Artykuły

8 października 2011 roku Scena Polska Teatru Cieszyńskiego w Czeskim Cieszynie obchodzić będzie jubileusz 60-lecia. Nad obchodami jubileuszu patronat honorowy objęli Minister Kultury RC pan Jiří Besser oraz Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP pan Bogdan Zdrojewski.

O godz. 16.00 rozpocznie się wernisaż wystawy multimedialnej dokumentującej dorobek artystyczny Sceny Polskiej, a o godz. 17.30 uroczysta premiera tragedii Williama Shakespeare'a "ROMEO I JULIA" (reżyseria Bogdan Kokotek, przekład Stanisław Barańczak, scenografia i kostiumy Krzysztof Małachowski, choreografia Katarzyna Anna Małachowska, muzyka Urszula Borkowska).

TĚŠÍNSKÉ DIVADLO - TEATR CIESZYŃSKI

został założony w 1945 roku w Czeskim Cieszynie dzięki inicjatywie miejscowych entuzjastów - czeskich inteligentów, drobnych przedsiębiorców, przemysłowców i finansistów, którzy założyli Družstvo Divadla Těšínského Slezska (Spółdzielnię Teatru Śląska Cieszyńskiego). Spółdzielnia ta do 1948 roku zarządzała teatrem. Swoją działalność Těšínské divadlo zainaugurowało 6 października 1945 roku w sali budynku "Na Strzelnicy".

Od początku swojego istnienia teatr ten realizował i udoskonalał formułę teatru popularnego, przeznaczonego dla szerokiej widowni, wszystkich generacji i warstw społecznych, a jako teatr objazdowy - dla regionu całego Śląska Cieszyńskiego. W 1948 roku Těšínské divadlo upaństwowiono i odtąd teatr podlegał na przemian miastu Czeski Cieszyn i urzędom wojewódzkim w Ostrawie.

Do istotnej, a dla teatru znaczącej zmiany doszło pod koniec sezonu 1960-61, kiedy to Těšínské divadlo wprowadziło się do nowego budynku. Dzięki architektowi Z. Vávrze powstał nowoczesny, a zarazem kameralny budynek teatralny, pozbawiony megalomanii, która w epoce socjalizmu towarzyszyła tego rodzaju budowlom. W latach 60. wybudowano zaplecze dla administracji, warsztaty, magazyny i garaże, dzięki czemu powstał przejrzysty kompleks teatralny.

W latach 1991-2002 Těšínské divadlo podlegało Urzędowi Powiatowemu w Karwinie. Od 2003 roku teatrem zarządza Urząd Wojewódzki w Ostrawie.

Od 2008 roku w teatrze działają trzy profesjonalne sceny - Scena Czeska, Scena Polska oraz Scena Lalek Bajka. Těšínské divadlo jest ewenementem na mapie teatralnej Czech i Polski, bowiem pod jednym dachem i pod jedną dyrekcją (zachowując odrębność artystyczną) działają trzy w pełni zawodowe zespoły teatralne różnych narodowości.

SCENA POLSKA

powstała 1 sierpnia 1951 roku jako drugi - obok Sceny Czeskiej (1945) - zespół Teatru Cieszyńskiego w Czeskim Cieszynie. Inicjatorami powstania tej placówki byli: działacze Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Czechosłowacji, artyści z Polski (A. Gąssowski, W. Woźnik, R. Feniuk) oraz ówczesny dyrektor TD Josef Zajíc. Organizacją zespołu z ramienia Zarządu Głównego PZKO zajął się Władysław Niedoba, instruktor ZG i animator Święta Góralskiego. Siedzibą teatru był budynek przy ul. Strzelniczej (obecnie siedziba ZG PZKO), przedstawienia zaś odbywały się w sali hotelu "Piast".

Scena Polska jest jedynym w pełni zawodowym teatrem polskim działającym poza granicami Kraju, a finansowanym przez urząd państwa, na terenie którego ma siedzibę, czyli Urząd Wojewódzki w Ostrawie .

Swoją działalność zainaugurowała Scena Polska 14 października 1951 roku premierą sztuki Aleksandra Maliszewskiego Wczoraj i przedwczoraj w reżyserii Władysława Delonga i scenografii Władysława Cejnara. W swoich początkach Scena Polska bazowała na aktorach wywodzących się z licznych miejscowych amatorskich zespołów teatralnych, którzy niejednokrotnie porzucali swoje dotychczasowe, bardziej intratne zawody, dla niepewnej doli aktorów nowej sceny.

W ciągu 60 sezonów Scena Polska wystawiła 422 premiery (w sumie 11 012 spektakli), które obejrzało około 3 000 000 widzów. Zespół aktorski liczy obecnie 16 osób, wystawia 6 premier w sezonie, dając około 150 przedstawień. Poza stałą siedzibą w Czeskim Cieszynie gra w 6 miejscowościach na objeździe, a gościnnie w kilkunastu miejscowościach w Polsce oraz w Czechach. Scena Polska występowała również na Słowacji, na Litwie i Ukrainie, w Austrii.

Z dotychczasowych 422 premier 164 spektakli było autorów polskich, a 54 czeskich i słowackich. Scena Polska ma w swoim dorobku także sztuki pisarzy wywodzących się ze Śląska, takich jak Paweł Kubisz, Zofia Kossak-Szczucka, Gustaw Morcinek, Wiesław Adam Berger, Renata Putzlacher. W swej 60-letniej historii Scena Polska wprowadziła także do repertuaru 62 prapremiery (były to prapremiery sztuk lub polskich tłumaczeń).

Scena Polska wywodzi się w prostej linii z amatorskiego ruchu teatralnego i od początku swojego istnienia realizuje i udoskonala formułę teatru popularnego przeznaczonego dla szerokiej widowni. Swojego widza musi nieustannie zdobywać jako widza teatralnego w ogóle, i jako widza polskiej sceny i polskiego repertuaru w szczególności. Scena Polska poza swoją stałą działalnością spełnia jeszcze zadania wychowawcze i patriotyczne, a ze względu na coraz rzadszą obecność żywego polskiego języka na Zaolziu jest jedną z nielicznych placówek, umożliwiającą kontakt z polskim językiem literackim i żywym polskim słowem w ogóle.