Lublin. Premiera "Braci Karamazow" w Provisorium
Spektakl będący adaptacją powieści Fiodora Dostojewskiego "Bracia Karamazow" wystawi Teatr Provisorium w Lublinie. Premiera w piątek. W spektaklu wystąpią gościnnie m.in. Adam Woronowicz, Magdalena Warzecha i Mariusz Pogonowski.
Reżyser przedstawienia Janusz Opryński powiedział, że sięgnął po powieść Dostojewskiego "z głodu duchowego", z potrzeby ciągłego stawiania zasadniczych pytań o człowieczeństwo, zawartych w "Braciach Karamazow". Jego zdaniem ludzkie dylematy w tej powieści są wciąż aktualne.
- Inaczej czytaliśmy ją w warunkach braku wolności, komuny. Dzisiaj jesteśmy po odzyskaniu wolności, a ciągle mamy problem z człowiekiem, mamy problem z religią, dziś wiemy, że w imię religii popełniono wiele przestępstw - powiedział Opryński.
Jak dodał, powieść Dostojewskiego jest polifoniczna, czyli zawiera wielość racji i postaw. - Nie wiemy, po której stronie jest racja. To taka analiza człowieka. Ta ludzka otchłań każe nam właściwie tylko stawiać pytania, a nie możemy nic odpowiedzieć - zaznaczył.
Zdaniem Opryńskiego szczególną rolę w rozwoju duchowej strony człowieka mają postaci "świętych szaleńców", "jurodiwych", bardzo ważne w twórczości Dostojewskiego.
- Wierzę, że i dziś ci święci idioci są. To tacy, którzy przychodzą i jakby urągają światu, prowokują. Jak mówi Dostojewski, jurodiwy przed szynkiem się przeżegna a w monastyr uderzy kamieniem. To jest ta niezwykła przewrotność Dostojewskiego, która porusza, niepokoi, wyciąga nas z komfortowej sytuacji - powiedział Opryński.
W spektaklu wystąpią m.in. Adam Woronowicz, Magdalena Warzecha, Mariusz Pogonowski, Karolina Porcari, Łukasz Lewandowski. Scenografię przygotowali Jerzy Rudzki i Robert Kuśmirowski. Fragmenty powieści "Bracia Karamazow" na potrzeby spektaklu przetłumaczył filozof i eseista, prof. Cezary Wodziński z Uniwersyteu Jagiellońskiego.
Inspiracją dla spektaklu był też cykl spotkań z prof. Wodzińskim pod hasłem "Jak żyć", które odbywały się w Lublinie w ciągu ostatniego roku. Wykładom prof. Wodzińskiego poświęconym kulturze Rosji i rosyjskiej literaturze towarzyszyły prezentacje fragmentów powieści Dostojewskiego, czytane przez aktorów. Interpretację głównych motywów "Braci Karmazow" twórcy spektaklu zaczerpnęli z książek Wodzińskiego "Św. Idiota" i "Trans, Dostojewski, Rosja, czyli o filozofowaniu siekierą - zaznaczył Opryński.
"Bracia Karamazow" to ostatnia powieść Dostojewskiego, powstała w latach 1878-1880. Opisana w niej historia ojcobójstwa, w które zamieszani są w różny sposób synowie zamordowanego, jest okazją do analizy zarówno psychologicznych motywacji bohaterów, jak i do rozważań na temat ludzkich dylematów dotyczących spraw zasadniczych jak np. istnienia Boga, dobra i zła, wolnej woli. Powieść uważana jest za kulminacyjną w twórczości Dostojewskiego i za jedno z najwybitniejszych dzieł literatury światowej.
