Artykuły

VII Festiwal Teatrów Tańca Zawirowania w Warszawie. Pisze Izabela Szymańska w Gazecie Wyborczej - Stołecznej.

Zespoły ze świetną tradycją, ciekawi choreografowie - wydawało się, że festiwal będzie ucztą dla miłośników tańca. Jednak wybrane spektakle były wyjątkowo słabe i w dodatku połączone niezrozumiałym kluczem. Organizatorzy z fundacji Scena Współczesna, zapytani o to, czym ich impreza ma się wyróżniać na tle festiwali tanecznych, które odbywają się w kraju (w wakacje mamy ich kumulację: w Poznaniu, Bytomiu, Gdańsku), podkreślali, że chcą głównie zaznaczyć swoją odrębność wobec innego dużego warszawskiego festiwalu - Ciało/Umysł. Impreza, która w tym roku odbędzie się w drugiej połowie września, przedstawia najnowsze prądy w tańcu współczesnym, czyli np. taniec konceptualny, w którym artysta może przez całe przedstawienie stać nieruchomo w myśl zasady, że bezruch to też taniec.

Na Zawirowaniach widzowie mieli oglądać tańczone spektakle. Tymczasem już pierwsze przedstawienie, gdyby klasyfikować je formalnie, bardziej pasowało do festiwalu Ciało/Umysł niż do Zawirowań. Spektakl "JJ's Voices" [na zdjęciu] przygotowała legendarna grupa Cullberg Ballet, która znana jest z nowoczesnych interpretacji klasyki, np. w ich brawurowo zatańczonym "Jeziorze łabędzim" głównym bohaterem jest książę Zygfryd, który przeżywa dylematy związane ze swoją seksualnością, a w "Śpiącej królewnie" - królewna, której rodzice byli tak zakochani w sobie, że nie zauważyli, kiedy zaczęła uzależniać się od narkotyków. "JJ's Voices", spektakl do piosenek Janis Joplin, miał powtarzający się schemat choreografii: gdy była cisza, artyści w bluzach z kapturami na głowach spowolnionym ruchem poruszali się po scenie, a gdy wybrzmiewała muzyka - zastygali w bezruchu. W efekcie dużo więcej treści komunikowały słowa protest songów niż taniec czy inscenizacja (wnoszone tablice z napisanymi pojedynczymi słowami).

Kolejne spektakle Zawirowań łączyło to, że miały problem ze scenariuszem: były tak zawiłe, że aż niezrozumiałe, albo tak oczywiste, że aż banalne. Do pierwszej grupy można zaliczyć "Road Kill" Tanztheater Staatstheater Kassel - dwójka tancerzy na scenie, ta sama dwójka na ekranie na pasie startowym lotniska. Dialogowali ze sobą słowem i ruchem, przekomarzali się, ale trudno powiedzieć, do czego to zmierzało.

Bardzo słabo wypadł także często goszczący na Zawirowaniach duet z Izraela Yossi Berg i Oded Graf z przedstawieniem "Heroes". Ten spektakl można zaliczyć do grupy drugiej: przedstawienie o szukaniu kontaktu z drugą osobą wykonano banalnym ruchem (gdy niezgoda, to asymetria, a gdy zgoda - ruch symetryczny), połączony z aktorstwem jak z telenoweli.

Na tym tle wyróżniły się dwie propozycje: spektakl Pala Frenaka "InTime", który bronił się niezwykłą techniką wykonawców - zwinni, odbijający się od ziemi jak piłka kauczukowa, zatańczyli bardzo zwrotną choreografię. Chwilami wir ciał na scenie nabierał przyspieszenia i rodzaju agresywności, który mają pościgi w filmach akcji.

Ciekawy był też ruch w spektaklu Takako Matsudy "Northern Sky". Piękna, mieszkająca na stałe w Polsce Japonka, weszła na scenę krokiem jak z klasycznego japońskiego teatru - niemalże nie odrywając stóp od ziemi. Jej ciało z początku poruszało się jak marionetka, by z czasem przejść w ruchy coraz bardziej animalistyczne.

Ostatnio taniec w Warszawie ma dobrą passę. Gorące przyjęcie opery tanecznej Sashy Waltz "Matsukaze" czy takich premier Polskiego Baletu Narodowego jak "Święto wiosny", "I przejdą deszcze..." czy "Kopciuszek" wyraźnie dowodzi, że nasza publiczność jest zainteresowana tańcem. Przygotowywanie tanecznych premier łączy się z ryzykiem, że mogą się nie udać. Jednak gdy zaprasza się gotowe już spektakle, można go częściowo uniknąć, dokonując selekcji. Może podczas kolejnych edycji Zawirowań zamiast kilku spektakli dziennie wystarczyłoby po jednym, ale takim, który zapisze się w pamięci. Pozytywnie.