70 lat wiele było inscenizacji tej sztuki. Obecne przedstawienie w warszawskim Teatrze Dramatycznym jest ósmą z kolei inscenizacją na scenach stołecznych i stanowi niewątpliwie wydarzenie artystyczne budzące zrozumiałe zainteresowanie.
"Wyzwolenie" - wielka narodowa publicystyka w poetyckiej szacie, synteza polskich pokoleń, obraz "opętanych" ojczyzną, jej przeszłością, rozprawa z żałobną literaturą, pobudka do patriotycznych czynów - dramat pełen pasji i żaru niezwykłego, dramat, który porusza serca i rozumy.
Wszystko to utrzymane w konwencji i teatru w teatrze. Bohaterem sztuki jest współczesny dramaturg o cechach osobowości Wyspiańskiego lecz utożsamiony z mickiewiczowskim Konradem. Zjawia się on na scenie teatru krakowskiego, gdzie trwają przygotowania do inscenizacji widowiska "Polski współczesnej", którego Konrad jest autorem. Odtąd rzeczywistość przeplata się na scenie z sytuacjami prawdziwymi, całość zaś, jak chciał poeta, "myśl polską" w sobie zamyka. Myśl zawsze bliską i zawsze aktualną. Twórca warszawskiego spektaklu - Jerzy Goliński, zrobił ciekawe przedstawienie przekazując widzowi wizję teatralną Wyspiańskiego w sposób sugestywny, z należnym szacunkiem dla słowa i zawartych w nim treści. Rolę Konrada znakomicie gra Zbigniew Zapasiewicz, jest to na pewno Konrad na miarę monumentalnego dramatu. Ponadto występują: Andrzej Szczepkowski, Zofia Rysiówna, Mieczysław Milecki, Józef Nowak, Magdalena Zawadzka i inni.
